Europa będzie zachęcać do wtórnego wykorzystania wody

© defpics

Niedostateczna podaż wody to problem nie tylko regionów suchych charakteryzujących się małą ilością opadów i wysoką gęstością zaludnienia, ale także miejsc o klimacie umiarkowanym, gdzie intensywnie rozwija się rolnictwo, kwitnie turystyka i działalność przemysłowa. Globalne zmiany klimatyczne będą niedobory wody jeszcze pogłębiać. Europa może zmniejszyć ryzyko niedostatku tego zasobu poprzez zwiększenie recyklingu wody, czyli szersze wykorzystanie odpowiednio oczyszczonych ścieków.

W UE używa się ponownie 2,4 proc. ścieków

Z unijnych danych wynika, że obecnie około 1 mld metrów sześc., czyli 2,4 proc. oczyszczonych ścieków komunalnych jest używanych ponownie. Jest to mniej niż 0,5 proc. rocznego poboru słodkiej wody w UE. Unijny potencjał w zakresie recyklingu wody jest jednak dużo wyższy, szacowany na sześć razy więcej, czyli na 6 mld metrów sześc. Zarówno kraje położone na południu Europy, jak Hiszpania, Włochy, Grecja, Malta czy Cypr, jak i kraje Europy Północnej, czyli Belgia, Niemcy i Wielka Brytania podejmują liczne inicjatywy mające na celu ponowne wprowadzenie wody do obiegu. Cypr i Malta używają ponownie – odpowiednio - ponad 90 proc. i 60 proc. ścieków. Hiszpania, Włochy i Grecja – pomiędzy 5 a 12 proc.

Na świecie recykling wody stosowany jest z powodzeniem w USA (zwłaszcza w Kalifornii, a tu uznanym innowatorem jest San Francisco, w którym w nowych budynkach oszczędza się dzięki temu nawet 75 proc. wody⁽¹⁾), Izraelu, Australii czy Singapurze. Woda taka jest przeznaczana do nawadniania terenów rolniczych, stref zieleni w miastach, do spłukiwania toalet, jest wykorzystywana w elektrowniach i zakładach przemysłowych – m.in. na potrzeby chłodzenia, służy ponadto do zasilania wód podziemnych. Poddana zaawansowanym procesom oczyszczania, może służyć jako woda do picia – tak jest np. w Namibii.

Ścieki do nawadniania upraw wierzby energetycznej

Również w Polsce można się spotkać z wykorzystaniem oczyszczonych ścieków. Autorzy opracowania pt. „Zaopatrzenie w wodę użytkowników w aspekcie wtórnego wykorzystania wód zużytych”⁽²⁾ za przykład podają cukrownie Nakło i Włostów, które dzięki zastosowaniu biologicznie oczyszczonych ścieków m.in. do mycia buraków czy chłodzenia gazu saturacyjnego ograniczyły o 50 proc. zużycie świeżej wody. Przytoczono także przykład jednostek wojskowych w Lęborku, Poznaniu, Wrocławiu, Koszalinie i Antoninku, które ścieków używają do mycia pojazdów. Z kolei w gminie Gołuchów, położonej w deficytowej w wodę zlewni Prosny, oczyszczone ścieki wykorzystuje się do nawadniania systemem zalewowym uprawy wierzby energetycznej i podlewania roślinności na terenie oczyszczalni.

KE pracuje nad wspólnym podejściem do recyklingu wody

Mimo że w pewnym stopniu rozpowszchnione, ponowne wykorzystanie wody w UE napotyka na liczne bariery. Niewielka jest świadomość potencjalnych korzyści - tak zainteresowanych stron, jak i ogółu społeczeństwa. Brakuje też wsparcia i spójnych ram dla ponownego wykorzystania wody. Z tych powodów Komisja Europejska bada możliwość ustanowienia wspólnego podejścia w sprawie ponownego wykorzystania wody w całej UE. W 2014 r. odbyły się publiczne konsultacje pt. „Optymalizowanie ponownego użycia wody w UE”. Raport z tych konsultacji można pobrać tutaj⁽³⁾. Niedawno, 27 stycznia 2017 r., zakończyły się również konsultacje nt. minimalnych wymagań jakościowych dla wody używanej ponownie⁽⁴⁾. Widocznym efektem tych działań byłoby rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań jakościowych dla ponownego wykorzystania wody do nawadniania i odnawiania warstwy wodonośnej. Na pewno jednak decyzja o tym, czy i w jakim stopniu rozwijać ponowne wykorzystanie wody – będzie w przyszłości należała do państw członkowskich.

Ewa Szekalska
Dziennikarz