Polskie ciepłownictwo i przemysł energochłonny na zakręcie

Thierry Deschaux
Prezes zarządu Dalkia Polska © Dalkia Polska

W jakiej sytuacji znajduje się obecnie sektor ciepłowniczy?

Thierry Deschaux: Polskie ciepłownictwo jest jednym z najlepiej rozwiniętych w Europie. Niemniej jednak stoi dziś przed dużymi wyzwaniami. O ile w dużych miastach transformacja energetyczna jest w toku, w małych i średnich miejscowościach przyszłość sieci ciepłowniczych wciąż stoi pod znakiem zapytania. Dekarbonizacja, restrykcyjne normy emisji zanieczyszczeń do powietrza i zaostrzenie przepisów budowlanych dla nowopowstających budynków powodują, że sektor ten wymaga dużych inwestycji prośrodowiskowych. A co za tym idzie – zmiany obecnego systemu wsparcia dla branży.

Jakie zmiany czekają ciepłownictwo w obliczu nowych regulacji i tendencji zarysowanych w Nowym Zielonym Ładzie?

Wywiad został opublikowany w drugim, uaktualnionym wydaniu jubileuszowej publikacji Teraz Środowisko. Zachęcamy do jej lektury!

TD: Nie ulega wątpliwości, że przy rosnących cenach pozwoleń na emisję CO₂, zobowiązaniach klimatycznych i walce ze smogiem, ciepłownictwo będzie odchodziło od węgla – i to już w tej dekadzie. Na pewno czeka nas rozwój kogeneracji, opartej przede wszystkim o gaz, stający się paliwem transformacji energetycznej. Istotne miejsce powinien zająć odzysk ciepła z procesów przemysłowych, data centers czy geotermii. Sieci ciepłownicze mogą być też zasilane przez nadwyżki w produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Jeśli ambicją jest całkowite usunięcie węgla z miksu, będziemy musieli instalować także kotły na biomasę i RDF – najlepiej ze źródeł lokalnych.

Oprócz zmiany miksu, konieczne są duże inwestycje w samą sieć: uszczelnianie, modernizacje oraz rozwój w nowopowstających dzielnicach, które priorytetowo powinny być przyłączane do sieci ciepłowniczej, o ile takowa istnieje w pobliżu. Aby móc zrealizować te działania prośrodowiskowe, niezbędna jest poprawa sytuacji finansowej przedsiębiorstw ciepłowniczych, możliwa wyłącznie przy radykalnej reformie taryf i mechanizmów wsparcia.

Polski przemysł jest o 30 proc. bardziej emisyjny niż średnia europejska. Czy jego efektywność energetyczna się polepsza?

TD: Niektóre branże, jak przemysł samochodowy czy lotniczy, przeszły już intensywną modernizację. Inne – hutnictwo, górnictwo, przetwórstwo metali, przemysł spożywczy – również będą musiały szybko dostosować się do restrykcyjnych norm. Globalna konkurencja, wzrost cen pozwoleń na emisję CO₂ i energii elektrycznej oraz rosnące koszty siły roboczej są mocnym impulsem do poprawy efektywności energetycznej. Polski przemysł nie ma wyjścia, jeśli chce zachować konkurencyjność w skali europejskiej lub światowej. Transformacja jest w toku.

Jaką rolę w tych zmianach mają do odegrania nowe technologie?

TD: Procesy przemysłowe są często bardzo złożone i kalibrowane tak, by zapewnić jak najwyższą jakość przy jak najniższym koszcie produkcji. Zużycie energii jednak nie zawsze jest należycie uwzględnione. Sztuczna inteligencja, zastosowana np. w takiej usłudze jak Dalkia Analytics, pozwala, dzięki analizie ogromnej ilości danych, na optymalizację procesów w konkretnych momentach produkcji. Dzięki temu można osiągnąć oszczędności energii na olbrzymią skalę.

Ważne, by równocześnie pamiętać o maksymalnym usprawnieniu procesów przemysłowych i wykorzystywaniu istniejących i lokalnych zasobów. Dobrym przykładem może być odzysk metanu z kopalni węgla, który zasila 30 proc. zarządzanych przez Dalkię sieci ciepłowniczych w aglomeracji śląsko-dąbrowskiej. Dzięki zagospodarowaniu tego gazu unikamy jego emisji, wielokrotnie bardziej szkodliwej dla środowiska niż sam CO₂, i tym samym podnosimy bezpieczeństwo kopalni.

Artykuł powstał we współpracy z firmą Dalkia Polska.

Tekst został opublikowany w jubileuszowej publikacji Ochrona środowiska w Polsce. Perspektywy najbliższych lat.
Zachęcamy do zapoznania się z jej pełną treścią!