© Bits and Splits
Komisja Europejska przyjęła w ubiegłym tygodniu wytyczne w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących ochrony środowiska. Wyjaśnia w nich, w jakich okolicznościach osoby indywidualne i stowarzyszenia mogą wnosić do sądów krajowych oskarżenia przeciwko organom publicznym w związku z ich decyzjami, działaniami oraz zaniechaniami. Wytyczne mają nie tylko pomóc w podejmowaniu decyzji o ewentualnym wniesieniu sprawy do sądu, ale dzięki zebranemu w jednym miejscu orzecznictwu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pomóc w argumentacji skarg. Dzięki dokumentowi czytelnicy mają łatwiej zrozumieć zarówno same orzeczenia, jak i ich skutki. Zakres wytycznych ogranicza się do relacji z administracją publiczną i nie obejmuje sporów pomiędzy podmiotami prywatnymi.
Zrozumieć prawa i obowiązki
Unijna zasada dostępu do wymiaru sprawiedliwości gwarantuje, że osoby indywidualne oraz stowarzyszenia działające na rzecz ochrony środowiska mogą zwrócić się do niezawisłego sądu krajowego o zbadanie, czy podejmując decyzję lub dopuszczając się zaniechania dany organ działał zgodnie z prawem. - Pewność prawa jest podstawową zasadą w społeczeństwie opartym na praworządności. Dlatego zależy nam, aby zaoferować te wytyczne wszystkim zainteresowanym stronom. Prawo ochrony środowiska wpisuje się w nasze starania zmierzające do zbudowania zrównoważonej przyszłości UE, każdy powinien zatem wyraźnie rozumieć swoje prawa i obowiązki - komentuje publikację wytycznych pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej ds. praworządności Frans Timmermans.
Warto pytać
Unijne orzecznictwo pokazuje, że nie należy zrażać się odmowami ze strony krajowych sądów. Przykładowo, jeden z mieszkańców Monachium zwrócił się przed kilkoma laty do niemieckiego sądu o wydanie nakazu sporządzenia planu ochrony powietrza przez rząd Bawarii. Początkowo sąd uznał, że Bawarczyk nie ma prawa się o to ubiegać, ale rację przyznał mu później unijny Trybunał Sprawiedliwości. Podobnie zakończyła się sprawa brytyjskiej organizacji pozarządowej, która domagała się w sądzie podjęcia przez swój rząd działań mających na celu zmniejszenie poziomu dwutlenku azotu w aglomeracjach miejskich. Podobnie jak w niemieckim przypadku, pomimo początkowej odmowy udało się ostatecznie uznać prawo organizacji do wniesienia skargi. - Nowe wytyczne są istotnym krokiem wzmacniającym pozycję obywateli, tak aby mogli brać sprawy, takie jak jakość powietrza i wody czy gospodarowanie odpadami, we własne ręce.Występując na drogę sądową we własnym kraju, obywatele mogą przyczyniać się do zapewnienia prawidłowego stosowania prawa ochrony środowiska w całej Unii - dodaje unijny komisarz do spraw środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa Karmenu Vella.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik
