Nowelizacja ustawy o lasach

© konradlew

Wdrażane przepisy UE

Do Sejmu wpłynął rządowy projekt zmiany ustawy o lasach oraz niektórych innych ustaw⁽¹⁾, którego zasadniczym celem jest zapewnienie stosowania dwóch aktów prawnych Unii Europejskiej:

1. rozporządzenia Rady (WE) nr 2173/2005 z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia systemu zezwoleń na przywóz drewna do Wspólnoty Europejskiej FLEGT (Dz.Urz. L 347 z 30.12.2005, s.1),
2. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiającego obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna (Dz. Urz. L 295 z 12.11.2010, s.23).

Ponieważ brak jest podstaw traktatowych do działań dotyczących lasów, Unia Europejska prowadzi je w oparciu o przepisy prawa pierwotnego regulujące inne, powiązane polityki (rolnictwo, spójność gospodarcza i społeczna, środowisko). W 2003 r. Komisja przedstawiła „Plan działań UE w sprawie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa” (COM(2003)251)⁽²⁾.

Plan nie odwołuje się do traktatów, lecz do idei zrównoważonego rozwoju i inicjatyw przeciwko nielegalnemu pozyskiwaniu drewna, realizowanych przez Grupę G-8, Bank Światowy i Międzynarodową Radę Drewna Tropikalnego.

FLEGT

Instrumentem prawnym zaproponowanym przez „Plan” jest rozporządzenie 2173/2005 wprowadzające licencjonowanie przywozu drewna poprzez ustanowienie systemu zezwoleń. Zarówno plan, rozporządzenie, jak i system zezwoleń, określane są skrótem FLEGT- Forest Law Enforcement, Governance and Trade. Rozporządzenie zawiera zbiór wymogów i procedur dotyczących przywozu niektórych produktów z drewna do Unii Europejskiej służących wdrożeniu systemu zezwoleń. System powinien być wdrażany w oparciu o umowy partnerskie VPA- Voluntary Partnership Agreement.

Rozporządzenie 995/2010 ustanawia obowiązki podmiotów wprowadzających drewno i produkty z drewna po raz pierwszy do obrotu na rynku wewnętrznym oraz obowiązki podmiotów handlowych. Zabrania wprowadzania do obrotu nielegalnie pozyskanego drewna lub produktów z takiego drewna. Na podmioty wprowadzające do obrotu drewno lub produkty z drewna nakłada obowiązek stosowania systemu należytej staranności. Jest to zespół procedur i środków, na który składają się:

• środki i procedury zapewniające dostęp do informacji o drewnie lub produktach z niego będących przedmiotem obrotu oraz o podmiotach handlowych i dokumentach potwierdzających spełnienie przez przedmiot obrotu warunków ustawodawstwa,
• procedury oceny ryzyka, umożliwiające ocenę możliwości nielegalnego wprowadzenia na rynek drewna lub produktów z niego oraz procedury umożliwiające minimalizacje takiego ryzyka.

Zmiany proponowane w nowelizacji

Projekt wprowadza do ustawy o lasach (t.j.Dz.U. z 2014 r., poz.1153) administracyjne kary pieniężne za niedopełnienie obowiązków wynikających z wymienionych rozporządzeń. Kara za przywóz do Polski produktów z drewna przywiezionych z państw partnerskich bez zezwolenia FLEGT, ma być nakładana w wysokości dwukrotnej wartości przywiezionych produktów. Ponadto stosowane maja być następujące kary:

• za wprowadzanie do obrotu nielegalnie pozyskanego drewna: od 20 tys. do 200 tys. zł,
• za niezastosowanie zasad należytej staranności: od 500 zł do 200 tys. zł,
• za naruszenie obowiązku przechowywania informacji pozwalających na zidentyfikowanie operatorów lub podmiotów handlowych oraz obowiązku przekazywania GIOŚ tych informacji: od 500 zł do 2000 zł.

Odstąpienie od wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej i umorzenie postępowania będzie mogło nastąpić w przypadku wykazania, że do naruszenia doszło na wskutek sytuacji, w której podmiot popełniający naruszenie nie mógł mu zapobiec. Proponowany jest również trzyletni okres przedawnienia karalności.

Nowelizacja wyznacza organy Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska jako właściwe do wykonywania postanowień rozporządzenia 995/2010.

Nowa strategia leśna

Warto dodać, że instytucje UE pracują nad zaproponowaną przez Komisję „Nową strategią na rzecz lasów i sektora drzewnego” (KOM(2013)659).

Dokument wspiera holistyczne podejście do gospodarki leśnej, łączy wewnętrzne i zewnętrzne kwestie polityki leśnej oraz odnosi się do wszelkich korzyści płynących z lasów. Określa zasady wzmocnienia zrównoważonej gospodarki leśnej, łącznie z tworzeniem miejsc pracy przy zapewnieniu ochrony lasów i utrzymaniu usług ekosystemowych. Przedstawia też sposoby wdrażania nowej strategii.

Adam Erechemla
Dziennikarz, prawnik