Grzegorz SzewczykSzef Biura Origination Veolia Energy Contracting Poland
Teraz Środowisko: Chcemy coraz więcej OZE, ale przy obecnej kondycji sieci dystrybucyjnych może być to trudne do zrealizowania. Zgadza się Pan z tym stwierdzeniem?
Grzegorz Szewczyk (GSz): To prawda! W Polsce w ostatnich latach nastąpił dynamiczny rozwój OZE, stymulowany nowoczesnymi rozwiązaniami oferowanymi przez rynek. Niestety, obecnie borykamy się z ograniczeniami dalszego rozwoju nowych projektów (m.in. w wyniku odmów przyłączenia do sieci) oraz limitowania produkcji już wpiętych do systemu instalacji. Wraz z rozwojem OZE, powszechnie postrzeganym jako swego rodzaju dobro w sensie środowiskowym i ekonomicznym, powinien iść w parze rozwój zaplecza technicznego.
TŚ: Czy kolejną barierą są ceny energii?
GSz: Argument dotyczący niższych cen energii elektrycznej jest kluczowy dla rozwoju biznesu i gospodarki. Te zaś w coraz większym stopniu są skorelowane z aspektami środowiskowymi w wielu obszarach np. dostęp do finansowania, wymogi ESG etc. Wytwórcy OZE z kolei są coraz bardziej świadomi tego, że warto mieć profesjonalne wsparcie w zakresie sprzedaży energii.
TŚ: Jakie inne przeszkody w rozwoju OZE Pan identyfikuje?
GSz: Jednym z problemów jest stan techniczny sieci dystrybucyjnych (potrzebna jest zarówno modernizacja, jak i rozbudowa) oraz ich pojemność. Fakt, że notujemy rekordową liczbę odmów przyłączeniowych dla nowych instalacji pokazuje skalę problemu. Druga sprawa: w systemie powinniśmy mieć energię zbilansowaną, a latem mamy nadwyżkę. W pewnym stopniu remedium na tę sytuację jest efektywne zarządzanie generacją rozproszoną np. poprzez użyci magazynów energii. Dla przykładu, najwyższa produkcja z fotowoltaiki występuje w sezonie letnim. Jednocześnie upały negatywnie wpływają na sprawność paneli fotowoltaicznych - w bardzo gorące dni ich produkcja jest niższa niż przy tym samym natężeniu słońca w dni chłodniejsze. Stąd tak ważne jest zarządzanie energią, poprzez jej magazynowanie w godzinach szczytowych.
TŚ: Czy możemy podać przykład?
GSz: Przyjmując założenie, że energię wyprodukowaną przez farmę wiatrową lub fotowoltaiczną w maju będziemy magazynować w godzinach od 10.00 do 15.00 (kiedy jest największa produkcja ze źródeł PV), a od godz. 17:00 do 22.00 sprzedawać równo rozłożony wolumen mocy w kolejnych sześciu godzinach, pozytywnie wpłyniemy na obciążenie sieci. Będzie to miało znaczenie dla ekonomicznego rachunku wytwórcy. Dzięki zastosowaniu takiego mechanizmu średnia cena sprzedaży energii elektrycznej w maju z farmy fotowoltaicznej z magazynem byłaby około 33% wyższa niż bez magazynu. W przypadku farmy wiatrowej możliwe jest osiągniecie wzrostu średniej ceny na poziomie około 14-15%.
TŚ: Jeśli to takie proste, dlaczego nie jest powszechnie stosowane?
GSz: Bo to prosta kalkulacja matematyczna, która nie uwzględnia samych kosztów magazynu (które obecnie stanowią dużą barierą finansową) oraz technicznych parametrów (pojemności magazynów) i potencjalnych możliwości warunków przyłączeniowych. Jednak na jej przykładzie możemy zobaczyć, jak wielki potencjał drzemie w magazynowaniu energii. Oczywiście, takie zarządzanie energią, by było efektywne wymaga sporządzenia harmonogramu magazynowania i sprzedaży energii dla danej instalacji na podstawie szeregu czynników, w tym prognozowania giełdowych cen energii i zapotrzebowania KSE na energię elektryczną.
TŚ: Czyli mamy przepis jak to zrobić?
GSz: Nie do końca. Potrzebny jest szereg działań. Kolejnym istotnym czynnikiem jest wykorzystanie komercyjne magazynu w instalacjach OZE w godzinach, kiedy taka instalacja nie pracuje, czyli ładowanie (kupowanie) energii z sieci i jej rozładowanie. Niestety, taka operacja wymaga posiadania przez wytwórcę koncesji na obrót energią elektryczną. Veolia Energy Contracting Poland (VECP)
VECP jest spółką multienergetyczną, która powstała z potrzeby skupienia w jednym miejscu kompetencji i doświadczenia z zakresu efektywności i transformacji energetycznej, sprzedaży energii, gazu i ciepła, odkupu energii z OZE oraz zakupu i logistyki paliw (węgiel i biomasa) na rzecz spółek w Grupie Veolia.
Współpracując z VECP, klienci Veolii ograniczają zużycie energii i ciepła, a co za tym idzie optymalizują koszty i przyczyniają się do redukcji emisji zanieczyszczeń i CO2.
Priorytetem VECP jest nieustanne zwiększanie efektywności energetycznej, czyli optymalnego dopasowania zużycia ciepła do potrzeb klienta oraz gwarancja i pewność dostaw ciepła, energii elektrycznej, paliwa gazowego, a także odkup energii z OZE.Wśród klientów Veolii znajdują się małe i duże przedsiębiorstwa, wytwórcy OZE, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, a także instytucje publiczne, państwowe, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe oraz wytwórcy OZE.
TŚ: Pozostaje pytanie, czy rynek jest gotowy na taką usługę?
GSz: Spółki zajmujące się profesjonalnie handlem i zarządzaniem energią elektryczną, takie jak Veolia, prognozują na własny użytek ceny energii elektrycznej co można wykorzystać do przykładowej usługi dla instalacji z magazynami energii elektrycznej. Dlatego, wychodząc naprzeciw potrzebom rynku, powołaliśmy spółkę handlową Veolia Energy Contracting Poland (VECP), a istniejące w jej strukturach Biuro Origination jest dedykowaną jednostką do nawiązywania współpracy (w tym zakupu energii elektrycznej i produktów pochodnych) od wytwórców energii z OZE. Po stronie wytwórców główną barierą są wysokie koszty magazynów energii, ale można spodziewać się, że wraz z rozwojem technologii te instalacje będą sukcesywnie tanieć, jak to miało miejsce w przypadku paneli PV, lub zostaną wprowadzone inne zachęty rynkowe np. różnego rodzaju dotacje.
TŚ: Omówiliśmy finanse, a co regulacjami prawnymi?
GSz: To kolejny problem. Operatorzy systemów dystrybucyjnych kwalifikują magazyny (oprócz mikro instalacji), jako źródło wytwórcze, dlatego wytwórca chcąc przyłączyć magazyn energii elektrycznej np. o mocy 1 MW do instalacji o takiej samej mocy, jest automatycznie zobligowany do wystąpienia z wnioskiem o przyłączenie do sieci na 2 MW. Stąd tak dużo odmów przyłączeniowych.
TŚ: To może skoncentrować magazyny w jednym miejscu?
GSz: Magazyny energii są dzisiaj potrzebne w różnych punktach systemu elektroenergetycznego, powinny być też uzupełnieniem źródeł wielkoskalowych takich jak farmy wiatrowe i fotowoltaiczne, dlatego zniesienie powyższych barier na pewno pozytywnie wpłynęłoby na rozwój potencjału OZE. To prowadzi do konkluzji, że dziś sztuką nie jest wyprodukowanie OZE, ale zbilansowanie zielonej energii.
Z punktu widzenia operatora sieci dystrybucyjnych potrzebne są duże magazyny energii takie, jak elektrownie szczytowo-pompowe. Jednocześnie potrzebujemy mniejszych jednostek przy wielkoskalowych instalacjach OZE. Niezbędne jest też włączenie elektromobilności jako elementu bilansującego sieć.
TŚ: Jaka jest rola Veolii w obszarze OZE?
GSz: Nasza strategia zakłada odejście od paliw kopalnych do 2030 r., a do 2050 r. zobowiązaliśmy się osiągnąć neutralność klimatyczną. Wprowadzenie OZE do systemu energetycznego jest nie tylko spójne z przyjętą strategią dekarbonizacji, ale także jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowania klientów na zieloną energią i ciepło w miksie energetycznym.
Tekst powstał przy współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Energetyki Wiatrowej (PSEW).
