Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
28.03.2024 28 marca 2024

Czy efekt cieplarniany powoduje burze? Ten w wydaniu MEN wywołał grad komentarzy

Ministerstwo Edukacji Narodowej publikuje film edukacyjny o klimacie. W dobie zdalnego nauczania nie ma w tym nic dziwnego… tylko do chwili, gdy materiał zobaczyli eksperci. W tle rozporządzenie wprowadzające ochronę klimatu na lekcje wychowawcze.

   Powrót       21 kwietnia 2020       Ryzyko środowiskowe   

Na platformie edukacyjnej epodreczniki.pl Ministerstwo Edukacji Narodowej opublikowało materiały na temat efektu cieplarnianego i globalnego ocieplenia. W tym film, który wywołał żywą reakcję ekspertów od lat działających na rzecz ochrony środowiska i klimatu.

Narrator zaczyna od wyjaśnienia zjawiska efektu cieplarnianego, dzięki któremu na Ziemi możliwe jest życie w takiej formie, jaką znamy (i to akurat jest fakt). Później przechodzi gładko do zjawiska globalnego ocieplenia, czyli obserwowanego podnoszenia się temperatury w skali właśnie globalnej, akcentując głównie jego pozytywne konsekwencje. Dalej prezentowana jest nieopatrzona żadnym komentarzem sonda, w której padają nieprecyzyjne definicje obu zjawisk. Rzetelnego przekazywania wiedzy domagają się nie tylko eksperci, ale i młodzież.

O tym, że przyroda nie nadąża za współczesnymi zmianami klimatu, opowiadała w wywiadzie dr Aleksandra Kardaś.

Utrata bioróżnorodności, fale upałów, konflikty o wodę

- Widz po obejrzeniu materiału MEN dochodzi do niezgodnych z nauką wniosków, że to naprawdę dobrze, że zmiana klimatu zachodzi, bo dzięki temu miliony ludzi nie umrą i nie zachorują (bo następna epoka lodowa nastąpi dziesiątki tysięcy lat później!), będziemy mieli więcej żywności i będzie ona tańsza, otworzy się nowa droga dla transportu morskiego, a spod lodu arktycznego będziemy mogli wydobywać ropę naftową i inne surowce nieodnawialne, mniej będziemy płacić za ogrzewanie w zimie – zauważa Zbigniew M. Karaczun, profesor SGGW i ekspert Koalicji Klimatycznej. Do tej ostatniej, wątpliwej korzyści w swoim komentarzu odnosi się także Lidia Wojtal, ekspertka ds. polityki klimatyczno-energetycznej, która publikacją przez MEN materiałów z taką narracją w czasach kryzysu klimatycznego jest wyraźnie zaniepokojona. – Należałoby dodać, że konsekwencją zmian klimatycznych są gorące lata i fale upałów, które zwiększają zapotrzebowanie na urządzenia klimatyzacyjne. Zamiast opłat za ogrzewanie będą za klimatyzację – podkreśla.

A o wpływie zwiększonego zapotrzebowania na klimatyzację na rynek energii i klimat pisaliśmy tutaj.

Prof. Karaczun podkreśla ponadto, że materiał nie wspomina nic „o utracie różnorodności biologicznej i zamieraniu raf koralowych, o wzroście zachorowań na choroby wektorowe, o śmiertelności powodowanej przez narastające fale upałów, o suszy i głodzie przez nią powodowanym – a więc zaburzeniu bezpieczeństwa żywnościowego w skali globalnej; nie ma nic o narastających konfliktach o wodę, o migrantach klimatycznych”. - Nie jest prawdą, że wzrost średniej temperatury i powodowane tym wydłużenie okresu wegetacyjnego spowoduje wzrost bezpieczeństwa żywnościowego [przyp. red. takie stwierdzenie pada we wspomnianym filmie], ze względu na zwiększone zagrożenie plonu przymrozkami wiosennymi. Wyższe temperatury powodują także większe parowanie wody z gleby i zwiększają zagrożenie pojawienia się suszy. Występowanie fal upałów w lecie znacząco ogranicza produkcję zwierzęcą – wyjaśnia.

O tym, że efektem topnienia lodowców będzie np. uwolnienie zamkniętych w lodzie patogenów, opowiadał w rozmowie z redakcją dr Krzysztof Zawierucha.

Pytanie o prawo do rzetelnej wiedzy

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot otwarcie pyta o kompetencje autora materiału i żąda informacji o źródle danych, naukowcach i instytucjach potwierdzających powielane dane, a także kosztach filmu. Materiał powstał w końcu dla ministerstwa, czyli z publicznych pieniędzy.

Młodzieżowy Strajk Klimatyczny domaga się w swoim apelu usunięcia materiału, a także przypomina o prawie młodych ludzi do dostępu do rzetelnej wiedzy. - Katastrofa klimatyczna nie pozostawia miejsca na manipulacje czy niedomówienia (…). Przekazując nam wiedzę niepełną, zmanipulowaną, pokazujecie, że nie macie wobec nas szacunku. Nie zatajajcie przed nami tego, co musimy wiedzieć, by przetrwać. Najprostsze, co możecie zrobić dla swoich dzieci i wnuków, to przygotować je na wyzwanie, o którym od dawna wiadomo, że będzie trzeba stawić mu czoła – pisze MSK w mediach społecznościowych.

Szkoły otwarte na ekspertów?

Pisząc o edukacji w obszarze ochrony klimatu, warto dodać, że MEN skierowało w kwietniu do konsultacji społecznych projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół(1). - Uwzględniając postulaty i wnioski wielu środowisk i podmiotów w zmienianym rozporządzeniu wskazano tematykę dotyczącą istotnych problemów społecznych (zdrowotnych, prawnych, finansowych, klimatycznych i ochrony środowiska), która w szczególności powinna być wzmacniana i omawiana podczas zajęć z wychowawcą w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych od roku szkolnego 2020/2021 – czytamy w uzasadnieniu regulacji. Dalej z dokumentu wynika, że zasadne jest zwrócenie uwagi uczniów na wyzwania cywilizacyjne współczesnego świata i kształtowanie ich postaw wobec nich wraz z ugruntowaniem ich wiedzy w wymienionych obszarach. MEN w rozporządzeniu podsuwa wychowawcom rozwiązanie na urozmaicenie lekcji, dając możliwość zapraszania „specjalistów w danej dziedzinie, wolontariuszy, przedstawicieli stowarzyszeń i innych organizacji”.

W chwili publikacji artykułu redakcja nie otrzymała od MEN odpowiedzi na prośbę o komentarz zarówno do opisywanych materiałów edukacyjnych, jak i planowanych zmian w programie nauczania lekcji wychowawczych.

Aktualizacja 22.04.2020r.: Odpowiedź MEN w artykule.

Dominika Adamska: Sekretarz redakcji, geograf

Przypisy

1/ Projekt rozporządzenia wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji można znaleźć w Rządowym Centrum Legislacji:
https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12332356/katalog/12677448#12677448

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Uniwersytet Radomski z dotacją NFOŚiGW na akcję edukacyjną dla pracowników BHP (26 stycznia 2024)BDO i inwentaryzacja nielegalnych składowisk wśród priorytetów Anity Sowińskiej (17 stycznia 2024)Kalkulator usług ekosystemowych drzew – nowe narzędzie edukacyjne (15 stycznia 2024)OX2: dumni z sukcesów i zaangażowania w akcje społeczne i ochronę bioróżnorodności (27 grudnia 2023)Centrum Edukacji Przyrodniczej MORGI w Babiogórskim Parku Narodowym z dofinansowaniem ponad 49 mln zł (22 grudnia 2023)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony