Jak zgasić słońce? Rzecz o pożarach i zabezpieczeniach ppoż instalacji PV oraz taśmach samogaszących

© RioPatuca Images

Zgodnie z nowelizacją ustawy o OZE od 29 sierpnia 2019 r. zmieniły się zasady postępowania przeciwpożarowego dla systemów fotowoltaicznych o mocy ponad 6,5 kW. Nowelizacja wprowadza obowiązek uzgodnienia pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej urządzeń fotowoltaicznych o zainstalowanej mocy elektrycznej większej niż 6,5 kW oraz mikroinstalacji biogazu rolniczego. Odnosi się w tym wypadku bezpośrednio do art. 6b ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.

Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej POLSKA PV przygotowało Poradnik „Bezpieczeństwo przeciwpożarowe instalacji PV – wytyczne w zakresie projektowania i wykonania⁽¹⁾". Jego adresatami są projektanci i rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych (ppoż).

Co znajdziemy w poradniku?

Poradnik zawiera rekomendacje w zakresie wykonania projektu mikroinstalacji fotowoltaicznych w kontekście bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Stanowi zestawienie elementów wiedzy technicznej w zakresie bezpieczeństwa ppoż. instalacji fotowoltaicznych, których część, jak podkreślają autorzy opracowania, wynika z ich korespondencji prowadzonej z Państwową Strażą Pożarną (PSP). PSP stoi na stanowisku, że instalacje PV należy uzgadniać zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, która bazuje na konkretnych normach i rozporządzeniach (poradnik do nich odsyła). Samego poradnika jako takiego nie należy jednak traktować jako normę.

Opracowanie zawiera trzy główne elementy: charakterystykę zagrożenia pożarowego różnych typów budynków, rozwiązania techniczne na rzecz ograniczenia ryzyka wystąpienia pożaru i wreszcie trzecim elementem są zastosowane rozwiązania techniczne w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się pożaru i ułatwienia prowadzenia akcji gaśniczej.

Z perspektywy strażaków

W poradniku opis działań polegających na obniżeniu napięcia do poziomu bezpiecznego (str. 13 poradnika) dotyczy tak naprawdę ochrony falownika, czyli zdarzeń niebezpiecznych (jak pożar) w jego obrębie. Niestety, jak wynika z rozmowy redakcji ze strażakami, dużym problem podczas akcji gaśniczych obiektów z instalacjami PV jest to, by skutecznie odciąć prąd. Pytają retorycznie: jak zgasić słońce? Gdy świeci słońce, panele cały czas podają mocny prąd aż do wyłącznika, odłącznika itd. Im zaś dłuższy przewód wychodzi z paneli, tym dłuższy odcinek przewodu znajduje się pod prądem stałym o wysokim napięciu. Jak podkreślają strażacy, ważne jest, aby podczas pożaru prąd nie płynął w tych elementach instalacji, co nie jest możliwe w dzień, kiedy świeci słońce. - Ta kwestia została w poradniku pominięta, a przecież w czasie pożaru strażacy przemieszczają się, leją wodę i narażają się na porażenie - teoretycznie - od odłączonego urządzenia. W nocy będzie bezpiecznie, w dzień – niebezpiecznie. Tym bardziej niebezpiecznie, im większa powierzchnia paneli – wskazuje nasz rozmówca.

W dniu 09 listopada, czyli już po opublikowaniu tekstu, redakcja otrzymała komentarz Stowarzyszenia Branży Fotowoltaicznej POLSKA PV. Patrz przypis dolny⁽²⁾

Technologia znana w przemyśle zbrojeniowym w panelach PV

Firmy działające na polskim rynku fotowoltaicznym zdają sobie sprawę z powagi problemu. - Jesteśmy świadomi, że istnieje ryzyko błędu, wynikające z montażu lub z wad fabrycznych producenta – wskazuje Michał Gondek z Columbus Energy S.A. w komunikacie prasowym firmy.

Jednym ze sposobów na zwiększenie ochrony przeciwpożarowej instalacji PV mogą okazać się taśmy samogaszące. Mające postać niewielkiej naklejki taśmy zbudowane są z mikrokapsułek wypełnionych środkiem gaśniczym, który uwalnia się pod wpływem założonej temperatury (od 120 st. C). Dzięki właściwościom aktywowanego gazu tlen z ogniska pożaru zostaje wyparty, a pierwszy płomień ognia stłumiony. Uwolniony środek gaśniczy jednocześnie zapobiega ponownemu zapłonowi. Takie taśmy są już stosowane w wielu gałęziach przemysłu (m.in. zbrojeniowym), jednak teraz będą po raz pierwszy używane w fotowoltaice – podkreśla Columbus Energy, który zdecydował się jeszcze w tym roku wprowadzić ten system zabezpieczeń do swoich produktów.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji