Pestycydy to substancje czynne i środki tak zaprojektowane, aby wywierać wpływ na procesy w organizmach żywych i dlatego mogą zabijać te organizmy lub służyć do ich kontroli. Są stosowane w rolnictwie jako środki ochrony roślin lub do innych celów (produkty biobójcze). Unia Europejska opracowała w 2006 r. strategię tematyczną w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (KOM(2006)372), dotyczącą jedynie środków ochrony roślin, ze względu na ich zastosowanie w dużych ilościach.
Cele strategii to: minimalizacja zagrożeń dla ludzi i środowiska, poprawa kontroli stosowania i dystrybucji pestycydów, zachęcenie do stosowania niższych dawek lub upraw wolnych od pestycydów.
Ramy wspólnotowego działania
Wraz ze strategią, Komisja opracowała wniosek legislacyjny dotyczący dyrektywy ustanawiającej ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (KOM(2006)373).
Wniosek ten został przyjęty jako dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r., ustanawiając ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s.71).
Instrumentem przyjętym przez dyrektywę jest krajowy plan działań, zawierający cele ilościowe, środki i harmonogramy realizacyjne. Akt generalnie zabrania oprysków z powietrza.
W Polsce dyrektywę 2009/128/WE wdrożyła ustawa z dnia 8 marca o 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz.U. z 2013 r., poz. 455).
Przepisy dotyczące udzielania zezwoleń na wprowadzenie do obrotu środków ochrony roślin zamieszczone są w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s.1). Środki wprowadzone do obrotu musza spełniać warunki środowiskowe i toksykologiczne.
Możliwe substytuty
27 stycznia eksperci z państw członkowskich zaproponowali nową listę substytutów pestycydów. Władze krajowe mają określić, czy będą one przydatne i bardziej ekologiczne od dotychczas stosowanych.
Lista składa się z 77 substancji(1), które można by zastąpić alternatywnymi, mniej szkodliwymi dla środowiska, środkami. Lista jest jedynie sugestią i nie wprowadza żadnych zmian prawnych w kwestii wymienionych w niej pestycydów. Nadal będą one dostępne na rynku i w dalszym ciągu uznawane są substancje bezpieczne. Ich zastąpienie zostanie rozważone w czasie nieokreślonym.
Adam ErechemlaDziennikarz, prawnik
Przypisy
1/ Lista substancji możliwych do zastąpienia:https://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/441-Lista-kandydatow-do-zastapienia.pdf