Ponad 3,5 mld zł z funduszy europejskich na gospodarkę wodną. Podsumowanie Wód Polskich

© m

Wsparcie funduszy europejskich dla 59 inwestycji realizowanych przez PGW Wody Polskie sięgnęło 3,426 mld zł. Razem z działaniami planistycznymi oraz rozwijającymi cyfryzację gospodarki wodnej było to ponad 3,5 mld zł w ponad 60 projektach.

Finansowanie z UE wykorzystano m.in. na wdrażanie ochrony przeciwpowodziowej, retencjonowanie wody czy renaturyzację rzek, jezior i mokradeł. Inwestycje kosztowały łącznie 6,246 mld zł; unijne 3,426 mld zł stanowiło 55% tej sumy. – Dzięki partycypacji środków europejskich odrabiamy zapóźnienia, rozwijając krajową gospodarkę wodną – piszą Wody Polskie w przedstawionym komunikacie. Wsparcie pochodziło z takich źródeł jak Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, program LIFE, czy Regionalne Programy Operacyjne, a pośrednikiem w finansowaniu były m.in. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Centrum Unijnych Projektów Transportowych czy urzędy marszałkowskie.

Czytaj też: RZGW z wytycznymi od prezesa Balcerowicza. Wśród nich „dobre praktyki” WWF-u

85% udziału finansowania z UE

Jak czytamy, środki z UE stanowiły solidną pomoc w opracowaniu strategicznych dokumentów na temat gospodarki wodnej, w tym działań przeciwpowodziowych i zapobieganiu suszy, a także poprawy stanu wód. Udział finansowania unijnego wyniósł w tym przypadku 85%. W efekcie powstały aktualizacje planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, plany przeciwdziałania skutkom suszy na obszarach dorzeczy, a także aktualizacje wstępnej oceny i mapy ryzyka powodziowego oraz plany zarządzania ryzykiem powodziowym. - Zadania oparte o dokumenty planistyczne pozwolą na dynamiczny rozwój krajowej gospodarki wodnej i dostosowanie jej do wysokich wymogów stawianych przez europejskie prawodawstwo – stwierdzają Wody. Projekty przeciwpowodziowe mają obejmować tworzenie wałów ze zbiornikami i przepompowniami, ale także, „tam gdzie to możliwe”, opierają się na retencji dolinowej poprzez powiększanie naturalnych terenów zalewowych, oddalanie wałów od koryta rzeki czy tworzenie polderów.

185 mln m3 objętości

Instytucja odpowiedzialna za zarządzanie wodami wymienia przykłady konkretnych przedsięwzięć. To m.in. polder Racibórz Dolny, będący największym w Polsce obiektem hydrotechnicznym o 185 mln m³ pojemności, przeznaczonym do ochrony przed powodziami mieszkańców województw śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego, a także lodołamacze chroniące przed powodziami zimowymi. Działaniom przeciwpowodziowym służyła również modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego, przy której, jak piszą Wody, zapewniono ochronę zadrzewień czy odbudowę lasów łęgowych. Zbiorniki przeciwpowodziowe zbudowano w Kotlinie Kłodzkiej, a „retencja polderowa to większe bezpieczeństwo także dla mieszkańców Opola”. Prace prowadzono również w dorzeczu górnej Wisły poprzez modernizację Węzła Oświęcimskiego z kompleksowym systemem ochrony przeciwpowodziowej, czy w Sandomierzu, gdzie stworzono 30 km wałów oraz w Polsce centralnej. Inwestycje w ochronę przeciwpowodziową dotyczyły też Polski centralnej, Żuław Wiślanych i Pomorza.

Retencja i renaturyzacja

Działania finansowane z funduszy europejskich objęły również inwestycje proretencyjne ukierunkowane na zapobieganie suszy; w ich zakres weszła rewitalizacja Zalewu Rzeszowskiego, która miała podnieść potencjał retencyjny do 1,2 mln m³. Aby zwiększyć retencję dla rolnictwa w Wielkopolsce, wybudowano zbiornik Tulce, zdolny przechwycić prawie 250 tys. m³ wody. Retencję gruntowa zwiększyła się w Poznaniu poprzez usunięcie betonowych zabezpieczeń nad Wartą. Wody Polskie piszą o renaturyzacji będącej „nowym standardem w gospodarce wodnej”, osiągniętym m.in. dzięki odtwarzaniu niebieskich korytarzy migracji na terenie regionalnych zarządów w Krakowie, Szczecinie i Bydgoszczy.

Projekty renaturyzacyjne nastawione na podnoszenie różnorodności biologicznej zrealizowano na takich rzekach jak Biała Tarnowska, Wisłoka, Skawa czy Rega. - Dzięki udrożnieniu 23 barier migracyjnych umożliwiliśmy migrację ryb dwuśrodowiskowych – w tym łososiowatych - oraz innych organizmów wodnych. W ramach projektu wybudowaliśmy sztuczne tarliska dla ryb łososiowatych o powierzchni ponad 12 tys. m², dla zwiększenia możliwości ich rozrodu w zlewni – piszą Wody o tej ostatniej. Podsumowanie działań zawiera także informacje o inwestycjach w żeglugę śródlądową, ułatwienia dla turystyki wodnej czy termomodernizacji budynków należących do Wód. - Wody Polskie sukcesywnie będą starać się o kolejne fundusze na realizację kolejnych działań w nowych perspektywach unijnych i projektach, z których może korzystać, unowocześniając zarządzanie wodami w kraju, modernizując obiekty hydrotechniczne i kształtując gospodarkę wodną przyjazną środowisku – informuje instytucja. Istotnym czynnikiem branym tu pod uwagę jest Niebieski Ład, o którym pisaliśmy obszernie tutaj.

Czytaj też: Nadciąga Niebieski Ład. Jak wykorzystać szansę i współkształtować przepisy

Szymon Majewski
Dziennikarz

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.