Poprawa ekologiczności produktu wykorzystującego energię

© Fentino

Definicja ekoprojektu

Ekoprojekt to uwzględnianie aspektów środowiskowych przy projektowaniu produktu celem poprawy ekologiczności PWE (produktu wykorzystującego energię) podczas jego całego cyklu życia. Taką definicję ekoprojektu zawiera dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (Dz.Urz. L 285 z 31.10.2009, s.10)

Dyrektywa ta uchyliła dyrektywę 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 2005 r., ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię (Dz.Urz. L 191 z 22.7.2005, s.29).

Wymogi dotyczące ekoprojektów

Dyrektywa ma na celu zapewnienie swobodnego przepływu produktów wykorzystujących energię na rynku wewnętrznym. Poprzez zwiększenie efektywności energetycznej i poziomu ochrony środowiska, działanie to ma sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi. Produkty związane z energią to zarówno produkty ją zużywające, jak i produkty, które same energii nie zużywają, ale mogą przyczynić się do jej oszczędzania.

Wymogi dotyczące ekoprojektu mają spełniać produkty objęte środkami wykonawczymi, czyli środkami ustanowionymi na podstawie dyrektywy, ustanawiającymi wymogi dotyczące ekoprojektu w odniesieniu do zdefiniowanych produktów lub aspektów środowiskowych; środki te mają na celu zmianę elementów innych niż istotne dyrektywy, poprzez jej uzupełnienie - są nimi rozporządzenia. Wymogi są przyjmowane w oparciu o stopień wpływu na środowisko danego produktu w całym cyklu jego życia.

Dyrektywa nie odnosi się bezpośrednio do przedsiębiorstw, lecz do państw, od których wymaga się zapewnienia zgodności krajowych przepisów z jej wymogami. Akt zobowiązuje państwa do podejmowania środków w celu zapewnienia, że produkty objęte środkami wykonawczymi mogą zostać wprowadzone do obrotu, jeżeli spełniają warunki określone w tych środkach i mają oznakowanie „CE”. Jednak akty wykonawcze do dyrektywy – rozporządzenia - mają bezpośrednie zastosowanie, również do przedsiębiorstw.

Wyroby zgodne ze zharmonizowanymi normami, przyjętymi przez europejskie instytucje normalizacyjne (CENELEC i CEN) uznaje się za spełniające wymogi w ramach środków wykonawczych.

Konstrukcja środków wykonawczych (rozporządzeń)

Produkt kwalifikuje się do objęcia ekoprojektem, gdy wysokość jego sprzedaży na rynku Unii przekracza 200 tys. sztuk w ciągu roku. Ustanawiane są dla niego w środku wykonawczym dwa rodzaje kryteriów:

• ogólne, dotyczące np. zapisów w instrukcji i nie związane z kwestiami środowiskowymi,
• szczegółowe, określone przez wartości graniczne, takie jak zużycie energii podczas pracy.

Rozporządzenia zawierają harmonogram stosowania wymogów szczegółowych, które zazwyczaj są stopniowo zaostrzane w ciągu kilku lat. Jeżeli sprzęt na pewnym etapie nie spełnia wymogów szczegółowych, to musi być z rynku wycofany.

Dodatkowo akty wykonawcze są zmieniane m.in. z postępem technicznym.

Do tej pory wydane zostały rozporządzenia dotyczące m.in. urządzeń gospodarstwa domowego i urządzeń do ogrzewania i chłodzenia. Pełny wykaz obowiązujących rozporządzeń znajduje się na portalu Ministerstwa Gospodarki⁽¹⁾.

Najwcześniejsze z nich mają podaną jako podstawę prawną dyrektywę 2005/32/WE.

Adam Erechemla
Dziennikarz, prawnik