Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Co znalazło się w najnowszych konkluzjach Rady Europejskiej?

Brak daty osiągnięcia neutralności klimatycznej w programie UE, rola Polski, aktywiści blokują transport węgla, twarz premiera na kominie elektrowni, ochrona środowiska w sercu PGE… czyli co zdarzyło się w długi weekend w kwestiach klimatycznych.

   Powrót       24 czerwca 2019       Ryzyko środowiskowe   

Polska była jednym z państw, które doprowadziły do wykreślenia roku 2050 jako daty osiągnięcia neutralności klimatycznej ze strategicznej agendy UE(1) na kolejne 5 lat. Jak mówił europoseł Ryszard Czarnecki, przeciwne zapisowi były także Czechy, Węgry, Chorwacja, Rumunia, Litwa i Estonia. Wszystko rozegrało się na szczycie Rady Europejskiej w Brukseli.

Co zawierają konkluzje?

W programie strategicznym na lata 2019-2024 jednym z czterech głównych priorytetów jest „budowanie neutralnej klimatycznie, ekologicznej, sprawiedliwej i socjalnej Europy”. - Transformacja związana z klimatem da nam faktyczną szansę na modernizację i jednocześnie na objęcie pozycji lidera ekologicznej gospodarki. Nasze polityki powinny być spójne z Porozumieniem paryskim, UE nie może działać w pojedynkę: wszystkie kraje powinny podejmować dalsze kroki i intensyfikować działania na rzecz klimatu - czytamy. Transformację ekologiczną ujęto nie tylko w kontekście klimatu, ale i GOZ czy zrównoważonej mobilności. Czołową pozycję Europa ma mieć również w działaniach na rzecz zwalczania utraty różnorodności biologicznej i ochrony ekosystemów, w tym oceanów.

Morawiecki: istotna kompensacja kosztów

Odnosząc się do zablokowania przez Polskę zapisów w sprawie neutralności klimatycznej UE premier Mateusz Morawiecki ocenił, że jest to element walki m.in. o niższe koszty energii. - Można zapytać, czy sprawiedliwe byłoby nakładanie dodatkowych kosztów na naszych obywateli i przedsiębiorstwa, bez pokazania konkretów – powiedział szef rządu. W rządowej narracji, negocjacje pokazały, jak należy dbać o interesy Polski, żeby koszty energii i ryzyka nałożone na przedsiębiorców były jak najmniejsze. - Z jednej strony dbamy o klimat i czyste powietrze, a z drugiej o portfele Polaków – podkreślił premier na zakończenie szczytu UE. Przystępność cenowa energii została wymieniona w tekście strategii.

Tusk: byłbym bardziej wrażliwy na cele klimatyczne

- Biorąc pod uwagę smog i rolę rosyjskiego węgla w polskiej gospodarce, byłbym bardziej wrażliwy na cele klimatyczne - skomentował sytuację szef Rady Europejskiej Donald Tusk. Dodał jednak, że „stanowisko bardziej ostrożne, nie tylko zresztą Polski” spotkało się ze zrozumieniem. Jego zdaniem negatywne stanowisko premiera Morawieckiego nie zamyka wspólnej drogi do osiągnięcia ambitnych celów klimatycznych przez UE. - Nie było mowy, przynajmniej oficjalnie, że rząd polski chce zablokować (cele klimatyczne - PAP), tylko chce mieć więcej czasu, żeby przemyśleć i zbadać wszystkie konsekwencje dla polskiej gospodarki - relacjonował Tusk.

Warto wspomnieć tutaj, że konkluzje Rady nie są aktem prawnym, nie mają mocy dyrektywy ani rozporządzenia, stąd wyrażają wolę polityczną, ale nie mają wiążącego charakteru.

Liczne protesty

Obrót spraw wywołał jednak żywą reakcję organizacji ekologicznych. - Brak wyznaczenia nowych, wyższych celów UE w zakresie klimatu jest nieodpowiedzialny, biorąc pod uwagę sytuację klimatyczną, przed którą stoimy. Przywódcy UE muszą pilnie powrócić do stołu negocjacyjnego na kolejnym posiedzeniu Rady, aby obejść weto przed szczytem ONZ w sprawie działań klimatycznych we wrześniu – stwierdził dyrektor Climate Action Network (CAN) Europe Wendel Trio.

