Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
19.03.2024 19 marca 2024

Wynajem jeansów, czyli biznes po nowemu w duchu circular economy

Co dokładnie będzie się działo w gospodarce w związku z przejściem do trybu zasobooszczędnego? Należy między innymi oczekiwać wykształcenia się zupełnie nowych modeli biznesowych. Kilka z nich przedstawiamy w niniejszym artykule.

   Powrót       06 kwietnia 2018       Zrównoważony rozwój   

Zanim model gospodarki o obiegu zamkniętym zacznie naprawdę funkcjonować, wpierw będzie musiała zajść fundamentalna zmiana w zachowaniach konsumenckich. O ile w krajach rozwijających się niezwykle ważne dla społeczeństw jest to, by mieć produkt na własność, o tyle na rynkach dojrzałych powoli rośnie świadomość niedogodności związanych z posiadaniem. Na przykład: po co kupować wiertarkę i zagracać nią przez lata własną komórkę, jeśli jest używana tylko przez kilka-kilkanaście minut w roku? Po co płacić ubezpieczenie i podatek za samochód, który średnio przez 22 godziny na dobę stoi w garażu? Odpowiedzią na te pytania i na nowe potrzeby klientów staną się być może modele biznesowe, których wartość dodaną mogą stanowić różnego typu usługi uzupełniające lub zastępujące produkty.

Usługa mocowania półki zamiast zakupu wiertarki

Fundacja Ellen MacArthur zaznacza w swoim raporcie z 2012 roku, że większość gospodarstw domowych byłoby stać na wysokiej klasy pralki, gdyby można było je wypożyczać (np. na okres 12 miesięcy albo na 1000 cykli prania), zamiast kupować. Zarówno oszczędności klientów, jak i zyski producentów mogłyby wzrosnąć o jedną trzecią na każdy cykl prania. Z drugiej strony, być może w rozwiniętej gospodarce cyrkularnej klient będzie wolał - zamiast skupiać się na samym produkcie – postawić przede wszystkim na zrealizowanie własnej potrzeby. To doprowadzi do rozwinięcia rynku szytych na miarę usług, jak np. mocowanie półki na ścianie albo usługi pralnicze z dostawą do domu.

Długoterminowy wynajem jeansów

W niektórych nowoczesnych modelach biznesowych sprzedaż produktu została wręcz zastąpiona jego wynajmem wraz z usługami towarzyszącymi. Może to być dla firm nie tylko rodzajem zabezpieczenia przed zmiennością kosztów, ale także prowadzić do polepszenia relacji z klientami, którzy czują, że firma o nich dba. Przykładem może być sprzedaż silników przez Rolls Royce'a jako „mocy na godzinę” („power-by-the-hour”), ale w ramach transakcji firma zapewnia monitorowanie, obsługę, naprawę i ewentualną wymianę silnika.

Wart uwagi jest też koncept biznesowy Mud Jeans. Firma nie sprzedaje, lecz wynajmuje jeansy na okres jednego roku. Po tym czasie konsumenci mogą je wymienić na inną parę albo kontynuować wynajem, mogą też zwrócić spodnie z przeznaczeniem do recyklingu lub upcyclingu (podwyższenie jakości zużytego już produktu). Ponadto w ramach okresu wynajmu spodnie mogą być aż trzy razy reperowane.

Mądry design, regeneracja i odnowa: by produkty służyły dłużej

Podczas gdy dziś konsument częściej płaci po prostu za dane dobro, w przyszłości będzie gotów zapłacić za dostęp do produktu lub za jego określoną wydajność (wspomniane 1000 cykli prania). Takie modele korzystania z produktów wpłyną bardzo pozytywnie w sensie środowiskowym na ich design, który będzie musiał zakładać znacznie większą niż dotychczas trwałość. Tu przed sporym wyzwaniem stoją właśnie projektanci.

Z przedłużaniem trwałości wiąże się odpowiednie postępowanie z istniejącymi już produktami. Jest to np. przemysłowa regeneracja (ang. remanufacturing), o której pisaliśmy tutaj. Regenerację może ułatwić takie zaprojektowanie produktu, by składał się z części trwałych, jak również z elementów, które zużywają się szybciej, ale można je będzie łatwo wymienić na nowe.

Wiele firm już dziś stara się zachęcać swoich klientów do przynoszenia do sklepów zużytych produktów celem nadania im nowego życia. Program taki uruchomił niedawno w polskich sklepach m.in. odzieżowy gigant H&M. Bardzo ważne są takie działania w przypadku zużytej elektroniki. Obliczono, że koszt przetworzenia telefonu komórkowego mógłby zostać obniżony o połowę na każdą sztukę, pod warunkiem że producenci dbaliby o możliwość łatwiejszego demontażu telefonów, usprawniali odzysk i zachęcali klientów do zwracania tych urządzeń.

Czasami wystarczy zwykłe odnowienie czy też odświeżenie produktu (refurbishment). Tata Motors Assured sprzedaje w ten sposób w Indiach samochody pozyskane z rynku wtórnego. Odpowiednio odrestaurowane przechodzą proces certyfikacji, otrzymują gwarancję i trafiają ponownie na rynek. Taki model biznesowy nazywa się w jęz. angielskim „next life sales”.

Wspólne korzystanie z dóbr i usług

Mówiąc o przedłużeniu trwałości, należy wspomnieć również o wszelkich pomysłach biznesowych ułatwiających wspólne korzystanie – tak z produktów, jak i usług. Międzynarodowy serwis Warp it umożliwia firmom i ich pracownikom sprzedaż i kupno, oddanie i pozyskanie za darmo albo wypożyczenie wyposażenia biura. Inny serwis - Streetbank, pozwala sąsiadom znajdującym się w promieniu 1,5 km na wypożyczanie sobie nawzajem i oddawanie przedmiotów, a także dzielenie się pomysłami i umiejętnościami.

Circular economy nie może oczywiście obyć się bez recyklingu – ale zaleca się go dopiero wtedy, gdy ponowne wykorzystanie lub odnowienie produktu nie jest możliwe. Dzięki niemu przedsiębiorstwa mogą zużywać mniej materiałów pierwotnych i zmniejszać ilość wytwarzanych odpadów. Niemniej w systemach obiegu zamkniętego dąży się np. do wybierania konserwacji zamiast recyklingu, dzięki czemu zachowuje się więcej wbudowanej wartości i energii obecnej w materiałach.

Jak widać, wszystkie te modele biznesowe mogą się nawzajem przenikać, zazębiać i współistnieć ze sobą. Jedno jest pewne: wszystkie one mogą przynieść niemałe korzyści przedsiębiorstwom, konsumentom i środowisku.

Ewa Szekalska: Dziennikarz

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Rusza konkurs Gospodarka o obiegu zamkniętym (22 czerwca 2023)Bezpłatny kurs „Gospodarka o obiegu zamkniętym w praktyce” dostępny on-line (20 kwietnia 2023)Polska cyrkularna ponad przeciętną. Czy to możliwe? (13 października 2022)Transformacja w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego nabiera rozpędu. Circular Week po raz piąty w Polsce! (04 października 2022)Gdzie oddać ubrania, buty, tablet czy zabawki? Do paczkomatu (03 sierpnia 2022)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony