Naukowcy: To nie jest pojedyncze odstępstwo od normy. To nowa rzeczywistość

© mbruxelle

W środku kataklizmu naukowcy wystosowują apel do rządzących⁽¹⁾. W skierowanych do marszałka Sejmu oraz parlamentarzystów słowach podkreślają, że obecna powódź to nie ewenement, a element nowej rzeczywistości.

Ostatnie kilka dni to doniesienia o coraz dotkliwszych skutkach niżu genueńskiego Boris. Zalane miasta takie jak Głuchołazy, Kamienna Góra, Nysa Kłodzka, Jelenia Góra czy Lądek Zdrój, by wymienić choćby kilka. Woda przelewająca się ponad wałami przeciwpowodziowymi lub je przerywająca. Porywane żywiołem samochody, mosty i domy. IMGW informujący o przekraczaniu stanów alarmowych (80 stacji hydrologicznych w dorzeczu Odry i 20 w dorzeczu Wisły - stan na 15 września br.). Domy odcięte od dostępu do wody i prądu. Ograniczona łączność. 15 września br. pobite dotychczasowe rekordy stanów wody m. in. Chałupki na Odrze 714 cm (wcześniej 705 cm w 1997 r.), Olza na Odrze 966 cm (wcześniej 918 cm w 2010 r.) czy Kłodzko na Nysie Kłodzkiej 794 cm (wcześniej 655 cm w 1997 r.). Przerwane lub przelewające się zbiorniki retencyjne, załoga z utratą możliwości sterowania. Obecnie trwa walka o zniwelowanie ryzyka powodziowego dla Wrocławia. Pomóc w tym ma suchy zbiornik retencyjny Racibórz Dolny, wypełniany od niedzielnego poranka (założenie Wód Polskich to przyjęcie 166 mln m3 na 185 mln m3 całkowitej pojemności). - Naszym celem jest doprowadzenie do sytuacji, w której to, co spłynie z Kotliny Kłodzkiej, nie spotka się z falą powodziową z Odry. Według naszych obliczeń (…) miasta takie, jak Kędzierzyn-Koźle, Krapkowice, Opole i Wrocław, będą bezpieczne – podkreśliła prezes Wód Polskich Joanna Kopczyńska podczas niedzielnej konferencji prasowej.

Apel w sercu wydarzeń

© IMGW

Na to wszystko przychodzą z apelem polscy naukowcy. - Gwałtowne opady deszczu i gwałtowne powodzie, z którymi mierzy się dziś południe Polski, poprzedziły fale upałów z temperaturą oscylującą wokół 30 stopni
Celsjusza, niespotykane dotychczas w Polsce o tej porze. Od 3 do 9 września wystąpiło sześć rekordowo ciepłych dni z rzędu. Gdy w końcu nadeszły opady, ich skala osiągnęła katastrofalne rozmiary, skutkując zalaniem wielu miejscowości i stratami istnień ludzkich ratowanych ogromnym wysiłkiem służb. Jednocześnie, w Polsce nadal utrzymuje się obniżony poziom wody w rzekach i jeziorach, określany jako susza hydrologiczna - piszą naukowcy. Po tym podkreślają:

„To nie jest pojedyncze odstępstwo od normy. To nowa rzeczywistość, o której nadejściu środowiska naukowe i strona społeczna informowały od bardzo dawna”.

W dokumencie przywołano wielopłaszczyznowe konsekwencje zmiany klimatu. Wyliczono m.in. obniżenie komfortu i podniesienie kosztów życia, zagrożenie dla zdrowia i życia obywateli, nieodwracalne zniszczenie przyrody w Polsce, koszty gospodarcze oraz destabilizację społeczną. - Już dziś wskutek suszy rosną ceny żywności, fale upałów przyczyniają się do wzrostu hospitalizacji, szczególnie wrażliwych pacjentów, a powodzie i podtopienia powodują straty po stronie państwa, przedsiębiorców i obywateli Polski. Ostrzegaliśmy, a nie widzimy skutecznej inicjatywy politycznej mającej na celu uchronienie obywateli przed skutkami zmiany klimatu - piszą naukowcy.

- Dlatego apelujemy o rozpoczęcie poważnej debaty parlamentarnej o sposobach wyjścia z kryzysu klimatycznego, przyspieszeniu procesu dekarbonizacji całej gospodarki Polski, a także nadania trybu priorytetowego adaptacji do zmiany klimatu. Zadajemy głośno pytanie: Co państwo robicie, by chronić obywateli przed skutkami spowodowanej przez człowieka zmiany klimatu? Wydarzenia ubiegłego tygodnia to jasny sygnał, że nie ma czasu na odwlekanie tej dyskusji - podkreślają przedstawiciele nauki. Zaznaczają, że poważna debata na ten temat ciężko będzie o bezpieczną przyszłość. Pod stanowiskiem podpisali się naukowcy z m.in. Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Śląskiego czy Szkoły Głównej Handlowej.

Czytaj [WYWIAD] z prof. dr. hab. inż. Mariuszem Figurskim, dyrektorem Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB: Modelowanie klimatyczne. Czym jest i dlaczego polska gospodarka potrzebuje go jak wody?

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.