Dziś, 30 grudnia 2019 r., Minister Aktywów Państwowych przesłał Komisji Europejskiej Plan na rzecz energii i klimatu (KPEiK(1)) dla Polski. KPEiK przedstawia założenia i cele oraz polityki i działania na rzecz realizacji 5 wymiarów unii energetycznej: bezpieczeństwa energetycznego, wewnętrznego rynku energii, efektywności energetycznej, obniżenia emisyjności oraz badań naukowych, innowacji i konkurencyjności.
Dokument wyznacza następujące cele klimatyczno-energetyczne na 2030 r.:
- -7 proc. redukcji emisji gazów cieplarnianych w sektorach nieobjętych systemem ETS w porównaniu do poziomu w roku 2005,
- 21-23 proc. udziału OZE w finalnym zużyciu energii brutto (cel 23 proc. będzie możliwy do osiągnięcia w sytuacji przyznania Polsce dodatkowych środków unijnych, w tym przeznaczonych na sprawiedliwą transformację), uwzględniając:
- 14 proc. udziału OZE w transporcie,
- roczny wzrost udziału OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie o 1,1 pkt. proc. średniorocznie.
- wzrost efektywności energetycznej o 23 proc. w porównaniu z prognozami PRIMES2007,
- redukcję do 56-60 proc. udziału węgla w produkcji energii elektrycznej.
Konsultacje publiczne - były czy nie?
Instytut Spraw Obywatelskich (INSPRO) zwraca uwagę, że finalna wersja dokumentu nie została poddana konsultacjom publicznym. A przecież KE wskazywała, że „aby lepiej opracować i wdrożyć plany, państwa członkowskie muszą konsultować się z obywatelami, przedsiębiorstwami i władzami regionalnymi w procesie ich opracowywania i finalizacji.” Natomiast Komitet ds. Zgodności z Aarhus wydał w dniu 28 maja 2019 r. Poradę dla państw członkowskich w sprawie procesu konsultacji publicznych w sprawie ostatecznych krajowych planów w zakresie oszczędności energii(2).
Tymczasem Ministerstwo Aktywów Państwowych prezentuje na swojej stronie internetowej następujące stanowisko: „Krajowy plan został opracowany uwzględniając wnioski z uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych, jak również wnioski z konsultacji regionalnych oraz rekomendacji Komisji Europejskiej C(2019) 4421 z dnia 18 czerwca 2019 r. Dokument został sporządzony w oparciu o krajowe strategie rozwoju zatwierdzone na poziomie rządowym (m.in. Strategia zrównoważonego rozwoju transportu do 2030 roku, Polityka ekologiczna Państwa 2030, Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030) oraz uwzględniając projekt Polityki energetycznej Polski do 2040 r.”.
Pytania, na które trzeba odpowiedzieć
- Jakie jest miejsce dla OZE w miksie energetycznym? A transport? To jedyny sektor z mocnym trendem wzrostu emisji - dwuipółkrotnym w latach 1990-2016. Co z elektromobilnością – czy „elektryki” w Polsce nadal będą „jeździć na węgiel(3)”? Czy biodiesel z rzepaku nadal będzie głównym pomysłem na OZE w transporcie? W powiązanej tematycznie ustawie o biopaliwach też mamy krótką perspektywę proponowanych rozwiązań – tylko do roku 2024. Co dalej? Czy na takie pytania nie powinnyśmy szukać odpowiedzi w trakcie konsultacji KPEiK – pyta Piotr Skubisz z INSPRO. – Oraz najważniejsza kwesta dla społeczeństwa obywatelskiego – dlaczego zabrakło wymaganych konsultacji, tak ważnej dla przyszłości kraju strategii? – konkluduje Skubisz.
Początkowo prace nad KPEiK były prowadzone przez Ministerstwo Energii. Po zmianach w rządzie przeszły do kompetencji Ministerstwa Aktywów Państwowych.
Katarzyna ZamorowskaDyrektor ds. komunikacji
Przypisy
1/ Dokument dostępny jest tutaj:https://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/8018-KPEiK-PL-fin.pdf2/ Podobnie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu odnośnie KPEiK stanowi, że każde państwo członkowskie zapewnia społeczeństwu możliwość wczesnego i skutecznego udziału w przygotowaniu projektu zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu, a w przypadku planów na okres 2021–2030 – w przygotowywaniu planu ostatecznego ze znacznym wyprzedzeniem w stosunku do jego przyjęcia.3/ W opinii Instytutu Spraw Obywatelskich odnawialna energia elektryczna wykorzystywana w pojazdach elektrycznych powinna odgrywać główną rolę w realizacji krajowych celów dotyczących odnawialnych paliw transportowych.