Smartfon mógłby działać dłużej…

© REDPIXEL

Rosnące i coraz bardziej powszechne używanie telefonów (w szczególności smartfonów) i tabletów implikuje szereg problemów⁽¹⁾. Przykłady? Jak podaje Komisja Europejska, do ich produkcji są potrzebne materiały, które „budzą obawy na całym świecie ze względu na ich skutki społeczne, gospodarcze i geopolityczne (surowce krytyczne, takie jak tantal i wolfram)”. Tymczasem pod koniec okresu użytkowania urządzenia często leżą nieużywane w domu, co jest marnotrawstwem zasobów, które można by ponownie wykorzystać, poddać recyklingowi, odzyskać.

Urządzenia są wymieniane średnio co 2-3 lata, na co składa się wiele czynników. Z jednej strony użytkownicy chcą nowych modeli czy oprogramowania, nawet jeśli stare urządzenie działa poprawnie. Z drugiej jednak ograniczona jest dostępność najczęściej uszkadzanych części zamiennych (ekran czy bateria) oraz zaktualizowanych wersji systemu operacyjnego lub oprogramowania.

Wdrożenie circular economy na rynku telefonów i tabletów

Wstępne szacunki wskazują, że bardziej przyjazne dla środowiska produkty mogą w wymierny sposób zmniejszyć wpływ tego rynku na środowisko. Na przykład wydłużenie średniego okresu eksploatacji urządzeń o ok. 1 rok mogłoby zmniejszyć wpływ na klimat o 25 proc. na poziomie całego rynku telefonów komórkowych. Dodatkowe zmniejszenie wpływu na środowisko (o kolejne 20 proc.) powinno być możliwe za pomocą innych środków (np. lepsze informowanie o skutkach fazy produkcyjnej), a poprawa efektywności materiałowej produktów może zmniejszyć zużycie surowców nawet o 30 proc.

Przewiduje się więc wprowadzenie przepisów mających na celu zapewnienie, by telefony komórkowe i tablety były projektowane tak, aby były zasobooszczędne – wyjaśnia w odpowiedzi na zapytanie redakcji Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce. Przepisy te będą opierać się na dwóch istniejących aktach prawnych UE, dotyczących ekoprojektowania oraz etykietowania energetycznego.

Ekoprojekt - promowanie trwałości, możliwości naprawy i recyklingu produktów

Zmiany w przepisach dotyczących ekoprojektowania zostały przewidziane w ramach Planu działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym (Circular Economy Action Plan 2020) i są zgodne z celami Europejskiego Zielonego Ładu w zakresie efektywnego wykorzystania zasobów. Celem tej inicjatywy jest zapewnienie, że telefony komórkowe i tablety są zaprojektowane tak, aby były energooszczędne i trwałe; konsumenci mogą łatwo je naprawiać, aktualizować i konserwować, a także istnieje możliwość ponownego użycia i recyklingu urządzeń⁽²⁾.

Etykietowanie energetyczne - promowanie efektywności energetycznej produktów

Etykiety energetyczne ułatwiają konsumentom oszczędzanie na rachunkach za energię, jednocześnie zmniejszając emisje gazów cieplarnianych w całej UE. Inicjatywa dotycząca zmian w etykietach dla telefonów i tabletów uzupełnia równoległe rozporządzenie wykonawcze w sprawie ekoprojektu, mając na celu wprowadzenie (w stosownych przypadkach) wymogów dotyczących etykietowania, które wspierają ekoprojekt, zapewniając konsumentom lepsze informacje na temat trwałości produktu⁽³⁾.

Jeszcze dwa tygodnie na konsultacje

Do 27 stycznia 2021 r. są otwarte konsultacje społeczne w wyżej wymienionych obszarach (linki do stron z konsultacjami w przypisach dolnych). Wszyscy obywatele UE są zaproszeni do zgłoszenia swoich opinii.

Komisja planuje przyjąć teksty prawne w drugim kwartale 2022 r.

Dominika Adamska
Sekretarz redakcji, geograf