Aleksandra SkowyszStarszy specjalista w Departamencie Planowania i Zasobów Wodnych Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, absolwentka Politechniki Warszawskiej oraz Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z jakościową i ilościową ochroną zasobów wodnych, toksykologią środowiskową, oczyszczaniem ścieków oraz uzdatnianiem wody.
Stan wody pitnej w Polsce wciąż się poprawia. Zwiększyła się długość sieci wodociągowych w naszym kraju, a ludzie chętnie rezygnują w własnych ujęć, w których jakość wody trudniej kontrolować, na rzecz przyłączania się do sieci komunalnych. Ewoluują także technologie związane z uzdatnianiem, dezynfekowaniem i dystrybucją wody. Jednocześnie z roku na rok rośnie świadomość społeczeństwa odnośnie zagrożeń zdrowotnych, jakie wynikają ze spożywania wody niskiej jakości.
Jakość wody jest zmienna i zależy od wielu czynników
Na jakość wody z kranu składa się wiele czynników, m.in. stan instalacji wodociągowej wewnątrz budynku, wystąpienie awarii sieci dystrybucyjnej, zachowania użytkowników, rodzaj ujęcia wody (prywatne/komunalne). Trudno zatem jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jaka jest jej jakość w danym momencie. Pewne jest, że woda, którą dostarczają przedsiębiorstwa wodociągowe, musi być badana pod kątem wielu wskaźników fizykochemicznych, chemicznych, organoleptycznych i mikrobiologicznych. Badania prowadzą nie tylko same przedsiębiorstwa, ale dodatkowo organy inspekcji sanitarnej. Musi ona spełniać normy zamieszczone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Niedopuszczalne jest zatem, by woda z kranu powodowała jakiekolwiek zagrożenie zdrowotne dla ludzi.
Informacje o jakości wody publicznie dostępne
Informacje dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi są zamieszczane na stronach internetowych przez przedsiębiorstwa wodociągowe w formie raportów rocznych z przeprowadzonych badań. Ponadto dostępne są dane uzyskiwane przez organy inspekcji sanitarnej.
Osoby prywatne posiadające własne ujęcia wody także mogą zlecić właściwej firmie lub ww. służbom przeprowadzenie poboru próbki i badania wody z własnej studni.
Odmanganianie, odżelazianie i dezynfekcja
Sposób uzdatniania zależy od substancji zanieczyszczających, jakie zawiera. Oczyszczana jest woda ujmowana z zasobu. Proces oczyszczania wody powierzchniowej jest bardziej złożony niż podziemnej, z uwagi m.in. na zawartość substancji organicznych czy zanieczyszczeń mikrobiologicznych (np. E. coli). Woda podziemna z tzw. ujęć komunalnych pobierana jest z głębokości zapewniających jej wysoką jakość i stabilność składu. Bardzo często wymaga wyłącznie odmanganiania i/lub odżelaziania oraz zdezynfekowania. Jednakże już studnie prywatne mogą być na tyle płytkie, że woda z nich ujmowana często bywa wodą gruntową narażoną na zanieczyszczenia pochodzące z powierzchni gruntu, np. z nawozów.
Smak wody w kranie można poprawić
Woda w kranie może wcale się nie różnić od tej butelkowanej. Zdarza się, że woda „źródlana” trafia do butelek z tego samego ujęcia, które dostarcza wodę do sieci wodociągowej. W tym miejscu należy rozróżnić butelkowaną wodę „źródlaną” od „mineralnej”, która jest bogatsza w rozpuszczone składniki stałe. Woda kranowa dostarczana przez przedsiębiorstwa wodociągowe jest obecnie łatwo dostępna, a żeby w pełni wykorzystać jej walory, warto przestrzegać pewnych zasad. Na przykład po dłuższym czasie nieużytkowania kranu pierwszy strumień wody można zużywać do kąpieli lub zmywania, a dopiero następny - do picia.
Woda w kranie nie jest wodą destylowaną, bo takiej człowiek nie może spożywać. Tak jak w przypadku wody butelkowanej, jej skład może być różny. Ważne jest, by nie zostały przekroczone warunki wspomnianego wcześniej rozporządzenia Ministra Zdrowia.
Woda oligoceńska nie jest dezynfekowana
Brak zaufania społeczeństwa do publicznych wodociągów może wynikać z tego, że w wodzie wodociągowej czasem wyczuwalny jest posmak chloru. Jednak dowodzi on tylko tego, że w zakładzie prowadzona jest dezynfekcja, która ma zabezpieczać przed rozwojem organizmów chorobotwórczych, a także przed „zarastaniem” rurociągów. Druga przyczyna tego braku zaufania to wizja miejsca pochodzenia wody, którym może być np. rzeka. Ludzie jakby nie zdawali sobie sprawy z tego, że przedsiębiorstwo wodociągowe i tak musi tę wodę doprowadzić do dobrej jakości.
Wielu użytkownikom bardziej odpowiada smak wody z publicznie dostępnych ujęć wody oligoceńskiej. Jednak powinni oni pamiętać, że woda ta może być przechowywana dla celów spożywczych około doby, po przegotowaniu trochę dłużej. Wskazane jest też częste mycie pojemników na wodę. Trzeba bowiem wiedzieć, że woda ta nie jest dezynfekowana i mogą rozwinąć się w niej mikroorganizmy, także chorobotwórcze.
