Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
28.03.2024 28 marca 2024

System kaucyjny w Polsce? Polacy są na tak!

Pomysłów na rozszerzoną odpowiedzialność producenta w Polsce jest wiele. System kaucyjny sprawdził się w każdym z 10 krajów europejskich, gdzie został wprowadzony. Polacy są na TAK. Czy vox populi zostanie wysłuchany?

   Powrót       30 września 2019       Odpady   

Nie zawsze głos ekspertów idzie w parze z opinią społeczeństwa. W przypadku wprowadzenia obowiązkowego systemu kaucyjnego tak właśnie jest, o czym świadczą badania z lipca 2019 r. Polskie Stowarzyszenie Zero Waste przygotowało Kampanię „WRZUCAM, nie wyrzucam(1)”, w której rzeczowo wyjaśnia, na czym polega system oraz przedstawia twarde argumenty, dlaczego warto.

System kaucyjny - ekskluzywne grono?

Unijne przepisy, m.in. znowelizowana dyrektywa ramowa o odpadach oraz dyrektywa w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, nakładają na Polskę konkretne zobowiązania(2), za niezrealizowanie których grożą równie konkretne sankcje. Jakie rozwiązanie mogłoby wprowadzić w Polsce nową jakość? Polskie Stowarzyszenie Zero Waste ma odpowiedź: należy wprowadzić obowiązkowy system kaucyjny na opakowania po napojach, zarówno dla jednorazowych z tworzyw sztucznych, metalu i szkła, jak i dla zwrotnych opakowań szklanych i plastikowych. Z takiego rozwiązania skorzystało już 10 państw europejskich(3), a kolejne pracują nad jego wdrożeniem(4).

Zasady gry: co do kogo należy

Choć każde z państw, które zdecydowało się na obowiązkowy system kaucyjny dla opakowań, ma swój indywidualny model, to zawsze obowiązuje taka sama logika działania. Po pierwsze, nie pozostawia się wyboru: każdy producent lub importer musi przystąpić do systemu i uiścić określoną opłatę administracyjną jego operatorowi za wprowadzoną ilość napojów w opakowaniach. Na każdy wprowadzany do obrotu produkt w butelce szklanej, plastikowej lub w puszce jest nałożona kaucja, w wysokości około 10 eurocentów. Każdy kraj sam decyduje o wysokości kaucji (np. w Niemczech to minimum 25 eurocentów). System nakłada konkretne obowiązki na sklepy (mają ustawowy obowiązek naliczania kaucji przy sprzedaży napojów oraz przyjmowania opakowań po napojach i zwrotu doliczonej przy ich sprzedaży kaucji). Zaś klient ma obowiązek uiścić opłatę kaucyjną, czyli kwotę, którą dopłaca do produktu w momencie jego zakupu i która jest mu zwracana przez automat lub sprzedawcę w momencie zwrotu opakowania do punktu handlowego.

Kto finalnie płaci?

Operator regularnie odbiera od sklepów opakowania i przekazuje je recyklerom. Ten sam operator rozlicza handlowców i przedsiębiorców z wpłaconych i wypłaconych kaucji. Koszty systemu kaucyjnego pokrywane przez producentów i importerów opakowań obejmują także opłatę manipulacyjną dla sprzedawców, logistyki i transportu. W każdym systemie zawsze jest margines tych, którzy opakowania nie zwracają, co stanowi przychód systemu, podobnie jak środki uzyskane ze sprzedanych surowców. Generalnie obowiązuje zasada, że systemy kaucyjne działają na zasadzie non for profit, co oznacza, że to, czego nie udało się sfinansować z przychodów, uzupełniają producenci.

Prawie 90 proc. Polaków chce kaucji

Stowarzyszenie Zero Waste korzystając z narzędzia instytutu badawczego Biostat, w lipcu 2019 r. przeprowadziło sondę (5 pytań) wśród Polaków na temat systemu kaucyjnego. Wyniki badania świadczą o wysokiej akceptacji społecznej dla takiego rozwiązania. Niemal 90 proc. badanych chciałoby wprowadzenia w Polsce obowiązkowego systemu kaucyjnego na opakowania jedno i wielorazowe po napojach, a ponad 60 proc. badanych uważa, że system kaucyjny można rozszerzyć na inne opakowania na żywność. Taki wynik nie dziwi w kontekście tego, że ponad 60 proc. respondentów oceniło system segregacji odpadów jako „zły” i „bardzo zły", a tylko jedna trzecia jako „dobry” i „bardzo dobry”. Pytani o wysokość kaucji, proponowali najczęściej 50 groszy za opakowanie.

Ponad 45 proc. respondentów widzi też w systemie kaucyjnym możliwość dodatkowego zarobku dla osób zbierających odpady. Dla przykładu, w Norwegii można przekazać opłatę kaucyjną na rzecz organizacji charytatywnej (PCK). Jak informuje Zero Waste, badanie wykazało, że ponad połowa Polaków jest skłonna oddać opłatę kaucyjną na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Wszystkich zainteresowanych, Polskie Stowarzyszenie Zero Waste zaprasza do podpisania petycji w sprawie wprowadzenia systemu kaucyjnego w Polsce: https://www.petycjeonline.com/system_kaucyjny_w_polsce.

Katarzyna Zamorowska: Dyrektor ds. komunikacji

Przypisy

1/ Więcej informacji o kampanii dostępne jest pod adresem
http://www.kaucyjny.pl
2/ Oto one: w 2020 r. – 50 proc., a w roku 2035 – 65 proc. odpadów komunalnych musimy poddać recyklingowi, w 2025 r. – 65 proc., a w roku 2030 – 70 proc. odpadów opakowaniowych musimy poddać recyklingowi, do 2025 r. musimy poddawać recyklingowi 77 proc. butelek wykonanych z tworzyw sztucznych, a do 2030 aż 90 proc., każda butelka z tworzywa sztucznego musi zawierać 25 proc. materiałów pochodzących z recyklingu do 2025 r., a do 2030 r. – 30 proc.3/ Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia, Holandia, Islandia, Litwa, Niemcy, Norwegia i Szwecja4/ Austria, Francja, Łotwa, Słowacja, Wielka Brytania

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Pilnie wprowadzić ROP. Apel o przyjęcie ustawy (27 marca 2024)Podniesienie kaucji za szklane butelki do 1 zł. Opublikowano projekt rozporządzenia (25 marca 2024)KPEiK, ograniczenia wycinek i pytania o Nature Restoration Law. Po 100 dniach rządu (21 marca 2024)Nowe narzędzie do wystawiania i obsługi wniosków DPR. Oszczędność czasu, brak błędów i automatyzacja (20 marca 2024)XXIV Targi Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami EKOTECH (18 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony