Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
19.03.2024 19 marca 2024

Polska nie może być tylko biernym obserwatorem

Gospodarka obiegu zamkniętego to w Europie ważny temat, ale czy ważny w Polsce? NGOsy skierowały apel do premiera Morawieckiego w sprawie zintensyfikowania działań w tym obszarze zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej - mówi Piotr Barczak.

   Powrót       13 marca 2019       Zrównoważony rozwój   
Piotr Barczak
Członek Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste

Teraz Środowisko: W dniach 6-7 marca br. w Brukseli odbyła się konferencja Interesariuszy GOZ w UE. Kto reprezentował na tym wydarzeniu Polskę?

Piotr Barczak: Na konferencji byliśmy my, członkowie takich organizacji, jak Polskie Stowarzyszenie Zero Waste i Instytut Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, ale reprezentując nasze własne organizacje i działania zupełnie niezależne od pomocy rządowej. Przykro to stwierdzić, ale podczas tego ważnego wydarzenia polska strona rządowa, duży europejski kraj, była kompletnie nieobecna. Było to tym bardziej widoczne w zderzeniu z aktywnością innych państw, np. reprezentantów rządów Rumunii, Francji czy Holandii, które np. przedstawiały swoje strategie dojścia do gospodarki obiegu zamkniętego. Niestety z Polski nie zaprezentowano nic.

TŚ: Trudno uwierzyć, że z polskich władz zupełnie nikogo nie było? Jak to rozumieć?

PB: Po prostu, polskie władze, zarówno krajowe, jak i samorządowe nie pofatygowały się, żeby zaprezentować swoje działania, bo prawdopodobnie nie ma czym się pochwalić. European Circular Economy Stakeholder Conference jest wielkim wydarzeniem organizowanym przez Komisję Europejską dla wszystkich Interesariuszy GOZ, czyli reprezentantów szerokiego gremium, od delegacji rządów państw członkowskich począwszy, poprzez organizacje pozarządowe, aż po związki zawodowe i przedstawicieli wielu branż. Było tam obecnych kilkaset osób.

TŚ: Nasza "Mapa drogowa transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym" została przedstawiona w tamtym roku...(1)

PB: Dokładnie, ale tylko w Polsce, zupełnie nie wiemy, co się przez ten rok działo z tym dokumentem, co z niego wynikało, czy podjęto jakieś konkretne działania etc. Taki dokument musi podlegać monitoringowi, tymczasem nie mamy żadnej informacji na ten temat. Przy opracowywaniu mapy odbyły się co prawda konsultacje społeczne, ale potem już w żaden sposób rząd nie zechciał skorzystać z potencjału organizacji pozarządowych i pionierów GOZ. Uważamy, że mapa drogowa od początku nie była ambitna, a teraz tym bardziej potrzebuje aktualizacji zgodnie z nowym ambitnym prawem unijnym, czyli dyrektywą odpadową i dyrektywą dotyczącą jednorazowych artykułów plastikowych.

TŚ: W efekcie organizacje skierowały list-apel do Premiera Mateusza Morawieckiego, co jest celem sygnatariuszy apelu [treść apelu tutaj]?

PB: Tak, jak napisaliśmy w apelu, pragniemy zwrócić uwagę pana Premiera, że aktywność Polski na forum Unii Europejskiej w obszarze kreowania i wdrażania GOZ jest marginalna, podczas gdy zachodzą niezwykle ważne procesy decyzyjne w tym obszarze. Polska, poprzez przyjmowanie biernej postawy, sama pozbawia się możliwości wpływu na kształt tych decyzji. Wskazaliśmy również na rolę, jaką ma całe społeczeństwo do odegrania, musimy uświadomić sobie, że stajemy w obliczu konieczności radykalnej zmiany naszego podejścia do środowiska, w jakim żyjemy: zmienić styl życia i konsumpcji, a także sposób wytwarzania i gospodarowania produktami. To rządy państw powinny wyznaczać kierunek, to one mają możliwości kreowania rzeczywistości.

TŚ: Ma Pan na myśli legislację?

PB: Tak, to w rękach polityków jest tworzenie prawa. Organizacje pozarządowe mogą postulować, ale prawa nie mogą uchwalać. Dlatego potrzebna jest synergia koncepcji i działań realizowanych zarówno na poziomie centralnym, jak i podstawowym, społecznym.

TŚ: Jako przedstawiciele Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste oraz Instytutu Gospodarki o Obiegu Zamkniętym zwracacie się o realne wsparcie działań na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym. Jakie postulaty zawarto w apelu do premiera?

PB: Zdefiniowaliśmy siedem kwestii, które uważamy za absolutnie kluczowe. Po pierwsze widzimy potrzebę utworzenia z interesariuszami stałego międzyresortowego zespołu do spraw wdrażania GOZ w Polsce. Tak jak wspominałem, konieczne jest dokonanie przeglądu i aktualizacji dokumentu „Mapa drogowa transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym” oraz wdrożenie w Polsce systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Dodatkowo gospodarka cyrkularna w Polsce nie będzie funkcjonowała, bez wprowadzenia zmian w systemie prawnym, zapewniających prawo do naprawy produktów, nabywania produktów do własnych opakowań, w tym zmniejszenia obciążeń podatkowych dla sektora usług naprawczych.

TŚ: Wśród postulatów znalazło się również przyjęcie ustawy o zapobieganiu stratom żywności.

PB: Tak, bo to ciągle nierozwiązany problem w Polsce. Wskazujemy także na konieczność opracowania strategii i realnych mechanizmów prawnych i ekonomicznych wspierających rozwój branży i rynku recyklingu oraz definitywne zaprzestanie wspomagania rozwiązań hamujących rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym, takich jak spalarnie odpadów i nowe instalacje MBT (ang. mechanical-biological treatment, pol. mechaniczno-biologicznego przetwarzania - MBP) dla odpadów zmieszanych, gdyż te znacznie zmniejszają ilość dostępnych funduszy dla rozwijania selektywnej zbiórki i nijak pomagają w osiąganiu poziomów recyklingu. To konkretne propozycje, a organizacje ekologiczne i społeczne, tak jak zapisaliśmy w apelu, chcą w tym aktywnie uczestniczyć. Tylko czy rząd zechce nas wysłuchać?

Katarzyna Zamorowska: Dyrektor ds. komunikacji

Przypisy

1/ Projekt dostępny na stronie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju:
https://miir.bip.gov.pl/projekty-zarzadzen-uchwal-i-obwieszczen/projekt-mapy-drogowej-transformacji-w-kierunku-goz.html

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Naprawianie się opłaci. Z Brukseli płynie silne wsparcie dla GOZ (02 lutego 2024)1,2 mld ton zużycia w UE. Całościowe dane o biomasie od JRC (04 stycznia 2024)Rada UE o PPWR: informacje o substancjach wzbudzających obawy i systemy kaucyjne (19 grudnia 2023)Lider_ka Cyrkularności – rozwiń swoje kompetencje w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym (29 listopada 2023)ESRS E5: Gospodarka o obiegu zamkniętym w raportowaniu zrównoważonego rozwoju (23 listopada 2023)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony