Zaostrzono zasady handlu niektórymi gatunkami dzikiej fauny i flory

© wimage72

W ostatnich dniach zakończyło się 18. posiedzenie Konwencji Stron o międzynarodowym handlu zagrożonymi gatunkami dzikiej fauny i flory (ang. Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, CITES). Konferencja zrewidowała zasady handlu dziesiątkami gatunków dzikiej fauny i flory, handel którymi prowadzić może do nadmiernego przełowienia mórz i oceanów, nadwyrężających ekosystem zbiorów i polowań.

Raport o bioróżnorodności

Wydarzenie rozpoczęto od przypomnienia wniosków płynących z opublikowanego w maju br. raportu Międzyrządowej Platformy ds. Różnorodności Biologicznej i Funkcji Ekosystemu (ang. Intergovernmental Platform for Biodiversity and Ecosystem Services, IPBES). W raporcie tym naukowcy ostrzegają, że obecnie na całym świecie zagrożonych wyginięciem jest nawet milion gatunków roślin i zwierząt. Spośród najważniejszych zidentyfikowanych przyczyn tego stanu rzeczy, jako jedną z głównych wymienia się nadmierną eksploatację zasobów naturalnych. Ivonne Higuero, nowo wybrana sekretarz generalna CITES, cytując fragmenty raportu, przyznała, że ze względu na pilną potrzebę zmian w podejściu społeczeństw do zasobów naturalnych strategia „business as usual⁽¹⁾” nie jest już opcją.

Treść raportu odbiła się szerokim echem wśród Stron Konwencji, w wyniku czego zrewidowano zasady handlu kilkudziesięcioma gatunkami dzikiej fauny i flory. Podczas spotkania delegaci CITES rozpatrzyli 57 wniosków w celu zwiększenia lub zmniejszenia kontroli międzynarodowego handlu dziką fauną i florą.

Nie tylko „medialnym” gatunkom grozi wyginięcie

Podczas gdy debaty publiczne i nagłówki gazet zdominowane są przez informacje o zmniejszających się populacjach tygrysów, niedźwiedzi polarnych czy nosorożców, zagrożone wyginięciem są także mniej „medialne” gatunki roślin i zwierząt. Po intensywnych negocjacjach delegaci COP18 uchwalili w tej sprawie kilka korzystnych przepisów. Dotyczą one przede wszystkim zakazu handlu żywymi słoniami schwytanymi na wolności dla potrzeb ogrodów zoologicznych i cyrków, a także zwiększonej ochrony 18 dodatkowych gatunków rekinów i innych stworzeń morskich, w tym węgorzy, żółwi morskich i jesiotrów. Ochronę zyskał ponadto konik morski czy skrzydelnik wielki.

W odpowiedzi na rosnący handel egzotycznymi zwierzętami domowymi wiele gatunków żółwi lądowych, jaszczurek i gekonów również otrzymało ochronę. Rządy zgodziły się ponadto zbadać handel żywymi ozdobnymi rybami morskimi, aby ocenić, jaką rolę CITES może lub powinna odgrywać w regulowaniu tego handlu.

Wysoka wartość handlowa tropikalnych drzew

Drzewa tropikalne to kolejny rynek dzikiej przyrody o wysokiej wartości handlowej, który objęty został bardziej restrykcyjnymi przepisami. W odpowiedzi na wysokie i rosnące zapotrzebowanie na afrykański teak, CITES poszerzył potrzebę wydawania zezwoleń handlowych. Obostrzeniami objęto także wolno rosnące drzewo mukula (rodzaj palisandru) z południowej i wschodniej Afryki czy wszystkie gatunki cedru latynoamerykańskiego.

CITES w erze e-zakupów

Jak zwrócono uwagę, strony internetowe i portale społecznościowe stały się obecnie ośrodkami handlu wieloma gatunkami dziko żyjących zwierząt i roślin. - CITES zaczyna odkrywać innowacje rozwiązania, na przykład wykorzystując wiedzę specjalistyczną organizacji międzynarodowych, takich jak Interpol czy Biuro ds. Narkotyków i Przestępczości ONZ poprzez partnerstwo z Międzynarodowym Konsorcjum ds. Zwalczania Przestępczości Przeciwko Dzikiej Przyrodzie (ang. International Consortium on Combating Wildlife Crime, ICCWC) – czytamy w biuletynie negocjacji IISD (ang. International Institute for Sustainable Development).

Decyzją o „cyberprzestępczości” przyjętą podczas wydarzenia powołano grupę roboczą mającą zająć się handlem internetowym. Powołano także grupę zadaniową „Big Cat”, mającą na celu poprawę egzekwowania prawa, zwalczania nielegalnego handlu i promowania współprac w zakresie ochrony tygrysów, lwów, gepardów, jaguarów i lampartów. Konferencja odrzuciła jednak propozycje kilku krajów południowoafrykańskich, aby zezwolić na ograniczony handel kością słoniową.

Rola społeczności lokalnych

Jak podkreśla Ivonne Higuero, kluczową rolę w ochronie dziko żyjących gatunków roślin i zwierząt odgrywają społeczności lokalne i tubylcze, które żyją na pierwszej linii ochrony przyrody. Dodała, że w obliczu kryzysu wymierania gatunków ludzkość musi nauczyć się na nowo zarządzać światowym dziedzictwem dzikiej fauny i flory.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska