Koniec tanich odpadów, więc wybudujmy spalarnię…

© Africa Studio

W latach 2018-2019 ponad 60 proc. gmin w Polsce zdecydowało się na podwyżkę opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Skala tych podwyżek niejednokrotnie przekraczała 100 proc. O tym, dlaczego tak się dzieje, pisaliśmy tutaj. Obecnie podwyżki mają miejsce nawet tam, gdzie od lat wysokość opłaty śmieciowej utrzymywana była na stałym poziomie – przykładem czego są Katowice, gdzie opłata ta nie była zmieniana od 6 lat. – Niestety, ze względu na niezależne od nas czynniki zewnętrzne związane ze znaczącym wzrostem kosztów, nie jest to już dłużej możliwe – podkreśla w komunikacie prasowym wiceprezydent Katowic Mariusz Skiba.

Oporni na segregację… Czy wyższe opłaty pomogą?

Zgodnie ze znowelizowaną we wrześniu ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (ustawa u.c.p.g.) segregowanie odpadów przestało być jedynie działaniem deklarowanym, a obowiązkiem. Jeżeli mieszkańcy nie wypełnią tego obowiązku, samorząd może ustalić opłatę podwyższoną. Stawki za gospodarowanie odpadami zebranymi selektywnie, które mają obowiązywać w 2020 r., wynoszą w wielu przypadkach miesięcznie ponad 30 zł za osobę. W przypadku osób niesegregujących odpady – czyli nawet co trzeciego mieszkańca Polski⁽¹⁾, sięgać mogą nawet czterokrotności tej sumy. Na ten ruch gminy jednak na razie się nie decydują. W większości ustanowiona stawka dla gospodarowania odpadami zmieszanymi ustanawiana jest na poziomie dwukrotności stawki bazowej, są jednak samorządy, w których wynieść ma jej trzykrotność.

Gdzie i o ile mieszkańcy zapłacą więcej? Jak wynika z informacji przedstawianych przez poszczególne miasta, podwyżek spodziewać mogą się mieszkańcy m.in. Olsztyna, Warszawy, Gdyni, Gdańska, Zawiercia, Łodzi, Wałbrzycha, Płocka, Skawiny, Konina, Sosnowca, Rybnika, Stalowej Woli czy wspomnianych wcześniej Katowic. Trzykrotność stawki bazowej (opłaty za gospodarowanie odpadami zebranymi w sposób selektywny) planuje się wprowadzić m.in. w Olsztynie (54 zł od osoby) i Zawierciu (75 zł od osoby), dwukrotność w Łodzi (48 zł od osoby), Katowicach (42,60 zł od osoby) czy Skawinie (50 zł od osoby). W Warszawie z kolei stawki mają zostać skalkulowane od metrażu mieszkania i wynieść w lokalach do 60 mkw. – 1,20 zł za mkw., za każdy metr powyżej 60 mkw. do 120 mkw. – 0,88 zł/mkw. i za każdy metr powyżej 120 mkw. powierzchni zamieszkałej – 0,56 zł/mkw. W Gdańsku także opłata wyliczana jest na podstawie metrażu mieszkania i tam stawki mają wzrosnąć, nawet trzykrotnie.

Spalarnia preRDF ma rozwiązać problem

Podwyżkę opłaty komunalnej planują także władze Stalowej Woli. Zaproponowana przez miasto opłata bazowa w wysokości 13 zł za osobę dla mieszkańców budynków wielorodzinnych i domów jednorodzinnych należeć będzie do najniższych w Polsce. - W przypadku nie wypełniania przez właścicieli nieruchomości obowiązku zbierania odpadów w sposób selektywny, stawka będzie dwa razy wyższa – podkreśla urząd miasta.

Jak wskazują samorządowcy, utrzymanie opłaty komunalnej na obecnym poziomie w perspektywie następnych lat może okazać się niewykonalne, dlatego „aby stabilizować ceny, przygotowywana jest inwestycja budowy instalacji termicznego przetwarzania odpadów preRDF”. Jak wskazuje tamtejszy magistrat, odpady preRDF „w tej chwili powodują wysoką cenę zagospodarowania odpadów”. - W momencie kiedy powstanie taka instalacja, w perspektywie najbliższych kilkunastu lat będziemy mogli mówić o zatrzymaniu wzrostu cen – podano w komunikacie prasowym urzędu miejskiego.

Spalarnia rozwiąże problem czy przysporzy kolejnych?

Jak się jednak okazuje budowa spalarni może przysporzyć miastu sporych problemów i stanowić tym samym przyczynę wzrostu opłaty komunalnej, którą ponoszą mieszkańcy. Najlepszym tego przykładem jest Instalacja Termicznego Przetwarzania z Odzyskiem Energii w Rzeszowie (ITPOE). Wysokie stawki opłat, jakie miasto będzie musiało ponieść za utylizację odpadów w zakładzie, stanowiło główny temat wczorajszych obrad Rady Miasta.

PGE Energia Ciepła, operator rzeszowskiego ITPOE, w wyniku zniesienia tzw. regionalizacji ogłosił niedawno konkurs ofert. W konkursie tym miasto zaproponowało opłatę w wysokości 335 zł za utylizację tony odpadów. Stawka ta jest o kilka procent wyższa od aktualnej i, jak wskazują lokalne media, aż dwukrotnie niższa od tych, które zgłosiły inne podmioty. Dostosowanie cen do tych, które zaproponowano w przetargu oznaczać będzie wprowadzenie podwyżki opłaty komunalnej, którą ponoszą mieszkańcy.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.