Wielkopolska Wschodnia przeciera szlaki i wstępuje do Powering Past Coal Alliance

© zenzen

Powering Past Coal Alliance (PPCA) to międzynarodowa inicjatywa, mająca na celu ochronę klimatu i przyspieszenie rozwoju gospodarczego poprzez szybkie odejście od energetyki węglowej. W jego skład wchodzi obecnie 36 rządów, 39 samorządów lokalnych oraz 51 firm i organizacji z całego świata, które zobowiązały się odejść od węgla do 2030 r, w krajach rozwiniętych i do 2050 r. w krajach rozwijających się. Sojusz został zainicjowany przez Kanadę i Wielką Brytanię w 2017 r.

Uroczyste przystąpienie

Nie dziwi więc, że to właśnie w Ambasadzie Brytyjskiej w Polsce⁽¹⁾, w obecności Ambasadorów Wielkiej Brytanii i Kanady, przedstawiciele władz regionalnych i lokalnych Wielkopolski Wschodniej złożyli wczoraj oficjalne oświadczenie o przystąpieniu do PPCA.

Wielkopolska Wschodnia jest jednym z polskich regionów górniczych, na którego obszarze znajdują się dwie elektrownie węglowe o mocy ponad 1 GW. W kopalniach i elektrowniach zatrudnionych jest ok. 4 000 osób. Wielkopolska Wschodnia planuje odejść od spalania węgla do 2030 r. w energetyce i ciepłownictwie, a w dalszej perspektywie, tj. do 2040 r., osiągnąć neutralność klimatyczną, tworząc jednocześnie alternatywne miejsca pracy dzięki wsparciu m.in. z unijnego Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST).

Czytaj: Fundusz Sprawiedliwej Transformacji – wiele niewiadomych, Wielkopolska Wschodnia robi swoje

- Szybkie odejście od węgla będzie dla naszego regionu prawdziwą rewolucją, ale także szansą, żeby poprawić jakość życia mieszkańców. Dzięki przystąpieniu do sojuszu PPCA będziemy mogli wymieniać się doświadczeniami i działać wspólnie z rządami, samorządami i firmami z całego świata, aby jak najlepiej wykorzystać potencjał rozwoju subregionu, jaki niosą za sobą te przemiany – powiedział Maciej Sytek, pełnomocnik Zarządu Województwa Wielkopolskiego ds. restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej oraz prezes Zarządu Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie.

Nie ma prostych recept na transformację

Z kolei Michał Hetmański, prezes Zarządu Fundacji Instrat oraz współautor opracowań nt. sprawiedliwej transformacji w Wielkopolsce Wschodniej, zwraca uwagę, że odejście od węgla do roku 2030 jest z jednej strony koniecznością, jaka wynika z zobowiązań UE i Polski oraz celów zapisanych w Porozumieniu paryskim. Z drugiej strony, wymaga wypracowania alternatyw dla pracowników i gmin górniczych, które tę ambicję klimatyczną odczują na własnej kieszeni. - Tu nie ma prostych recept – potrzebny jest miks rozwiązań, od inwestycji w OZE, po dywersyfikację gospodarczą i reformę instytucji rynku pracy. Członkowie PPCA mają w transformacji regionów węglowych spore doświadczenia i gminy powiatu konińskiego i tureckiego już z nich korzystają – wskazał.

Na jakich zasadach można przystąpić do PPCA?

W rozmowie z redakcją Michał Hetmański wyjaśnia, że samo przystąpienie do sojuszu nie jest trudne, ale trzeba podjąć ambitne zobowiązania odejścia od użycia węgla do celów produkcji energii elektrycznej, w kierunku wskazanym w Porozumieniu paryskim. W państwach rozwiniętych, takich jak Polska, powinno to nastąpić przed 2030 rokiem.

- Takich regionów czy producentów energii w Polsce jest niewielu, ale sojusz bierze także pod uwagę fakt, że samorządy lokalne często nie mają wpływu na elektrownie znajdujące się na ich obszarze, gdyż są one w kompetencji władz krajowych. Z tego powodu wystarczy, że zobowiążą się do podjęcia wszelkich możliwych działań, aby wycofać je z użytkowania, łącznie z wpływaniem na działania podejmowane przez rząd – wyjaśnia Hetmański.

Na pytanie, kto mógłby być dobrym partnerem dla polskich firm czy regionów, Michał Hetmański odpowiada, że mogą to być na pewno Słowacja czy inne kraje Europy Centralnej i Południowej, które również dołączają do PPCA. - Historia transformacji firm takich jak szkockie SSE albo duński Orsted też powinna być inspirująca dla naszych regionów i koncernów energetycznych, które również będą musiały się odnaleźć w bardziej zielonej rzeczywistości - zauważa.

COP26 coraz bliżej

Warto odnotować również, że podczas wczorajszej uroczystości, Anna Clunes, Ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce, podkreślała, że szybkie odejście od węgla jest jednym z najważniejszych zobowiązań, jakie należy przyjąć na szczycie COP26 w Glasgow. - Cieszę się, że Wielkopolska Wschodnia jako pierwszy region w Polsce dołączyła dziś do grona rządów i firm, które działają na rzecz przyspieszenia transformacji energetycznej. Chcemy zachęcić pozostałe władze samorządowe do podążenia śladami Wielkopolski Wschodniej i przystąpienia do sojuszu jeszcze przed listopadowym szczytem klimatycznym – mówiła.

Michał Hetmański zwraca również uwagę, że nobilitacja i okazja do zaprezentowania się przed nadchodzącym COP26 przekłada się na dostęp do globalnych inwestorów, którzy dysponują środkami przeznaczonymi tylko na inwestycje o pozytywnym wpływie na środowisko i klimat. - Dla nich inwestycja w miejscu, gdzie jest zapewniony dostęp do czystej energii, jest jednym z pierwszych wymogów lokalizacji nowego zakładu, a to przekłada się na nowe miejsca pracy, potrzebne w okresie transformacji - konkluduje.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.