RPO: ustawa o lasach wymaga zmiany

© Rawpixel.com

Prawną podstawą słynnej wycinki w Puszczy Białowieskiej było zatwierdzenie przewidującego ją planu urządzenia lasu. Ten sporządzany jest przez nadleśnictwo, a następnie zatwierdzany przez Ministra Środowiska. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, w procedurze powinna brać udział również strona społeczna. Problemem jest również brak kontroli sądów administracyjnych, które nie mogą wyrazić w sprawie planów swojego stanowiska. Stąd Adam Bodnar wnosi, aby zatwierdzanie planu urządzenia lasu odbywało się w drodze decyzji administracyjnej. W piśmie do Ministra Środowiska Rzecznik poprosił resort środowiska o stanowisko⁽¹⁾ w sprawie umożliwienia stronie społecznej aktywnego udziału w tego rodzaju postępowaniach. - Społeczeństwo, reprezentowane przez organizacje ekologiczne, pozbawione jest możliwości udziału w postępowaniu i sprawowania nad nim kontroli obywatelskiej - pisze Adam Bodnar.

Decyzja czy nie-decyzja?

Plan urządzenia lasu jest podstawowym dokumentem sporządzanym dla każdego nadleśnictwa na okres dziesięciu lat. Zawiera szczegółowe informacje o aktualnym stanie lasu oraz formie i zakresie prowadzenia gospodarki leśnej na opisywanym obszarze. Plan jest następnie zatwierdzany decyzją Ministra Środowiska, która określa maksymalną możliwą do pozyskania miąższość drewna w dziesięcioleciu, ustaloną szczegółowo na podstawie wyników inwentaryzacji zasobów leśnych. Tutaj zaczyna się jednak dyskusja. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie⁽²⁾ stwierdził w ubiegłym roku, że z uwagi na brak przysługujących Ministrowi Środowiska środków przymusu w celu wykonania jego decyzji, nie może być ona uznana za decyzję administracyjną w świetle Kodeksu Postępowania Administracyjnego (KPA). Oznacza to, że co prawda nazywamy ją „decyzją”, ale nie ma ona wszystkich przymiotów, jakie przyznaje decyzjom KPA. Tymczasem właśnie odmowa uznania zatwierdzenia planu urządzenia lasu za decyzję w świetle Kodeksu uniemożliwia ich sądowo-administracyjną kontrolę.

To nie tylko kwestia nazewnictwa

Modyfikacja przepisów ustawy o lasach, polegająca na jednoznacznym wskazaniu decyzji administracyjnej, jako formy prawnej rozstrzygnięcia w przedmiocie zatwierdzenia planu urządzenia lasu doprowadziłoby zdaniem Rzecznika polskie prawodawstwo do standardu wymaganego tzw. Konwencją z Aarhus. Postępowanie w przedmiocie wydania decyzji administracyjnej umożliwia bowiem uczestnictwo organizacji pozarządowych na prawach strony, a tym samym możliwość zabrania w tej sprawie głosu. Dzisiejsze postępowanie tego nie zapewnia. - Korekta obowiązujących rozwiązań ustawowych oznaczałaby też zapewnienie obywatelom możliwości rzeczywistej realizacji ich konstytucyjnego prawa i obowiązku ochrony środowiska – zaznacza RPO.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik