Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska opracowała kodeks dobrych praktyk dla osób uprawiających własne ogrody lub zawodowo zajmujących się ogrodnictwem. Wskazuje on, jak ograniczyć przenikanie gatunków obcych z ogrodów i terenów zieleni do dzikiej przyrody.
„Ogrodnictwo wobec roślin inwazyjnych obcego pochodzenia” jest zbiorem zasad określających, jak postępować z roślinami należącymi do gatunków obcych. Został on opracowany przez grono ekspertów, a jego treść zaakceptowało 20 instytucji reprezentujących administrację publiczną, organizacje pozarządowe, jednostki naukowe oraz wiodące stowarzyszenia branży ogrodniczej.
Oprócz ogólnych zasad postępowania, w kodeksie znajdują się kolorowe karty informacyjne o roślinach należących do inwazyjnych gatunków obcych stosowanych w ogrodnictwie. Można tam znaleźć opisy roślin i praktyczne zalecenia, jak uprawiać je w sposób bezpieczny dla rodzimej przyrody, m.in. tak, by „nie uciekły” z ogrodu.
Inwazyjne gatunki obce to ok. 1,5 proc. flory Polski
Szacuje się, że w środowisku przyrodniczym Polski występuje ok. 3500 gatunków roślin naczyniowych, z czego rośliny obcego pochodzenia stanowią aż 30 proc. Na szczęście tylko niewielka część gatunków obcych stanowi zagrożenie dla rodzimej przyrody, są to tzw. inwazyjne gatunki obce, które stanowią ok. 1,5 proc. flory Polski.
Gatunki te negatywnie wpływają na środowisko przyrodnicze, m.in. poprzez wypieranie gatunków rodzimych czy ograniczanie bazy pokarmowej dla zwierząt. Niektóre z gatunków inwazyjnych przynoszą także straty gospodarcze, np. rozprzestrzeniając się jako uciążliwe chwasty, a nawet stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, powodując alergie lub poparzenia.
Każdy może mieć swój udział we wdrażaniu zasad kodeksu dobrych praktyk - wystarczy wypełnić deklarację o jego stosowaniu, poznać jego zasady i wprowadzić je w życie.
Poniżej przykładowe zasady kodeksu:
-
Poznaj, co dokładnie uprawiasz lub sprzedajesz.
-
Dowiedz się, które obce gatunki roślin stosowanych w ogrodnictwie są inwazyjne (kodeks przedstawia listę roślin stosowanych w ogrodnictwie, a uznawanych obecnie za obce gatunki inwazyjne). Są to m.in. dąb czerwony, robinia akacjowa, dereń rozłogowy, jesion pensylwański, słonecznik bulwiasty, rudbekia naga, sumak octowiec, świdośliwa Lamarcka.
-
Unikaj wprowadzania do swojego ogrodu i na tereny zieleni roślin zaliczanych do gatunków inwazyjnych.
-
Zrezygnuj ze sprzedaży lub z uprawy „zakazanych gatunków” oraz „uzgodnionych gatunków” obcych roślin. Do gatunków zakazanych zaliczamy barszcze kaukaskie, bożodrzew gruczołowaty, kolcolist zachodni, kolczurkę klapowaną, niecierpka gruczołowatego, niecierpka pomarańczowego, rdestowce, trojeść amerykańską, tulejnika amerykańskiego oraz rośliny wodne: moczarkę delikatną, azollę drobną i grubosza Helmsa. Podczas prac nad kodeksem uzgodniono (stąd nazwa „gatunki uzgodnione”), że nie należy wprowadzać do sprzedaży i uprawy również innych inwazyjnych roślin gatunków obcych, takich jak czeremcha amerykańska, klon jesionolistny, moczarka kanadyjska, nawłoć kanadyjska, nawłoć późna, nawłoć wąskolistna, rudbekia naga, świdośliwa kłosowa czy tawuła kutnerowata.
-
Wyrzucaj odpady roślinne w sposób odpowiedzialny – nigdy „na dziko”. Powinny one zostać odpowiednio przetworzone, np. rozdrobnione i wysuszone oraz składowane najlepiej w zamkniętym kompostowniku lub spalone.
Ewa SzekalskaDziennikarz
