
Wynikiem Dialogu Talanoa na poziomie ministerialnym było ogłoszenie przygotowanego przez prezydencję Polski i Fidżi (COP23 i COP24) Apelu Talanoa(1), który postuluje zaangażowanie wszystkich w działania na rzecz ograniczenia wpływu człowieka na klimat. Główne punkty apelu zostały odczytane przez dwoje dzieci – Hanię z Polski i Timoci z Fidżi. Wezwali oni do działania: rządy, samorządy, organizacje pozarządowe, biznes, przywódców religijnych, młodzież i wszystkich ludzi świata.
Zanim ogłoszono apel, ogólne wnioski z przebiegu ministerialnego Dialogu Talanoa przedstawił wiceminister środowiska Sławomir Mazurek i minister obrony Fidżi Inija Seruiratu. Seruiratu mówił, że wiele stron wskazywało, iż dla nich różnica między 1,5 a 2 st. Celsjusza wzrostu temperatury to kwestia życia i śmierci. - Skutki zmian klimatycznych już wyzwalają walkę o zasoby, co w przyszłości będzie prowadzić do migracji i wybuchu konfliktów, przyszłe pokolenia nie powinny ponosić konsekwencji naszych decyzji - oświadczył.
Trudności w dostępie do pomocy finansowej
Seruiratu zwrócił też uwagę, że wiele stron sygnalizowało przeszkody w dostępie do pomocy finansowej. - Środki finansowe mogą uwolnić potencjał związany z transformacją, powinny zostać wykorzystane do wsparcia słabszych gospodarek, by wspomóc rozwój ekonomiczny - ocenił. Dodał, że sposób subsydiowania powinien umożliwiać sektorowi prywatnemu wykorzystanie najnowszych technologii.
Końcowa wypowiedź Seruiratu rezonowała z obecnością dzieci na spotkaniu. - Przyszłe pokolenia nie powinny ponosić konsekwencji tego, czy podejmiemy działania, czy nie. Młodzi powinni mieć możliwość dyskusji, bo to ich dotyczy przyszłość - powiedział. W podobnym tonie wypowiadał się Mazurek, podkreślając rolę globalnej współpracy. - Wielostronny proces tworzy przestrzeń dla tych, którzy mają najsłabszy głos, a równocześnie najbardziej cierpią – zaznaczył Mazurek.
Konieczne bardziej ambitne NDCs
W swoim przemówieniu premier Fidżi Frank Bainimarama zaapelował do wszystkich o zobowiązanie się do podniesienia krajowych zobowiązań klimatycznych (NDC) przed 2020 rokiem i osiągnięcia zerowej emisji netto do połowy wieku - Apeluję, by dołączyć do Fidżi i Wysp Marshala i osiągnięcia zerowych emisji netto do połowy tego wieku. My możemy to zrobić - możecie to zrobić i wy – podkreślił.
Prezydent COP24 Michał Kurtyka podsumował, że dialog Talanoa odbywał się przy 21 okrągłych stołach z udziałem 148 stron. Jak zaznaczył, po raz pierwszy w historii rozmawiano o samych problemach, zostawiając z boku politykę i kwestie prawne. Na koniec zaś, dosyć nieoczekiwanie zapewnił „chcemy wysłać jasny sygnał, że jest globalny konsensus, by przyspieszyć działania na rzecz klimatu”.
Dialog Talanoa będzie wspierał globalną politykę klimatyczną
Jak wyjaśnia nam rzecznik prezydencji COP24 Magda Smokowska, „Globalny konsensus klimatyczny polega na wzajemnej akceptacji rozwiązań wspierających działania na rzecz ochrony klimatu. Fakt ten pozwala przenieść działania w zakresie polityki klimatycznej z poziomu politycznych deklaracji na poziom techniczny i operacyjny zaakceptowany przez wszystkie strony.”
Potwierdza również, że formuła Dialogu przyjęła się. - Polska prezydencja ceni zaproponowaną przez Fidżi inicjatywę i widzi głęboki sens w jej kontynuacji podczas dalszych prac na rzecz ochrony klimatu – zaznacza Smokowska. Podczas spotkania podsumowującego dialog wypowiadali się przedstawiciele rządów, samorządów, rozmaitych organizacji pozarządowych, młodzieży, ludności rdzennej czy biznesu – wszyscy oni mają zostać włączeni w rozmowy o przyszłości naszej planety.

Redaktor naczelna, sozolog
Przypisy
1/ Treść Apelu dostępna pod linkiem. Wersja angielskahttps://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/5943-talanoa-call-for-action1.pdf