Waldemar CebulaOd ponad 30 lat pracuje z klientem biznesowym, doradzając w rozwiązaniach IT. Analityk systemów informatycznych i specjalista ochrony środowiska nakierowany na pomaganie w rozwiązywaniu problemów środowiskowych © Prawa zastrzeżone
Teraz Środowisko: Czym jest ESG?
Waldemar Cebula: Rosnący popyt konsumentów na usługi i produkty zrównoważone zmusza dziś przedsiębiorców do podejmowania działań w zgodzie z naturą i człowiekiem, tak aby minimalizować wpływ na środowisko i niwelować nierówności społeczne. Inicjatywą, która wspiera takie podejście, jest raportowanie ESG – proces, w którym firmy podejmują działania i przekazują informacje o wpływie na środowisko (E), oddziaływaniu na społeczeństwo (S) oraz informacje o ładzie korporacyjnym (G). Celem raportowania ESG jest zwiększenie przejrzystości, odpowiedzialności i zrównoważonego rozwoju biznesu. Przedsiębiorcy coraz częściej zdają sobie sprawę z tego, że aby podołać temu wyzwaniu, konieczne jest strategiczne podejście, które pozwoli skupić się na kluczowych kwestiach, najbardziej istotnych dla działalności oraz interesariuszy, w tym uczestników łańcucha dostaw. Dodatkowo, obowiązkowe staje się stosowanie najnowszych regulacji unijnych, w tym zapisów dyrektywy CSRD, czy standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju tzw. ESRS, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku, zobowiązując do raportowania coraz większą grupę przedsiębiorstw, w tym również małych i średnich.
TŚ: Rozwój przedsiębiorstw w sposób zrównoważony oceniany jest jako szansa, jednak w dalszym ciągu przedsiębiorcy spotykają się z trudnościami. Jakie to trudności?
WC: Dotychczas jedną z głównych trudności związanych z raportowaniem ESG był brak jednolitych standardów, które ułatwiłyby porównywanie wyników różnych firm. Obecnie, mimo że już istnieje wiele różnych ram i inicjatyw dotyczących raportowania, wciąż dane ujawniane w raportach są niepełne, nieporównywalne i nieprzejrzyste.
Przyczyną takiej sytuacji jest m.in. złożoność danych, których zebranie bywa skomplikowane. Dane ESG dotyczą wielu aspektów i bardzo różnorodnych kwestii takich jak, np. wysokospecjalistycznych wyliczeń środowiskowych (np. emisji gazów cieplarnianych), a z drugiej strony np. danych dotyczących zarządzania ryzykiem korporacyjnym czy zarządzania pracownikami. Dane te są rozproszone w różnych działach w firmie, trudne do zebrania, weryfikacji, a czasem nawet trudne do zmierzenia. Kluczową rolę w koordynacji procesu zbierania i przetwarzania, a następnie raportowania danych ESG pełnią koordynatorzy. Dziś mają oni trudną rolę w tym procesie, gdyż muszą uwzględnić rosnące wymagania prawne i oczekiwania interesariuszy oraz dynamicznie zmieniające się otoczenie. A to tylko jedno z ich licznych zadań i odpowiedzialności obok: edukowania i motywowania do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, zarówno wewnątrz organizacji, jak i wśród partnerów i dostawców, czy monitorowania trendów i innowacji w zakresie ESG.
TŚ: Jak wesprzeć klientów w całym procesie?
WC: Kluczowym rozwiązaniem jest wsparcie się narzędziami do raportowania wskaźników ESG, takimi jak platforma ekostrateg.com agregująca dane oraz posiadająca możliwości integracji i wymiany danych z innymi systemami produkcyjnymi w przedsiębiorstwach. Szerokie możliwości nowoczesnych rozwiązań IT mogą dziś stać się głównym narzędziem pracy koordynatorów ESG.
Atmoterm SA od ponad 40 lat wspiera przedsiębiorstwa w realizacji środowiskowych obowiązków sprawozdawczych. Dostarczamy oprogramowanie do skutecznego zarządzania jakością powietrza atmosferycznego, gospodarką odpadami czy do realizacji obowiązków z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Kwestie sprawozdawczości środowiskowej dzięki naszym rozwiązaniom informatycznym są mocno w Polsce już usystematyzowane. System opłatowy powstał w Polsce w latach 80-tych i od tego czasu tworzyliśmy pierwsze programy wspomagające naliczanie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska oraz wystawianie decyzji administracyjnych. Dziś krajowa sprawozdawczość środowiskowa to temat mocno uporządkowany. Niewielu spośród setek klientów, z którymi współpracuję, zgłasza skomplikowane problemy, które stanowią wyzwanie dla mojego zespołu. Wiele przypadków przepracowaliśmy. Mamy ogromne doświadczenie i chyba niewiele nas tutaj może zaskoczyć. Natomiast systemy informatyczne to wciąż potencjał do ogromnego rozwoju z uwagi na sprawozdania ESG. Jesteśmy gotowi na nowe wyzwania związane z gromadzeniem i analizą danych środowiskowych na potrzeby nowego obowiązku, jakim jest ujawnianie danych ESG.
TŚ: Co mówią Twoi klienci, z czym się mierzą w zakresie ochrony środowiska?
