Przestarzałe przepisy hamują rozwój car-sharingu

© barnaba

W skierowanym do Ministra Infrastruktury i Budownictwa liście⁽¹⁾ Rzecznik zwraca uwagę na konieczność nowelizacji przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1260, z późn. zm.). Hamulec w rozwoju nowoczesnych usług transportowych (przede wszystkim systemu wspólnego użytkowania samochodów osobowych) stanowi jego zdaniem art. 38 pkt 2 ustawy, który obliguje kierującego pojazdem do posiadania przy sobie i okazania na żądanie uprawnionego organu dokumentu stwierdzającego dopuszczenie pojazdu do ruchu. Tymczasem nieposiadanie przez kierującego dowodu rejestracyjnego rodzi odpowiedzialność za wykroczenie zagrożone karą grzywny do 250 zł. Ponadto policjant jest uprawniony do uniemożliwienia kierującemu dalszego używania pojazdu przez odholowanie go na koszt właściciela na depozytowy parking strzeżony.

Stare prawo kontra nowe technologie

Miejskie wypożyczalnie samochodów zwykle nie przekazują wynajmującym oryginału dowodu rejestracyjnego pojazdu. Jak wyjaśniają usługodawcy, wyposażenie aut w takie dokumenty przy jednoczesnym korzystaniu z nich przez kilka lub kilkanaście osób dziennie może narażać wypożyczalnię na ich utratę, zaś w skrajnych sytuacjach nawet na kradzież auta wraz z dowodem rejestracyjnym. - Przepisy prawa, które uniemożliwiają rozwój proekologicznych inicjatyw, ze względu na to, że nie są przystosowane do wymagań nowoczesnych technologii i ekonomii współdzielenia, należy ocenić krytycznie – pisze w liście Adam Bodnar. Rzeczywiście, nowelizowana w ciągu dziesięciu lat funkcjonowania prawie 140 razy ustawa powstawała w czasach, w których idea wynajmowania (a tym bardziej faktycznego współdzielenia) pojazdów dopiero raczkowała. W ostatnich latach carsharing wyraźnie jednak łapie wiatr w żagle.

Konstytucja na straży

Rzecznik Praw Obywatelskich proponuje przyjęcie przepisów, które wspierałyby rozwój elektromobilności, a przez to przyczyniłyby się do ograniczania źródeł zanieczyszczeń powietrza. Propozycja mogłaby polegać na umożliwieniu kierowcom okazania oryginału dowodu rejestracyjnego w późniejszym terminie lub honorowaniu przez policjantów ich odpowiednio poświadczonych kopii. - Mogłoby to stanowić jeden ze sposobów działania władz państwowych, ukierunkowany na zapewnienie mieszkańcom powietrza o odpowiedniej jakości – czytamy w liście. Ochrona środowiska jest zresztą jedną z zasadniczych wartości chronionych przez polską Konstytucję. Stosownie do jej art. 5, „Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”, zaś zgodnie z art. 74, „władze publiczne mają obowiązek ochrony środowiska i prowadzenia polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom oraz wspierania działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska”. Powyższe - zdaniem Rzecznika - stanowi wystarczającą podstawę do zmiany „przestarzałych przepisów”.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik