Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o dostępie do zasobów genetycznych. Przepisy zapewniają kontrolę użytkowania w Polsce zasobów genetycznych pozyskanych z państw, które prawnie uregulowały do nich dostęp.
Ustawa wdraża przepisy UE o równym i sprawiedliwym podziale korzyści wynikających z wykorzystywania zasobów genetycznych. Chodzi o rozporządzenie UE, które wdraża postanowienia Protokołu z Nagoi.
Powstanie krajowy system kontroli
- Zasoby genetyczne, o których mowa w ustawie, oznaczają cały materiał genetyczny mający faktyczną lub potencjalną wartość, pochodzący ze środowiska naturalnego lub z utworzonych przez człowieka ogrodów botanicznych, ogrodów zoologicznych, banków genów i mikrobiologicznych kolekcji kultur - poinformowała Kancelaria Prezydenta.
Dodano, że zasoby te odgrywają coraz istotniejszą rolę w sektorze produkcji żywności, leśnictwie, farmaceutyce, kosmetyce oraz w zakresie biologicznych źródeł energii oraz przypomniano, że głównymi dawcami zasobów genetycznych są kraje rozwijające się, natomiast biorcami są często duże koncerny międzynarodowe pracujące na potrzeby kosmetologii i farmacji w krajach rozwiniętych.
Ustawa o dostępie do zasobów genetycznych ustanawia system krajowy, mający na celu zapewnienie kontroli użytkowania w Polsce zasobów genetycznych pozyskanych z państw, które prawnie uregulowały dostęp do swoich zasobów, zgodnie z Protokołem z Nagoi. Określa też zadania i właściwość organów administracji publicznej, zasady i tryb przeprowadzania kontroli dostępu i wykorzystania zasobów genetycznych oraz zasady odpowiedzialności za naruszenie przepisów tego rozporządzenia.
Będą kary, ale dużo niższe niż zagranicą
W Polsce kontrolą użytkowników zasobów genetycznych oraz rejestru kolekcji zasobów genetycznych będzie się zajmowała Inspekcja Ochrony Środowiska. Regulacje określają też tryb wpisywania kolekcji zasobów genetycznych do rejestru kolekcji w obrębie UE. Właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska będzie kontrolował kolekcje ze statusem ubiegających się o wpis do tego rejestru, jak również te już w nim umieszczone.
Ustawa wprowadza też wysokie kary pieniężne za nieprzestrzeganie prawa. Wymierzane będą przez właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, który przy ustalaniu ich wysokości uwzględniać będzie zakres naruszenia prawa. Będzie brał pod uwagę m.in. wartość wykorzystanych zasobów genetycznych i potencjalnych korzyści z ich wykorzystania, czy dotychczasową działalność podmiotu, który popełnił naruszenie. Kary mimo, że są stosunkowo wysokie, są znacznie mniejsze niż np. we Francji czy w Niemczech, gdzie sięgają 500 tys. euro.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. (PAP)
