Rada Miasta Piły podjęła decyzję(1) o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku w sprawie zbadania zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej znowelizowanej ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2017, poz. 2180). Na mocy ustawy samorządy zostały pozbawione kluczowych kompetencji związanych z realizacją zadania własnego gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. - Ten wniosek, mimo że inicjowany w Pile, ma charakter znacznie bardziej ogólny i służy całemu samorządowi terytorialnemu. Piła stała się twarzą tego projektu i przy wsparciu Związku Miast Polskich(2) udało nam się wypracować wniosek – mówił niedawno Maciej Kiełbus, partner w kancelarii prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu. Ostateczną decyzję w sprawie skierowania sprawy do Trybunału podjęła niedawno Rada Miasta Piły (19 głosów „za” przy 1 wstrzymującym się).
Oceny nie powinien dokonywać „ktoś z zewnątrz”
Zaskarżone przez pilskich radnych przepisy obowiązują od 12 grudnia 2017 r. Kością niezgody jest przede wszystkim odebranie gminom kompetencji do zatwierdzania taryf za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków oraz przekazanie ich dyrektorom regionalnych zarządów gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. - Przepisy dokonują przesunięcia kompetencji ze struktur zlokalizowanych bliżej obywatela na szczebel dalej od niego oddalony – czytamy w uzasadnieniu do przyjętej przez radnych uchwały. Problem stanowi wprowadzona nowelą konstrukcja nadzoru nad realizacją zadań własnych gmin. – Zgodnie z Konstytucją nadzór ten sprawować mogą premier, wojewoda lub RIO w oparciu o kryterium legalności, a nie celowości. Oczywiście wcześniej taryfy za wodę weryfikowano pod kątem celowości, ale robiła to rada gminy. Dziś tej oceny ma dokonywać ktoś z zewnątrz, czyli Wody Polskie – przekonywał podczas specjalnie zorganizowanej w tej sprawie konferencji prasowej Kiełbus. Włodarze mają też spore zastrzeżenia do zbyt szybkiej ich zdaniem procedury przyjęcia przepisów i pominięcia w jej trakcie konsultacji z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przypomnijmy, że całość prac ustawodawczych nad nowelą odbyła się w ramach jednego posiedzenia Sejmu RP trwającego łącznie trzy dni. – Czynności podejmowane były w sposób instrumentalny, bez zachowania adekwatnych do regulowanej materii i stopnia jej skomplikowania przerw, które umożliwiałyby przeprowadzenie posłom niezbędnej refleksji – argumentują radni.
Co by było, gdyby?
Jeżeli Trybunał uzna zastrzeżenia pilskich radnych za zasadne, oficjalnie stwierdzi przyjęte w ubiegłym roku przepisy za niezgodne z Konstytucją. Należy jednak w tym miejscu wyjaśnić, że wskazując niezgodność przepisów z Konstytucją Trybunał nie stwierdza, że tracą one moc wiążącą od momentu ich przyjęcia(3). Przepisy tracą ją „na przyszłość” i to od momentu publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw. Oznaczałoby to, że wydane do momentu publikacji wyroku decyzje Wód Polskich byłyby ważne aż do momentu ich zaskarżenia na drodze sądowej. Wyroki Trybunału Konstytucyjnego mają charakter ostateczny i nie przysługuje od nich prawo odwołania.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
Przypisy
1/ Piła skarży nowelizację uzzw do Trybunału Konstytucyjnegohttp://www.pila.pl/pl/aktualnosci/pila-skarzy-nowelizacje-uzzw-do-trybunalu-konstytucyjnego.html2/ Rada Miasta Piły zdecydowała dzisiaj, że zrobi pierwszy krok w kierunku rozpoczęcia sądowej batalii o to, kto ma prawo ustalać taryfy wodne i w nie ingerować. Wsparcia miastu udziela Związek Miast Polskich.
http://www.zmp.poznan.pl/aktualnosci/miasta-ida-do-trybunalu-konstytucyjnego3/ Tekst wystąpienia wygłoszonego przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego prof. M. Safjana w Komitecie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk 6 stycznia 2003 roku.
http://trybunal.gov.pl/informacja-publiczna-media/archiwum/wystapienia-bylych-prezesow-tk/marek-safjan-2/