© aleksicze
W ocenie RPO Adama Bodnara, przed wydaniem zaskarżonej decyzji minister nie rozważył w należyty sposób wszystkich pojawiających się wątpliwości związanych z planami zwiększenia wycinki w puszczy. Zwraca też uwagę na brak konsultacji społecznych w zaopiniowaniu aneksu umożliwiającego większe cięcia w Nadleśnictwie Białowieża.
Z argumentacją RPO nie zgadza się resort środowiska. Rzecznik Ministerstwa Paweł Mucha powiedział PAP, że marcowa decyzja umożliwiająca większe pozyskanie drewna w puszczy jest konsekwencją wcześniejszej (ograniczającej pozyskanie), która doprowadziła do gradacji kornika i zamierania cennych siedlisk.
- NIK w swojej kontroli zakończonej we wrześniu 2013 r. wykazała, że ówczesne kierownictwo MŚ nie sprawowało wystarczającego nadzoru nad realizacją planów urządzenia lasu w puszczy. Minister w 2011 r. ograniczył pozyskanie drewna, bez uprzednich analiz skutków społecznych i przyrodniczych takiej decyzji. (...) Nie pamiętam, aby wówczas RPO występował w interesie społecznym. Rzecznik Praw Obywatelskich mógłby wystąpić w interesie lokalnej społeczności np. w kwestii dostępności drewna opałowego, które teraz jest sprowadzane dla mieszkających w puszczy ludzi z kilkudziesięciu kilometrów, a oni sami muszą palić węglem, co jest kuriozalne - powiedział przedstawiciel MŚ.
Zdaniem rzecznika, marcowa decyzja umożliwiająca większe cięcia powinna zostać uchylona. - W ponownie przeprowadzonym postępowaniu, minister powinien natomiast w sposób kompleksowy odnieść się do wszystkich wątpliwości związanych ze sprawą, a jeżeli uzna, że wątpliwości te nie są zasadne, powinien szczegółowo uzasadnić tego powody – uznał Bodnar.
Zaniedbania względem konstytucji
- Całokształt prowadzonego przez ministra środowiska procesu administracyjnego, w szczególności zaś pośpiech, w jakim doszło do wydania decyzji z 25 marca br. doprowadziły rzecznika do przekonania o uchybieniu przez organ wynikającym z powszechnie obowiązującego prawa wolnościom i prawom jednostki - dodał. Wśród wymienionych w konstytucji funkcji państwa (art. 5) jest zapewnienie ochrony środowiska zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z art. 68 ust. 4 konstytucji, jednym z zadań władz publicznych jest też zapobieganie negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Z kolei art. 74 zobowiązuje władze do prowadzenia polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom. Konstytucja obliguje też każdego do dbałości do dbałości o stan środowiska.
- W oparciu o te akty prawne, społeczeństwo - także za pośrednictwem organizacji ekologicznych - uprawnione jest do aktywnego, nie jedynie biernego uczestniczenia w procesach mających wpływ na środowisko naturalne - ocenił rzecznik.
Niezbędne uchylenie decyzji
Dlatego też - zdaniem Bodnara - decyzja zezwalająca na większe cięcia w puszczy powinna zostać uchylona, a postępowanie w tej sprawie powinno zostać powtórzone z uwzględnieniem konsultacji społecznych.
Rzecznik dodał, że pomocna w zrozumieniu podstaw konstytucyjnej zasady ochrony środowiska, jest też nauka Kościoła Katolickiego. Odwołał się tu do encykliki Laudato si papieża Franciszka, który wskazał w niej, że z faktu bycia stworzonymi na Boży obraz i nakazu czynienia sobie ziemi poddaną nie można wywnioskować absolutnego panowania nad innymi stworzeniami.
Szansa dla NGO's
Agata Szafraniuk z organizacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi przekonuje, że dokonana przez rzecznika ocena prawna aneksu umożliwiającego większe cięcia jest zbieżna z tym, na co wskazywały wcześniej organizacje pozarządowe, czyli że jest sprzeczna z polskim i europejskim prawem.
- Mamy nadzieję, że dzięki tej interwencji, będziemy mogli w końcu kwestionować zasadność kluczowych decyzji związanych z ochroną polskiej przyrody w kraju - dodała Szafraniuk.
Lasy Państwowe informowały niedawno, że do tej pory na terenie trzech wchodzących w skład Puszczy Białowieskiej nadleśnictw - Browsk, Hajnówka i Białowieża - ścięto i pozostawiono do naturalnego rozkładu 7 tys. drzew. W pierwszej kolejności będą usuwane drzewa suche, grożące zawaleniem wzdłuż dróg i szlaków turystycznych. Leśnicy podali, że wzdłuż tras znajduje się ponad 60 tys. martwych świerków. (PAP)
