Drugie życie Prawa wodnego

© MaciejBledowski

1 stycznia br. weszło w życie nowe Prawo wodne. Ustawa rzeczywiście jest kluczowym dla gospodarki wodnej aktem, ale dla jej pełnego wdrożenia konieczne jest jeszcze wydanie szeregu aktów wykonawczych. Przykładowo: ustawa określa maksymalne stawki ponoszonych przez przedsiębiorców opłat, ale dopiero wydane na jej podstawie rozporządzenia precyzują ich faktyczną, jednostkową wysokość. Spośród procedowanych na przełomie roku aktów kluczowe wydają się być aktualnie dwa: w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami oraz w sprawie ustalania opłat podwyższonych za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi.

Energetyka z najwyższym podatkiem

Pierwsza z przedstawionych regulacji określa wysokość jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie 1 m kw. gruntu pokrytego wodami stanowiącymi własność Skarbu Państwa. Proponowane stawki będą w praktyce służyć wyliczeniu opłaty rocznej na potrzeby zawieranych między właścicielami wód a ich użytkownikiem umów cywilnoprawnych. Stawki różnią się w zależności od rodzaju prowadzonej działalności i wahają od 0,01 zł/m kw. (w przypadku kąpielisk i stałych torów wodnych służących do uprawiania sportów wodnych) do 8,90 zł/m kw. (np. obiekty budowlane elektrowni wodnej, ujęcia wody, pompownie, urządzenia służące do odprowadzania wód lub ścieków, rurociągi, kable energetyczne). Sprawa stawek opłat budziła kontrowersje jeszcze na etapie prac nad ustawą. W marcu ubiegłego roku zaniepokojenie wyrażali przede wszystkim żeglarze, właściciele portów i osoby prowadzące ośrodki turystyczno-rekreacyjne. Głos w dyskusji zabrał nawet Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, który apelował o respektowanie wyrażonych w Konstytucji zasad: proporcjonalności oraz państwa prawnego. Ostatecznie, porty i przystanie wykorzystywane do przewozów pasażerskich będą objęte stawką 0,89 zł.

Kary dla zanieczyszczających bez zmian

Drugie z projektowanych rozporządzeń ma na celu ograniczenie ilości substancji zanieczyszczających wprowadzanych do środowiska przez podmioty korzystające z usług wodnych w zakresie wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Chodzi przede wszystkim o stawki opłat za przekroczenie określonych w pozwoleniu wodnoprawnym lub zintegrowanym warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Nowe rozporządzenie stanowi kontynuację dotychczasowych regulacji zawartych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie wysokości jednostkowych stawek kar za przekroczenia warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi (Dz. U. poz. 2177⁽¹⁾) i nie przewiduje w tym zakresie zmian. Oznacza to, że za przekroczenie dopuszczalnych w pozwoleniach norm przedsiębiorcy zapłacą tyle samo co dotychczas. Trudno przewidzieć skalę wykroczeń, które w przyszłości będą popełniane przez zakłady wprowadzające ścieki do wód lub do ziemi, ale w latach poprzednich roczne wpływy z tego tytułu wynosiły od 2 (w roku 2014) do nawet 7 mln zł ( w roku 2012).

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik