Przedstawiona pod koniec listopada 2018 r. przez Komisję Europejską długoterminowa strategia klimatyczna do 2050 r. była jednym z tematów poruszanych podczas ostatnich posiedzeń Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii (TTE) oraz Rady ds. Środowiska (ENVI). Podczas obu spotkań unijni ministrowie debatowali na temat wizji transformacji sektora energetycznego.
Dyskusja podczas poniedziałkowego posiedzenia unijnych ministrów energii w Brukseli miała na celu wypracowanie jednolitego stanowiska w sprawie strategii UE do 2050 r. - Przeprowadziliśmy bardzo konstruktywną debatę na temat kwestii związanych z długoterminową strategią neutralnej dla klimatu gospodarki. W ostatnich latach osiągnęliśmy już bardzo wiele, aby przemiana ta stała się rzeczywistością (…). Dzisiaj zastanawialiśmy się, jak wykorzystać ten postęp i pójść dalej w przyszłości – podsumował spotkanie Anton Anton, minister energii Rumunii i przewodniczący Rady.
W spotkaniu uczestniczył minister energii Krzysztof Tchórzewski oraz podsekretarz stanu w resorcie energii Tomasz Dąbrowski. Jak mówił minister Tchórzewski chwilę po zakończeniu posiedzenia, szczególnie podkreślona została kwestia sprawiedliwej transformacji (ang. just transition) uwzględniająca indywidualne uwarunkowania poszczególnych państw. W jego ocenie założenia strategii spowodują, że wynikające z transformacji energetycznej obciążenia rozłożą się w poszczególnych regionach Europy w sposób nierównomierny. – Tego typu sytuacja szczególnie jest ważna w Polsce – mówił, zwracając uwagę na problem transformacji energetycznej na Śląsku. Podobnego zdania byli przedstawiciele Grupy Wyszehradzkiej czy Bułgarii. Wskazywali oni na konieczność uwzględnienia specyfiki poszczególnych państw członkowskich.
Apel o 100 proc. OZE do 2050 r.
Inny pogląd prezentowali ministrowie takich państw, jak Litwa, Irlandia, Austria czy Luksemburg. Apelowali oni o jak najszybsze przygotowanie scenariusza dotyczącego pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną w 100 proc. z instalacji OZE w horyzoncie do 2050 r. - Choć cieszymy się, że wizja ta [strategia 2050 – przyp. red.] obejmuje szeroki zakres dostępnych ścieżek, takich jak odnawialne źródła energii, efektywność energetyczna i gospodarka o obiegu zamkniętym, uważamy, że brakuje jednego kluczowego możliwego scenariusza: 100 proc. energii odnawialnej w 2050 r. – czytamy w przygotowanym przez nich apelu skierowanym do unijnego komisarza ds. działań klimatycznych i energii Miguela Arias Cañete.
Posiedzenie Rady ENVI
W odbywającym się w kolejnym dniu (5 marca br.) posiedzeniu unijnym ministrów środowiska udział wziął z kolei wiceminister Sławomir Mazurek. - Polska jest zwolennikiem ewolucyjnych zmian w europejskim sektorze energetycznym, które będą przeprowadzane w sposób zrównoważony, z poszanowaniem indywidualnych uwarunkowań poszczególnych państw Unii Europejskiej – mówił wiceminister.
Jak wyjaśniał, transformacja ta powinna odbywać się na podstawie przygotowanych analiz dotyczących poszczególnych sektorów i regionów. - Dopiero na ich podstawie powinno nastąpić oszacowanie możliwych do realizacji scenariuszy zmian miksu energetycznego – dodał.
Dalsze losy "Czystej planety"
Debata nad strategią będzie kontynuowana podczas innych posiedzeń, m.in. 9 maja br. na szczycie UE w Sybinie (Rumunia), gdzie prawdopodobnie poruszone zostaną także kwestie związane z kolejną perspektywą budżetową UE na lata 2021-2027.
Ostateczne decyzje mają zostać podjęte przed wrześniowym szczytem Sekretarza Generalnego ONZ.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska