Co ma wspólnego smog w Rybniku ze smogiem w New Delhi?

© Ola

W Ambasadzie Francji w Polsce odbyła się wczoraj konferencja pt. „Zanieczyszczenie powietrza a zdrowie Polaków", którą zdominowały złowrogie statystyki: chorób, zgonów i stężeń szkodliwych pyłów PM_2,5 i PM₁₀, czy rakotwórczego benzo[a]pirenu.

Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego przywołał informację o gigantycznym smogu w New Deli, która kilka dni temu obiegła i zszokowała świat. W Polsce informacje o smogu, szczególnie w okresie grzewczym, również wywołują emocje, ale nie w takiej skali. - Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że w polskich realiach zdarza się poziom zanieczyszczenia powietrza porównywalny do tego w Indiach⁽¹⁾ (patrz casus Rybnika) i nie jest traktowany jako stan zagrożenia publicznego, jak to się stało w New Deli – wskazał.

Polska w niechlubnej czołówce

Znajduje to potwierdzenie w najnowszym raporcie Europejskiej Agencji Środowiska (ang. European Environment Agency, EEA) „Air quality in Europe – 2019 raport”, który wskazuje, że jakość powietrza w Polsce należy do najniższych wśród większości państw UE. Dominika Mucha z Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej zauważyła, że pod względem najwyższych stężeń zanieczyszczeń, Polska zajmuje 19. miejsce w zakresie stężeń NO₂, 2. miejsce w zakresie pyłów PM₁₀ i, uwaga, 1. miejsce w zakresie stężeń pyłów PM_2,5 i również 1. miejsce w zakresie stężeń B(a)P.

Statystyki wskazują, że rocznie blisko 50 tysięcy Polaków umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza.

Niska emisja: mieszkalnictwo i transport

Nie może być inaczej, skoro ok. 3,8 mln domów jednorodzinnych w Polsce jest ogrzewanych poprzez spalanie węgla i drewna. Z analizy przedstawionej przez Dominikę Muchę wynika, że 80 proc. z nich to kotły zsypowe (z czego ponad 40 proc. ma mniej niż 10 lat), z których emisje w porównaniu z automatycznym kotłem klasy 5 są 5-30-krotnie wyższe w przypadku pyłów i 10-30-krotnie wyższe w przypadku B(a)P. Może to dziwić, ale cały czas ponad 50 proc. nowoinstalowanych źródeł ciepła jest zasilana węglem lub biomasą. – Dodatkowym problemem jest brak termoizolacji w ok. 40 proc. budynków jednorodzinnych. Tylko ok. 10 proc. gospodarstw posiada warstwę termoizolacyjną powyżej 10 cm – stwierdziła prelegenta. Jednak, o ile emisje z sektora komunalno-bytowego w ostatnim czasie nieznacznie spadają, to emisje z transportu… wzrastają.

W Polsce jest obecnie zarejestrowanych ponad 27 mln pojazdów, z których 80 proc. to samochody starsze niż 10 lat, 57 proc., starsze niż 15 lat, a 37 proc. starsze niż 20 lat.

# ODDYCHAJ WARSZAWO

Miasto Stołeczne Warszawa wprowadziło Warszawski Indeks Powietrza (WIP), z podziałem na WIP Ogólny i WIP Zdrowotny (przeznaczony dla osób należących do jednej z czterech grup ryzyka zdrowotnego związanego zanieczyszczeniami powietrza⁽²⁾). Jak wyjaśniał Paweł Malka, naczelnik Wydziału Monitoringu Jakości Powietrza i Edukacji, „Warszawski Indeks Powietrza powstał po to, aby w prosty i skuteczny sposób informować warszawiaków o potencjalnym wpływie zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Do ustalenia danego poziomu WIP wykorzystuje się m.in. wyniki pomiarów stężeń zanieczyszczeń powietrza. Ponieważ ich interpretacja (czy dany poziom zanieczyszczeń w powietrzu jest szkodliwy i jak bardzo) może być kłopotliwa, przedstawia się tę informację w sposób dostępny dla każdego”. Trwaja prace nad udoskonalaniem systemu.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.