Co robić gdy sąsiad spala odpady?

© Vadven

Zbliża się sezon grzewczy i warto przypomnieć, że wszelkie odpady, w tym domowe śmieci, mogą być spalane tylko w urządzeniach przystosowanych do tego celu i mających odpowiednio uregulowany stan formalno-prawny.

Nie wolno ich więc spalać w piecach domowych, przede wszystkim dlatego, że powstające w procesie spalania dioksyny i furany powodują nowotwory, uszkadzają płód i działają alergicznie. Są to jedne z najsilniejszych trucizn - niecałe 2 miligramy dioksyn mogą zabić człowieka.

Prawo zabrania spalania odpadów poza odpowiednimi instalacjami

Spalania odpadów komunalnych w piecach domowych zabrania ponadto obowiązujące prawo. Art. 5 ust.1 pkt 3b ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach ( tj. Dz.U. z 2012 r., poz 391 z późn.zm.), zobowiązuje właściciela nieruchomości do pozbywania się zebranych na niej odpadów komunalnych w sposób zgodny z przepisami tej ustawy i przepisami odrębnymi. Ten, kto tego obowiązku nie wykonuje, podlega zgodnie z art.10. ust.2 ustawy karze grzywny.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013 r., poz.21 z późn.zm.) w art. 155 nakazuje prowadzenie termicznego przekształcenia odpadów wyłącznie w spalarniach lub współwspalarniach odpadów; wyjątki nie dotyczą przypadków indywidualnych. Zgodnie z art.191 tej ustawy, każdy, kto wbrew przepisowi art.155 termicznie przekształca odpady, podlega karze aresztu lub grzywny.

Ograniczenia rodzajów lub jakości paliw dopuszczonych do stosowania może również wprowadzić w drodze uchwały sejmik województwa. Art. 96 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska ( t.j.Dz.U. z 2013 r. poz.1232 z późn.zm.), w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na środowisko lub na zabytki. Uchwała musi określać sposób realizacji i kontroli wykonywania zakazu.

Co robić gdy sąsiad spala odpady?

Zgodnie z art. 379 ustawy Prawo ochrony środowiska, wójt (burmistrz, prezydent miasta) sprawuje kontrolę przestrzegania przepisów o ochronie środowiska, w zakresie objętym swoją właściwością. Sprawują też kontrolę nad przestrzeganiem tych przepisów, której wykonywanie mogą powierzyć urzędnikom lub strażnikom miejskim (gminnym). Włodarze gmin mogą nakazać w drodze decyzji osobom fizycznym, których działalność negatywnie oddziałuje na środowisko, ograniczenia tego negatywnego działania i przywrócenia środowiska do stanu właściwego.

Jeżeli sytuacja związana jest z prowadzeniem działalności gospodarczej, organem właściwym do kontroli jest wojewódzki inspektor ochrony środowiska.

Powszechnie stosowane przez osoby mieszkające w pobliżu palących śmieciami jest zawiadamianie straży miejskiej (gminnej). Ma jednak ona trudne zadanie - pewnym dowodem może być tylko złapanie na „gorącym uczynku” palenia śmieci.

W przypadku uporczywego zanieczyszczania powietrza, które ponad przeciętną miarę utrudnia korzystanie z nieruchomości sąsiednich, właściwe jest wniesienie do sądu powództwa negatoryjnego (skargi negatoryjnej) w trybie art. 222§2 w związku z art.144 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j.Dz.U. z 2014 r., poz.121 z późn.zm).

Powództwo to wnosi się przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób niż pozbawienie właściciela władztwa nad rzeczą (posiadania). Powód żąda w nim zaniechania naruszeń i przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Jeżeli powstała szkoda, możliwe jest też powództwo o odszkodowanie.

Adam Erechemla
Dziennikarz, prawnik