WC: Jak wszyscy wiemy, w ostatnim czasie głośno jest o obowiązku raportowania ESG w związku z dyrektywą CSRD. Dyrektywa ujednolica standard raportowania i ma sprawić, że porównywanie danych, m.in. środowiskowych będzie łatwiejsze.
TŚ: Jakie to ma konsekwencje dla klientów, z którymi współpracujesz na co dzień?
WC: Wielu klientów, z którymi współpracuje już dziś, zgłasza swoje obawy co do nowego raportowania.
TŚ: Z jakimi problemami spotykasz się najczęściej?
WC: Dużym wyzwaniem dla moich klientów jest przede wszystkim zbieranie danych. Jak wiadomo, cyfryzacja przedsiębiorstw w Polsce przebiega w różnym tempie. Dziś jest ten moment, kiedy bardzo trudno jest prowadzić biznes bez wsparcia narzędziami informatycznymi. Również w branży ochrony środowiska kluczowe jest bezpieczne przechowywanie danych, ale również przechowywanie ich w taki sposób, aby były ogólnie dostępne dla wszystkich interesariuszy. Istotne jest również to, aby w prosty i intuicyjny sposób edytować dane czy przesyłać dokumenty. Ostatnie lata doświadczeń pokazują także, że łatwy dostęp do danych powinien być zapewniony w zasadzie z dowolnego miejsca, zwłaszcza w dobie możliwości pracy zdalnej czy zdalnego delegowania zadań. Jest to jednocześnie związane z dążeniem do oszczędności zasobów – ludzkich, ale także zasobów natury. Chodzi zarówno o przyspieszenie realizacji codziennych zadań, optymalizacji procesów, jak i oszczędności papieru czy farby drukarskiej. Takiego podejścia wymagają również świadomi konsumenci.
TŚ: Czy zbieranie danych to jedyne wyzwanie dla Twoich klientów?
WC: Problemów jest więcej, np. aktualizacja danych. Dziś w dynamicznym świecie dane i informacje szybko się zmieniają. Pracownicy muszą pilnować aktualności swoich plików, pamiętać o ich przesyłaniu. Często dane zbierane są w różnych formatach. Przesyłane są przez maile. Niejednokrotnie w tych procesach dane się gubią w trakcie korespondencji mailowej. W gąszczu plików ciężko też jest dotrzeć do konkretnej informacji. Problemem jest również to, aby pilnować pewnych standardów: zarówno dane do raportowania środowiskowego posiadają swój, od lat wypracowany standard, szablony, wzory, wytyczne, ale również nowe raporty ESG mają już swoje standardy. Kluczowe w tej chwili jest to, aby mieć możliwość takiego przechowywania danych, by służyły one do dowolnych raportów.
TŚ: Czy to jest w ogóle możliwe, żeby zbierać dane jeden raz i móc je potem dowolnie wykorzystywać, mimo że nowe standardy wymagają przecież raportowania nowych wyliczeń, np. wyliczeń śladu węglowego?
WC: Tak. Jest to możliwe na naszej platformie ekostrateg.com. Jest to jedyna w Polsce platforma, której zadaniem jest przygotowanie danych mogących służyć np. do raportowania ESG, m.in. obliczanie śladu węglowego, ale przy jednoczesnej możliwości realizacji obowiązków sprawozdawczych takich jak opłaty środowiskowe, raportowanie KOBiZE, ułatwionej sprawozdawczości w zakresie gospodarki odpadami oraz gospodarki wodno-ściekowej, w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Wykorzystaliśmy nasze 40-letnie doświadczenie w zarządzaniu danymi środowiskowymi, aby wdrożyć rozwiązania z wykorzystaniem historii na rzecz przyszłości, którą jest zrównoważony rozwój. Naszą ideą jest odciążenie koordynatorów procesów ESG w przedsiębiorstwach od konieczności ręcznego zbierania danych, czy dodatkowego potwierdzania tych danych z osobami za nie odpowiedzialnymi. Chodzi o to, aby działać wspólnie w jednym narzędziu informatycznym, ale mieć możliwość elastycznego budowania raportów czy mieć możliwość zaimportowania danych z innych systemów, czy plików. Spora grupa moich klientów zgłasza również, że w dobie szybko zmieniającego się otoczenia, konieczne jest posiadanie dostępu do zawsze aktualnych danych, śledzenie danych niemal w czasie rzeczywistym, ale także dostęp do analiz historycznych. Realizacja tych zadań bez posiadania zintegrowanych systemów jest, moim zdaniem, niemożliwa.
TŚ: Co radzisz klientom?
WC: Od wielu lat doradzam w zasadzie to samo – korzystanie z systemów. Tym bardziej, że dziś raportowanie nabrało nowego wymiaru – to już nie tylko wysyłanie raportów do odpowiednich instytucji państwowych, to wyzwania dla firm, które chcąc konkurować na rynku, muszą spełniać rosnące oczekiwania konsumentów dotyczące prowadzenia biznesu w sposób zrównoważony, wykazując się działalnością proekologiczną oraz osiąganiem celów środowiskowych.
Zobacz jak uprościć raportowanie ESG poprzez zarządzanie danymi z zakresu ochrony środowiska.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Atmoterm SA
