ME przedstawia nowy system wsparcia dla kogeneracji

© Wellnhofer Designs

W Polsce funkcjonuje ok. 500 przedsiębiorstw ciepłowniczych, z czego tylko 20 proc. wytwarza ciepło i energię elektryczną w kogeneracji. Jest to o tyle ważne, że w tradycyjnych elektrowniach ciepło jest odpadem, w kogeneracji natomiast jest równie ważnym produktem jak energia elektryczna.

Ciepło nie tylko dla dużych miast

Inwestycje w jednostki kogeneracji (w tym również wykorzystujące odnawialne źródła energii) ze szczególną koncentracją wsparcia głównie na jednostkach o mocy do 50 MW oraz ułatwienia proceduralne dla instalacji do 1 MW – mają w zamyśle Ministerstwa Energii przyczynić się do rozwoju efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych na terenie mniejszych aglomeracji miejskich lub obszarach wiejskich. Bo to tam jest najwięcej problemów do rozwiązania.

Jakie ma to być wsparcie?

Zgodnie z projektem ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji⁽¹⁾ przygotowanym przez ME instalacje kogeneracyjne zostaną podzielone na nowe oraz "znacznie zmodernizowane" i istniejące. Dla każdej kategorii, w zależności od wytwarzanej mocy elektrycznej - do 1 MW, 1-50 MW oraz ponad 50 MW, będzie dedykowany konkretny rodzaj wsparcia. Warunkiem uczestnictwa w systemie będzie wprowadzanie do publicznej sieci ciepłowniczej co najmniej 70 proc. ciepła użytkowego wytworzonego w wysokosprawnej kogeneracji w danej jednostce kogeneracyjnej.

Dla kogo aukcje?

Dla jednostek nowych i znacznie zmodernizowanych o mocy 1–50 MW resort energii proponuje system aukcji w formule „pay as bid”. Mechanizm ten ma gwarantować inwestorom, którzy wygrali w aukcji, stały strumień przychodów ustalony w postaci premii do ceny energii elektrycznej. W założeniu ten mechanizm oparty o wprowadzenie aukcji rozliczanych według ceny ofertowej - „pay as bid” - promuje wyłącznie najbardziej efektywne technologie oraz lokalizacje, przy jednoczesnej minimalizacji kosztów funkcjonowania systemu. System musi być stabilny, dlatego wsparcie ma zostać udzielane na 15 lat, przy czym Minister Energii określać ma 2-letnią perspektywę budżetu aukcyjną (niewiążąco – takiego określenia użyto w projekcie).

Ministerstwo podkreśla, że system aukcyjny będzie zawierał m.in. mechanizmy zapobiegające nadmiernemu wsparciu, np. poprzez odliczanie od pomocy operacyjnej wszelkiej wcześniej uzyskanej pomocy inwestycyjnej.

Mechanizm gwarantowania premii

Z kolei dla jednostek o mocy elektrycznej 1 MW ministerstwo proponuje wprowadzenie odrębnego mechanizmu gwarantowanej stałej premii do ceny energii elektrycznej (feed in premium), z góry określonej z rozróżnieniem na rodzaj paliwa. Minister Energii ma co roku określać wolumen energii z nowych oraz znacznie zmodernizowanych jednostek o mocy do 1 MW.

Dla istniejących i zmodernizowanych jednostek o mocy 1–50 MW system wsparcia ma przyjąć formułę premii dopłacanej do ceny energii elektrycznej. Wszystkie istniejące instalacje będą dopuszczone do wsparcia, które będzie odpowiadać różnicy pomiędzy kosztami wytwarzania energii elektrycznej w kogeneracji, a rynkową ceną energii. Natomiast jednostki o mocy ponad 50 MWe proponuje się wyłączyć z aukcji i objąć systemem premii, wyznaczanej indywidualnie.

Z uwagi na fakt, iż wsparcie przewidziane w ramach każdego z powyższych mechanizmów stanowi pomoc publiczną, podlega zgłoszeniu i ocenie Komisji Europejskiej pod kątem zgodności z przepisami unijnymi.

Ile to będzie kosztowało?

Wdrożenie systemu wsparcia będzie wiązało się z przeniesieniem kosztów funkcjonowania wsparcia na wszystkich użytkowników systemu elektroenergetycznego poprzez odrębną stawkę systemową („opłatę kogeneracyjną”) w ramach taryf operatorów systemów elektroenergetycznych (proporcjonalnie do wolumenu zużywanej energii elektrycznej). Koszty systemu wsparcia będą alokowane na wszystkich odbiorców końcowych systemu elektroenergetycznego. Przepisy dotyczące finansowania i rozliczania systemu wsparcia zostały przygotowane w oparciu o analogiczne rozwiązania funkcjonujące w obszarze wsparcia odnawialnych źródeł energii. Planowane jest ustalenie do końca 2019 roku opłaty kogeneracyjnej na poziomie 1,58 zł za 1 MWh

Europejski problem

Nieefektywność rynku ciepła nie jest problemem jedynie w Polsce, choć patrząc na kogenerację także z perspektywy środowiskowej, ma dla nas szczególne znaczenie. System wsparcia dla tego segmentu ze środków publicznych wprowadzono w ostatnim czasie także: w Niemczech, Danii, Francji, Czechach i Słowenii. Polska regulacja wzoruje się na systemie niemieckim.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji