© Jean Kobben
Przyszła polityka rolna Unii Europejskiej (UE) powinna być bardziej elastyczna, zrównoważona i odporna na kryzysy, aby rolnicy mogli nadal zapewniać bezpieczeństwo żywnościowe w całej UE. Posłowie Parlamentu Europejskiego (PE) przyjęli w piątek stanowisko w sprawie reformy polityki rolnej UE po 2022 roku. Zespół negocjacyjny PE jest teraz gotowy do rozpoczęcia rozmów z ministrami UE.
30 proc. budżetu na programy ekologiczne
Rządy krajowe powinny opracować plany strategiczne do zatwierdzenia przez Komisję. W takich planach państwa określą, w jaki sposób zamierzają realizować cele UE. Komisja będzie sprawdzać wyniki, a nie tylko zgodność z przepisami UE.
Czytaj: Strategia „od pola do stołu” to też GOZ, etykiety i lokalna produkcja
Parlament wzmocnił zasadę warunkowości, co oznacza, że rolnik musi stosować pewne obowiązkowe praktyki sprzyjające ochronie klimatu i środowiska, aby uzyskać bezpośrednie wsparcie. Ponadto posłowie chcą przeznaczyć co najmniej 35 proc. budżetu zarezerwowanego na rozwój obszarów wiejskich na wszystkie rodzaje działań związanych ze środowiskiem i klimatem. Co najmniej 30 proc. budżetu na płatności bezpośrednie należy przeznaczyć na programy ekologiczne, które byłyby dobrowolne, a mogłyby zwiększyć dochody rolników.
Europosłowie nalegają na stworzenie usług doradztwa rolniczego w każdym państwie członkowskim i przeznaczenie co najmniej 30 proc. funduszy unijnych w każdym państwie członkowskim na pomoc rolnikom w walce ze zmianą klimatu, w zrównoważonym zarządzaniu zasobami naturalnymi i w ochronie różnorodności biologicznej. Wzywają również państwa członkowskie, by zachęcały rolników do przeznaczania 10 proc. gruntów na kształtowanie krajobrazu korzystnego dla różnorodności biologicznej, czyli na przykład żywopłoty, drzewa nieprodukcyjne i stawy.
Więcej środków dla małych gospodarstw i młodych rolników
Posłowie zagłosowali za stopniowym ograniczaniem rocznych płatności bezpośrednich dla rolników, powyżej 60 000 euro oraz za ustanowieniem pułapu wysokości 100 000 euro. Rolnicy mogliby jednak odliczać od całkowitej kwoty płatności przed zmniejszeniem 50 proc. wynagrodzeń związanych z działalnością rolniczą. Przynajmniej 6 proc. krajowych płatności bezpośrednich powinno być wykorzystane na wsparcie małych i średnich gospodarstw rolnych, ale jeśli wykorzysta się więcej niż 12 proc., ograniczenie powinno stać się dobrowolne, uważają posłowie.
Czytaj wywiad z prof. Karaczunem o rolnictwie: Polska popełnia wszystkie błędy innych krajów
Państwa UE mogłyby wykorzystać co najmniej 4 proc. swojego budżetu na płatności bezpośrednie na wsparcie młodych rolników. Dalsze wsparcie może być przyznane z funduszy rozwoju obszarów wiejskich, gdzie inwestycje młodych rolników mogą być traktowane priorytetowo, uważają posłowie.
Parlament podkreśla, że dotacje UE powinny być zarezerwowane tylko dla tych, którzy prowadzą co najmniej minimalny poziom działalności rolniczej. Należy automatycznie wykluczyć te podmioty, które administrują portami lotniczymi, wodociągami, stałymi terenami sportowymi i rekreacyjnymi, świadczą usługi przewozu kolejowego lub usługi w zakresie obrotu nieruchomościami.
Brak zmian w etykietowaniu produktów roślinnych
Posłowie do PE odrzucili wszystkie propozycje dotyczące zarezerwowania nazw związanych z mięsem dla produktów zawierających mięso. Nic się nie zmieni w odniesieniu do produktów pochodzenia roślinnego i nazw, których obecnie używa się przy ich sprzedaży.Wspólna Polityka Rolna
Ostatnia reforma polityki rolnej UE ustanowionej w 1962 r. sięga roku 2013. Obecne zasady Wspólnej Polityki Rolnej wygasają z dniem 31 grudnia 2020 r. Powinny one zostać zastąpione przepisami przejściowymi do czasu uzgodnienia i zatwierdzenia przez Parlament i Radę nowej reformy WPR. WPR stanowi 34,5 proc. budżetu UE na rok 2020 (58,12 mld euro). Około 70 proc. budżetu WPR wspiera dochody od sześciu do siedmiu milionów gospodarstw rolnych UE.
Czytaj: Przełom na linii rolnik-konsument? Ministerstwo Rolnictwa otwiera e-bazarek.
Dobrostan zwierząt poza konkurencją
Parlament nalega na objęcie rolników większą pomocą, aby mogli lepiej radzić sobie z ryzykiem i potencjalnymi przyszłymi kryzysami. Parlament chce, aby rynek był bardziej przejrzysty, dopomina się o strategię interwencji w odniesieniu do wszystkich produktów rolnych oraz wyłączenia z zakresu stosowania reguł konkurencji praktyk mających na celu stosowanie surowszych norm środowiskowych, dotyczących zdrowia zwierząt lub dobrostanu zwierząt. Chce również przekształcić rezerwę kryzysową, pomagającą rolnikom w przypadku niestabilności cen lub rynku, z instrumentu doraźnego w instrument stały o odpowiednim budżecie.
Ostrzejsze sankcje i mechanizm składania skarg
Parlament chce zwiększyć sankcje dla tych, którzy wielokrotnie nie przestrzegają wymogów UE (np. w zakresie ochrony środowiska oraz dobrostanu zwierząt). Powinno to kosztować rolników 10 proc. ich uprawnień (w porównaniu z obecnymi 5 proc.). Chcą również, aby UE ustanowiła doraźny mechanizm składania skarg. Byłoby to rozwiązanie dla rolników i beneficjentów z obszarów wiejskich, którzy doświadczają niesprawiedliwego lub niekorzystnego traktowania w odniesieniu do dotacji UE, w sytuacji gdy występują niedociągnięcia w rozpatrywaniu skarg na szczeblu krajowym.
Źródło: Parlament Europejski
