Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
28.03.2024 28 marca 2024

Związki międzygminne traktowane po macoszemu - sprawozdawczość w BDO rażącym przykładem

System BDO nie pozwala, by podmioty (w tym PSZOK) sprawozdawały bezpośrednio do Związku Międzygminnego, choć przejął od gmin wszelkie prawa i obowiązki w gospodarowaniu odpadami. Związek nie może też sporządzić i wygenerować rocznego sprawozdania.

   Powrót       06 maja 2020       Odpady   

Jednostki samorządu terytorialnego tworzą związki międzygminne, związki powiatowe oraz związki powiatowo-gminne w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Związki takie mają osobowość prawną, a przekazane im zadania wykonują w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W Polsce, wedle rejestru Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji(1) z 31 marca 2020 r., jest 314 związków, w tym 68 związków odpadowych. Zdecydowanie bardziej popularne są one w zachodniej niż wschodniej części Polski.

W czym tkwi problem?

Jeden ze związków międzygminnych zgłosił problem do systemu BDO (Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami) poprzez formularz kontaktowy, że moduł sprawozdawczości nie pozwala podmiotom złożyć do Związku sprawozdania w ramach odbioru odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości. Baza BDO pokazuje bowiem tylko gminę. Takiej możliwości nie ma również w przypadku sprawozdania w ramach prowadzonego punktu selektywnej zbiórki odpadów.

Z uzyskanej odpowiedzi wynika, że sprawozdania poszczególnych podmiotów powinny zostać bezpośrednio złożone do Gminy, a nie do Związku Międzygminnego (podkreślono, że nie może być on adresatem sprawozdania). Mało tego, stwierdzono, że w ramach papierowych sprawozdań podmioty sprawozdawały się dotąd do Związków, ale było to niezgodne z przepisami ustawy o odpadach i ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (ucpg). Stwierdzono, że gmina sprawozdaje się do Marszałka Województwa samodzielnie, a nie za pośrednictwem Związku Międzygminnego. Dodatkowo zespół BDO wskazał, że Zarządy Związków Międzygminnych będą miały zgodnie z art. 83 ust.1 pkt 18 ustawy o odpadach dostęp do BDO zgodny z Rozporządzeniem Ministra Klimatu z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie funkcjonowania Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (Dz. U. 2019 poz. 2414) - czyli między innymi do sprawozdań. Póki co jednak - nie mają.

Dotychczasowa praktyka

- Jestem zdziwiony takim stanowiskiem Zespołu BDO Instytutu Ochrony Środowiska, ponieważ od 6 lat Związek Leszczyński wykonuje swoje zadania statutowe, w tym tworzy jedno wspólne sprawozdanie. Poza tym ani Marszałek Województwa, ani WIOŚ nigdy nie miały uwag, co do prawidłowości i zasadności takiego działania i sprawozdawania, tymczasem IOŚ twierdzi, że Związek działał niezgodnie z prawem – wskazuje Robert Lewusz, kierownik Referatu Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska Komunalnego Związku Gmin Regionu Leszczyńskiego.

Maciej Kiełbus, partner w Kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partnerzy w Poznaniu, w rozmowie z redakcją podkreśla, że zarówno ustawa o samorządzie gminnym, jak i ustawa o ucpg wyraźnie wskazują, że w sytuacji, w której związek przejmuje zadania określone w Statucie Związku, to stają się one zadaniami Związku. - Związek nie jest pośrednikiem, ale działa we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Więc tam, gdzie czytamy gmina, myślimy związek, dlatego na gruncie przepisów Związek powinien być traktowany tak samo jak gmina, chyba że ustawodawca zastrzegłby gdzieś wyraźnie, że są wyłączenia od tej reguły. Prezentowane stanowisko IOŚ jest więc zupełnie niezrozumiałe z punktu widzenia prawnego – wyjaśnia Maciej Kiełbus.

Stanowisko Ministerstwa Klimatu

Związek Leszczyński wystosował pismo do Ministra Klimatu, w którym wskazał, że powyższe stanowisko Instytutu Ochrony Środowiska uniemożliwia związkom wykonywanie ustawowych i statutowych zadań związanych ze sprawozdawczością z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi. W odpowiedzi MK wskazało, że „związek międzygminny, który zgodnie z art. 3 ust. 2 a Ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przejął zadanie gminy, będzie mógł składać w imieniu gminy sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi w BDO”.

Ale co oznacza to "w imieniu gminy"? Przecież Związek nie działa w imieniu gminy a swoim. Ponadto wskazuje to na brak możliwości złożenia jednego sprawozdania z terenu działania Związku i z zadań wykonywanych przez Związek.

Znaleźć salomonowe rozwiązanie

- Minister Klimatu oficjalnie powinien zająć bardziej zdecydowane stanowisko, niźli wynika to z dotychczasowej korespondencji w tej sprawie. Jeśli nie, mam nadzieje, że któryś z parlamentarzystów wystąpi z interpelacją poselską, by zmusić MK do zajęcia jednoznacznego stanowiska w tym zakresie, bo sprawa zakrawa o absurd – konkluduje Kiełbus.

Zaś Andrzej Gawłowski, ekspert gospodarki odpadami i wiceprezes zarządu ACG Sp. z o.o., zaistniałą sytuację podsumowuje niewesołym stwierdzeniem, że to już nie pierwszy raz, kiedy organy władzy publicznej nie rozumieją celu i istoty powołania Związku Międzygminnego w obszarze gospodarowania odpadami. Jako przykład podaje np. rozbieżności pomiędzy poszczególnymi województwami w zakresie tego, czy związek międzygminny może uchwalić jednolity regulamin dotyczący utrzymania czystości dla gmin wchodzących w jego skład.

A problem nie jest jednostkowy, bo w skali Polski czynne związki odpadowe, jak wylicza Andrzej Gawłowski, skupiają 698 gmin, co stanowi ok. 28 proc. ich łącznej liczby.

- Ignorowanie tych danych i obowiązujących przepisów prawa w tym obszarze jest kuriozalne. Wydaje mi się, że źródłem problemu jest to, że system Bazy Danych o Odpadach jest bardzo niedoskonałym narzędziem, w którym jeszcze wiele modyfikacji powinno się znaleźć. Związki gminne kategorycznie powinny być w tych funkcjonalnościach uwzględnione, z czym każdy informatyk powinien sobie poradzić. Podpieranie się stwierdzeniem, że dotychczasowa sprawozdawczość kierowana do związków międzygminnych była niezgodna z prawem to dowód ignorancji – stwierdził.

Sprawa wymaga pilnego uregulowania, mimo iż termin papierowej sprawozdawczości został przedłużony do 31 grudnia br.

Katarzyna Zamorowska: Dyrektor ds. komunikacji Teraz SamorządWięcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.

Przypisy

1/ Zestawienie dostępne jest tutaj:
https://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/8633-31-03-2020-wykaz-zwiazkow-miedzygminnych.pdf

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Nowe narzędzie do wystawiania i obsługi wniosków DPR. Oszczędność czasu, brak błędów i automatyzacja (20 marca 2024)Zagrożenia dla rozwoju sektora gospodarki odpadami. Apel (13 marca 2024)ROP na dwa tempa, segregacja BiR i mapa drogowa dla porzuconych odpadów niebezpiecznych (06 marca 2024)W Polsce mniej niż połowa odpadów jest segregowana prawidłowo. Raport ISP (29 lutego 2024)Wiceszefowa MKiŚ: będzie nowela ustawy kaucyjnej, choć system ma ruszyć od 2025 r. (15 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony