Wysoko emisyjne jednostki mocy na cenzurowanym, ale nie do końca. Projekt ustawy

© oliver de la haye

Rynek mocy działa od 2017 r., jako mechanizm wspierający pracę systemu elektroenergetycznego. W ramach jego funkcjonowania uczestnicy rynku – jednostki wytwórcze, magazyny energii i odpowiedź redukcji zapotrzebowania (DSR) - mogą być wynagradzani za samą gotowość do dostarczania energii, w razie prognozowanych trudności z pokryciem krajowego zapotrzebowania. Już w 2019 r. (Dz. Urz. UE L 158/54 z dnia 14.6.2019 r.), poprzez tzw. rozporządzenie rynkowe, unijny ustawodawca wprowadził limity emisyjności dla jednostek wytwórczych działających w ramach takich mechanizmów. Jako, że polskie zasoby niejednokrotnie nie mieszczą się w limitach, polski system stanął w obliczu luki w systemie. „Wprowadzenie limitu emisji CO₂ na rynku mocy ograniczyło znacząco zakres podmiotów, które konkurują w ramach aukcji rynku mocy, co może prowadzić do braku pokrycia całego zapotrzebowania na moc, jakie jest niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw.” – czytamy w Ocenie Skutków Regulacji.

Co zmieni ustawa?

Limit emisyjności zostanie okresowo pominięty. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy, opublikowany w piątek w RCL⁽¹⁾, tymczasowo dopuści do rynku mocy także jednostki, które nie mieszczą się w pułapie 550 kg CO₂/MWh. Takie rozwiązanie, pod pewnymi warunkami, jest dopuszczalne przez prawo UE. W planach są cztery aukcje uzupełniające, które będą przeprowadzane po zakończeniu aukcji dodatkowych runku mocy. Czas od aukcji uzupełniającej do uruchomienia obowiązku mocowego będzie więc krótszy niż rok. Jak czytamy w OSR, nowym rozwiązaniem, dopuszczającym bardziej emisyjne jednostki, będą objęte następujące okresy dostaw: II połowa 2025 r. (aukcja półroczna) oraz na lata dostaw 2026, 2027 i 2028 (aukcje roczne).

Czytaj też: Spada wskaźnik emisyjności prądu. Opublikowano rozporządzenie na 2025 r.

Mniej emisyjne jednostki nadal premiowane

Tym samym, jednostki emitujące poniżej 550 kg CO₂/MWh będą miały pierwszeństwo, jako wyłącznie dopuszczone do aukcji dodatkowych (rocznych). Aukcje uzupełniające będę ogłaszane wtedy, gdy okaże się, że w ramach aukcji głównych i dodatkowych nie udało się rozwiązać „problemu z wystarczalnością zasobów wytwórczych”. Do udziału uprawnione będą także jednostki zagraniczne. Rozwiązanie zaproponowane w projekcie, bazuje na rozporządzeniu EMD⁽²⁾, które weszło w życie 16 lipca 2024 r. Wśród oddziaływań projektu wylicza się wpływ na odbiorców końcowych, którzy z jednej strony zyskają zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, z drugiej zaś – pokryją koszty runku mocy w ramach opłaty mocowej.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog