Zgłoś swoje uwagi do Przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej

© Akura Yochi

Państwowe Gospodarstwo Wodne ‘Wody Polskie' przygotowało projekt Przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej⁽¹⁾, który minister właściwy do spraw gospodarki wodnej skierował w grudniu ubiegłego roku do konsultacji społecznych. Zainteresowani mają pół roku, aby zgłosić rządowi swoje postulaty i uwagi. Zgodnie z unijną Ramową Dyrektywą Wodną zapewnienie udziału społeczeństwa na etapie tworzenia dokumentów planistycznych jest konieczne. Resort gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej informuje, że w ramach konsultacji planuje m.in. przeprowadzenie ogólnopolskiego spotkania konsultacyjnego oraz przeprowadzenie ankietyzacji jednostek samorządowych i podmiotów odpowiedzialnych za nadzór nad funkcjonowaniem poszczególnych obszarów gospodarowania wodami.

Pięć kluczowych wyzwań

Terminu „istotne problemy gospodarki wodnej” autorzy dokumentu używają na określenie najważniejszych problemów, będących skutkami działania człowieka w przyrodzie. Ich przegląd ma na celu zidentyfikowanie i sklasyfikowanie zarówno najważniejszych wyzwań stojących przed gospodarką wodną, jak również czynników powodujących ich występowanie. - Trafna identyfikacja problemów pozwoli na zastosowanie odpowiednich działań naprawczych - czytamy w opublikowanym przez MGMiŻŚ komunikacie. Opracowany przez Wody Polskie dokument wskazuje pięć głównych obszarów problemowych w skali ogólnokrajowej, tj. ochrona jakościowa oraz ochrona stanu ilościowego wód powierzchniowych i podziemnych, zmiany morfologiczne wód powierzchniowych, a także aspekty prawno-organizacyjne i społeczne, ekonomiczne i finansowe. W formie przystępnych grafik, projekt opisuje w dalszej części także problemy poszczególnych obszarów dorzeczy.

Praca domowa dla rolników

Dokument wskazuje, że w grupie trzech najbardziej znaczących presji oddziałujących na części wód powierzchniowych (obok zmian hydromorfologicznych i osadzania się na powierzchni ziemi zanieczyszczeń powietrza) znajdują się rozproszone źródła zanieczyszczeń z rolnictwa. W celu ograniczenia emisji składników biogennych do wód powierzchniowych i podziemnych dokument rekomenduje więc przestrzeganie Zbioru Zaleceń Dobrej Praktyki Rolniczej⁽²⁾. Zasadnicze znaczenie przypisane jest także odpowiedniemu dawkowaniu i terminowi nawożenia. - Bardzo ważnym, ale często pomijanym bądź marginalizowanym aspektem jest brak lub zły stan techniczny budowli do przechowywania nawozów naturalnych – czytamy w dokumencie. W zakresie emisji komunalnych Wody Polskie rekomendują z kolei dalszy rozwój infrastruktury oczyszczania poprzez budowę mniejszych systemów kanalizacyjnych (dla kilkudziesięciu gospodarstw domowych), a także oczyszczanie ścieków w małych i przydomowych oczyszczalniach. Tych ostatnich, jest już w Polsce według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego ok. 240 tys. Wody Polskie przypominają jednak, że w procesie projektowania przydomowych oczyszczalni należy uwzględniać normy oczyszczania i ryzyko zanieczyszczenia wód podziemnych, a także rozważyć możliwości zastosowania nowoczesnych technologii.

Potencjał kadrowy i merytoryczny do poprawy

Problemy gospodarki wodnej w aspektach prawno-organizacyjnych i społecznych nie były przedmiotem szerszych analiz w poprzednich cyklach planistycznych. Tymczasem w ramach nowego systemu instytucjonalnego, konieczne jest zdaniem Wód Polskich zapewnienie odpowiedniego potencjału kadrowego i merytorycznego nowych instytucji, głównie zarządów zlewni. Wśród stojących przed ustawodawcą wyzwań wskazano z kolei konieczność ograniczenia presji zabudowy na terenach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, zapewnienie efektywnych mechanizmów pozyskania praw do nieruchomości na cele renaturyzacji rzek oraz odtwarzania naturalnej retencji, wdrożenie przepisów w zakresie metody szacowania przepływów środowiskowych i efektywnej egzekucji regulacji w zakresie wdrożenia zasady zwrotu kosztów usług wodnych.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik