Emisje przemysłowe w świetle regulacji klimatycznych i drogi do zeroemisyjności

Emisje przemysłowe w świetle regulacji klimatycznych i drogi do zeroemisyjności
© MMC Polska

W dniach 4-5 października 2023 r. odbędzie się warsztat online pt. "Emisje przemysłowe w świetle regulacji klimatycznych i drogi do zeroemisyjności⁽¹⁾". Podczas wydarzenia eksperci szczegółowo omówią zagadnienia związane z aktualną polityką klimatyczną Unii Europejskiej oraz jej wpływu na przedsiębiorstwa energetyczne i przemysłowe. Poniżej kilka kluczowych tematów.

Fit for 55 - unijny plan dążenia do zeroemisyjności

"Fit for 55" to ambitny plan Unii Europejskiej, mający na celu zredukowanie emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku. Jest to kluczowy krok w dążeniu UE do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Główne założenia planu "Fit for 55" obejmują:

• zwiększenie udziału energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii w UE,
• wprowadzenie bardziej rygorystycznych norm emisji CO₂ dla samochodów i vanów,
• rozszerzenie zakresu unijnego Systemu Handlu Emisjami (EU ETS) na sektory morski i lotniczy,
• wprowadzenie nowego systemu handlu emisjami dla budynków i transportu drogowego.

Dla przedsiębiorstw, zwłaszcza tych działających w sektorze przemysłowym, plan "Fit for 55" przynosi wiele zmian. Wprowadzenie nowych norm emisji, rozszerzenie zakresu EU ETS oraz nowe wymogi dotyczące energii odnawialnej mogą wymagać od przedsiębiorstw inwestycji w nowe technologie i dostosowanie się do nowych regulacji. Jednakże, plan ten również otwiera przed przedsiębiorstwami nowe możliwości, takie jak rozwój w sektorze energii odnawialnej czy korzyści wynikające z handlu emisjami.

Reforma unijnego Systemu Handlu Emisjami (EU ETS)

Unijny System Handlu Emisjami (EU ETS) stanowi kluczowy element polityki klimatycznej Unii Europejskiej, mający na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w sektorach przemysłowych. W ramach najnowszej reformy, system ten został poddany istotnym modyfikacjom, które mają przyspieszyć proces dekarbonizacji gospodarki europejskiej.

Kluczowe zmiany w ramach reformy EU ETS obejmują:

• rozszerzenie zakresu systemu na sektory morski i lotniczy, co oznacza, że przedsiębiorstwa z tych sektorów będą musiały nabywać i przekazywać uprawnienia do emisji,
• wprowadzenie bardziej rygorystycznych limitów emisji dla sektorów objętych systemem,
• zmniejszenie liczby dostępnych uprawnień do emisji, co ma na celu zwiększenie ich wartości i zachęcenie do inwestycji w technologie niskoemisyjne.

Podobnie jak “Fit for 55”, reforma EU ETS przynosi dla firm nowe wymogi, takie jak konieczność zakupu większej liczby uprawnień do emisji czy dostosowanie się do nowych limitów emisji. Jednakże, dla tych, którzy zainwestują w technologie niskoemisyjne, istnieje szansa na osiągnięcie korzyści finansowych z handlu uprawnieniami.

Reforma, choć przynosi wiele korzyści w dłuższej perspektywie, wiąże się również z wyzwaniami. Wysokie koszty dostosowania, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw, oraz konieczność inwestowania w nowe technologie mogą stanowić wyzwanie w krótkim terminie.

Obowiązek obliczania śladu węglowego od 2025 r.

Ślad węglowy to miara emisji gazów cieplarnianych powstałych w wyniku działalności ludzkiej, wyrażona w jednostkach dwutlenku węgla (CO₂e). Obejmuje on emisje zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie, powstałe na przykład w wyniku produkcji i konsumpcji towarów i usług. Ślad węglowy jest kluczowym wskaźnikiem w ocenie wpływu działalności gospodarczej na środowisko i zmiany klimatyczne.

Od 2025 roku, przedsiębiorstwa w Polsce będą miały obowiązek obliczania i raportowania swojego śladu węglowego. Nowe regulacje mają na celu zwiększenie przejrzystości w zakresie emisji gazów cieplarnianych i zachęcenie przedsiębiorstw do inwestowania w technologie niskoemisyjne.

Obowiązek obliczania śladu węglowego przynosi zarówno korzyści, jak i wyzwania. Z jednej strony, dokładne poznanie własnych emisji pozwala na identyfikację obszarów do poprawy i potencjalnych oszczędności. Z drugiej strony, wymaga to wdrożenia odpowiednich narzędzi i metodologii, co może wiązać się z dodatkowymi kosztami. Niemniej jednak, w dłuższej perspektywie, inwestycje te mogą przynieść korzyści finansowe i wizerunkowe.

System pozwoleń zintegrowanych w zmienionej dyrektywie IED

Dyrektywa IED (Dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych) to kluczowy akt prawny Unii Europejskiej, regulujący emisje zanieczyszczeń powstałych w wyniku działalności przemysłowej. Ma ona na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska i zdrowia ludzi poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, wody i gleby z głównych źródeł przemysłowych.

W ramach zmienionej dyrektywy IED, wprowadzono istotne modyfikacje w systemie pozwoleń zintegrowanych. Nowe regulacje zobowiązują przedsiębiorstwa do stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT) w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń. Ponadto, zaktualizowano wartości progowe emisji dla różnych rodzajów zanieczyszczeń, co ma na celu zapewnienie bardziej rygorystycznej ochrony środowiska.

Stosowanie najlepszych dostępnych technik może przynieść korzyści w postaci niższych kosztów eksploatacji i lepszej efektywności energetycznej. Jednak dostosowanie się do nowych wymogów może wymagać znaczących inwestycji w modernizację zakładów i technologii. Działania takie mogą zwiększyć konkurencyjność i zgodność z unijnymi standardami ochrony środowiska.

Podsumowanie

Unia Europejska intensyfikuje działania na rzecz ochrony klimatu, wprowadzając szereg kluczowych reform w obszarze emisji przemysłowych. Od ambitnego planu "Fit for 55", poprzez reformę systemu handlu emisjami EU ETS, aż po nowe wymogi dotyczące obliczania śladu węglowego i zaktualizowany system pozwoleń zintegrowanych w dyrektywie IED - przedsiębiorstwa stają przed wyzwaniami dostosowania się do nowych regulacji. Choć te zmiany mogą wymagać znaczących inwestycji w krótkim terminie, w dłuższej perspektywie otwierają one drogę do bardziej zrównoważonej i konkurencyjnej przyszłości przemysłu europejskiego.

Źródło: MMC Polska