Ponad 70 proc. z ok. 5,5 mln istniejących budynków jednorodzinnych w Polsce ogrzewanych jest kotłami stałymi opalanych głównie węglem. Od kliku lat organizacje społeczne zwracają uwagę na ich negatywny wpływ na środowisko oraz komfort życia wszystkich mieszkańców Polski.
Wzrost śmiertelności Polaków
Problem niskiej emisji zanieczyszczeń, emitowanych z takich palenisk, z uwagi na przemieszczanie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, dotyczy całego kraju. Każdego dnia miliony obywateli narażone są na oddziaływanie toksycznych substancji zawartych w powietrzu. Badania Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska, Europejskiego Biura Ochrony Środowiska oraz organizacji pozarządowych mówią, że skutkuje to najwyższym wzrostem chorób serca i układu oddechowego oraz wzrostem śmiertelności Polaków do poziomu o rząd wielkości wyższego niż w wypadkach samochodowych.
Według najnowszych badań opinii publicznej zrealizowanych przez TNS OBOP dla IEO nt. postaw społecznych Polaków wobec mikroinstalacji i energetyki obywatelskiej, najpopularniejszym źródłem energii wykorzystywanym do ogrzania budynku jest węgiel. Jednak Polacy najchętniej zamieniliby źródła węglowe na odnawialne.
Ciepło ważniejsze od energii elektrycznej
Odnawialne źródła energii są realną alternatywą dla spalania najgorszej jakości paliw w kotłach grzewczych i dla poprawy jakości życia mieszkańców. Warto podkreślić, że ciepło stanowi 58 proc. zużytej energii finalnej w Polsce (energia elektryczna stanowi zaledwie 20 proc.). W budynkach mieszkalnych koszty ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej przekraczają 80 proc. całkowitych kosztów zużycia energii.
Ciepło i chłód stanowi 58 proc. zużytej energii finalnej w Polsce i stanowi największy potencjał w oszczędzaniu energii, redukcji dwutlenku węgla i rozwoju OZE. (Źródło danych: "Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych", MG 2010 r.).
Wydatek, ale głównie oszczędności
Wg danych Głównego Urzędu Statystycznego, realny 10-letni wzrost cen ciepła w Polsce wyniósł ponad 50 proc. Nowoczesne technologie lokalnego wytwarzania ciepła z OZE mają więc nie tylko największy potencjał redukcji zanieczyszczeń, ale prowadzą też do wielkich oszczędności kosztów ponoszonych na ogrzewanie pomieszczeń i wody.
Z roku na rok w naszym kraju rośnie świadomość ekologiczna. Według powyżej cytowanych badań opinii publicznej, już co trzeci obywatel w swoim gospodarstwie domowym najchętniej wykorzystywałby energię pochodzącą z odnawialnych źródeł energii. Wciąż jednak urządzenia grzewcze wykorzystujące do produkcji ciepła OZE postrzegane są jako rozwiązania, na które mogą sobie pozwolić najbogatsi. Tymczasem w wielu przypadkach zastosowanie urządzeń produkujących ciepło z OZE pozwoliłoby na znaczne obniżenie rachunków za ogrzewanie oraz zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, tym samym przyczyniając się do szybkiej i wyraźnej poprawy warunków życia.
Konieczność nowej ustawy
Niestety, niedawno przyjęta Ustawa o OZE nie wspiera produkcji ciepła z OZE. Niemal w całości skupia się na wsparciu produkcji energii elektrycznej. Potrzebne są zatem dalsze impulsy prawne, ekonomiczne oraz dalsze innowacje technologiczne i rynkowe, a także działania edukacyjne, aby olbrzymi potencjał produkcji ciepła z OZE w systemach rozproszonych został szeroko i właściwe wykorzystany.
Aby tak się stało, zdaniem organizacji branżowych konieczne jest opracowanie i wdrożenie specjalnej Ustawy odnoszącej się do produkcji ciepła z OZE, która w sposób systemowy regulowałaby zakres wsparcia i promocji produkcji ciepła z OZE. Ustawy, której założenia opierać się będą o szczegółową analizę w postaci „mapy drogowej” rozwoju ciepła z OZE uwzględniającą wiarygodną ocenę skutków regulacji.
Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) wraz ze Stowarzyszeniem Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPIUG) podjęły działania na rzecz przygotowania ustawy o cieple z OZE oraz zwróciły uwagę na konieczność opracowania szerszej analizy, wykazującej niezbędność podjęcia szerokich działań rządu i samorządów w tym zakresie.
W ten sposób zrodziła się inicjatywa stworzenia opracowania „Krajowy Plan Rozwoju Domowych Instalacji do Wytwarzania Ciepła z OZE do 2030 roku”, które, angażując wiodących przedstawicieli branży ciepła rozproszonego i organizacje partnerskie, pokazałoby również korzystny wpływ promocji ciepła z OZE realizację celów nowej polityki energetycznej do 2030 i 2050 roku oraz urealniłoby rządowy Krajowy Plan Działania w zakresie OZE do 2020 roku.
Analiza zostanie opracowana przez konsorcjum na czele z Instytutem Energetyki Odnawialnej (IEO), a jej publiczna prezentacja zaplanowana jest na jesień 2015 roku. Następnie, w raz z koncesją rozwiązań prawnych i ekonomicznych, zostanie przekazana do Rządu i Parlamentu.
Zainteresowane firmy, stowarzyszenia branżowe i organizacje mogą przystąpić do projektu w charakterze partnera.
(Źródło: PORT PC, SPIUG, IEO)