Z kolei Greenpeace Polska opublikowało spot ukazujący zmiany klimatu widoczne w Polsce, którym towarzyszy wypowiedź premiera Morawieckiego, zapewniającego o walce o interesy Polaków. Poza akcją internetową, w nocy z piątku na sobotę na chłodni kominowej elektrowni w Bełchatowie wyświetlono twarz premiera z napisem "Wstyd". Jeden z aktywistów Greenpeace, Marek Józefiak, podkreślił, że akcja pokazała "dwóch największych niszczycieli klimatu w Polsce" – elektrownię w Bełchatowie, która jest "największym europejskim emitentem dwutlenku węgla", oraz premiera Morawieckiego, który "w skrajnie nieodpowiedzialny sposób zablokował potrzebny Europie i Polsce cel neutralności klimatycznej". PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna odpowiada w komunikacie: „Robimy bardzo wiele dla ochrony klimatu, a troska o środowisko naturalne jest jednym z priorytetów Elektrowni Bełchatów". Równocześnie, rzecznik PGE GiEK przypomniała, że Elektrownia Bełchatów jest gwarantem bezpieczeństwa energetycznego Polski, gdyż jej produkcja pokrywa aż 22 proc. krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną.

Wakacyjny strajk klimatyczny na Wiejskiej

Przejęta troską o klimat oraz najwyraźniej inspirowana działaniami (i wyglądem) Grety Thunberg, 13-letnia Inga Zasowska z Grodziska Mazowieckiego, rozpoczęła w piątek przed Sejmem wakacyjny strajk klimatyczny. Swoją obecność tam planuje co tydzień, do końca lipca.

Także w Niemczech w weekend trwały protesty. Uczniowie i studenci uczestniczyli w piątkowym demonstracji w pobliżu kopalni węgla w Akwizgranie. Wezwali polityków do odważniejszych działań służących przeciwdziałaniu zmianom klimatu. Organizatorzy manifestacji mówią o 20 tys. protestujących z 16 państw. Według policji w demonstracji w niemieckim mieście w pobliżu granicy z Belgią i Francją uczestniczyło kilkanaście tysięcy osób.

W piątek po podjęciu konkluzji szczytu UE, przy Garzweiler, jednej z największych niemieckich kopalń odkrywkowych węgla brunatnego, rozpoczął się protest. Aktywiści przykuli się do torów by zablokować transport węgla z kopalni. Właściciel, RWE, przerwał na trzy dni wydobycie. Jak pisze Reuters, liczne akcje spowodowały podjęcie przez kanclerz Angelę Merkel prac nad strategią osiągnięcia neutralności klimatycznej przez Niemcy, konkrety jeszcze nie są znane.

W tekście wykorzystano m.in. depesze PAP.

Marta Wierzbowska-Kujda: Redaktor naczelna, sozolog

Przypisy

1/ W czwartek 20 czerwca 2019 państwa członkowskie przyjęły program strategiczny nazywany też agendą strategiczną. Zawiera ona wytyczne na kolejne pięć lat dla UE, m.in. dla nowej Komisji Europejskiej oraz instytucji unijnych. Tekst dokumentu dostępny jest na stronie:
https://www.consilium.europa.eu/media/39919/a-new-strategic-agenda-2019-2024-pl.pdf

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Kraków przygotowuje się na zmiany klimatyczne. Lokalne partnerstwa i naśladowanie natury (26 marca 2024)100 dni rządu okiem NGOs (22 marca 2024)KPEiK, ograniczenia wycinek i pytania o Nature Restoration Law. Po 100 dniach rządu (21 marca 2024)KE: zachęty zamiast warunkowości; NGOs: to kurs na katastrofę. Wspólna Polityka Rolna na rozdrożu (20 marca 2024)Zagrożenia dla rozwoju sektora gospodarki odpadami. Apel (13 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony