GOZ w Unii Europejskiej. Opublikowano nowe ramy monitorowania

© Sansert

Jak Europa radzi sobie z realizacją koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ)? W odpowiedzi na pytanie pomóc mogą udostępnione w zeszłym tygodniu przez urząd statystyczny UE (Eurostat) zaktualizowane ramy monitorowania GOZ⁽¹⁾.

5 obszarów monitorowania i 10 wskaźników GOZ

Jak czytamy w komunikacie prasowym Eurostat, ramy (z ang. EU circular economy monitoring framework) uzupełniono o nowy obszar monitorowania - globalny zrównoważony rozwój i odporność, a także nowe wskaźniki, w szczególności: ślad materiałowy i konsumpcyjny, emisje gazów cieplarnianych z działalności produkcyjnej oraz zależność materiałową od importu. - Zmienione ramy monitorowania opierają się na priorytetach gospodarki o obiegu zamkniętym w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu, ósmego programu działań w zakresie środowiska, programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do 2030 r. oraz celów UE w zakresie bezpieczeństwa dostaw i odporności – dodano.

Tym samym obecne ramy monitorowania GOZ składają się z dziesięciu różnych wskaźników zagregowanych w pięciu obszarach: „produkcja i konsumpcja”, „gospodarka odpadami”, „surowce wtórne”, „konkurencyjność i innowacje” (obszary obecne we wcześniejszych ramach) oraz „globalny zrównoważony rozwój i odporność”.

Ślad materiałowy UE: 14 ton na mieszańca

Co na temat GOZ mówią przedstawione dane? Wskaźnik zależności materiałowej, pokazujący, w jakim stopniu unijna gospodarka jest uzależniona od importu surowców niezbędnych do zaspokojenia swoich potrzeb materiałowych, dla 2021 r. wyniósł 22,9%. 14 ton na mieszkańca – to natomiast ślad materiałowy UE. Wskaźnik ten określa ilościowe zapotrzebowanie na wydobycie materiałów (biomasy, rud metali, minerałów oraz surowców kopalnych i nośników energii) wywołane konsumpcją i realizowanymi inwestycjami.

Odpady i recykling

Z danych wynika ponadto, że w latach 2000-2021 odnotowano wzrost masy odpadów wytwarzanych w przeliczeniu na jednego mieszkańca UE – z 513 kg do 530 kg, ale równocześnie wzrost wskaźnika recyklingu odpadów komunalnych – z 27,3% w 2000 r. do 49,6% w 2021 r. (dane dla EU-27). Od 2000 r. wzrosła także liczba rejestrowanych patentów dotyczących technologii w zakresie recyklingu i surowców wtórnych – wzrost o 14% (z około 259 do 295).

Narzędzie umożliwia śledzenie postępów także w zakresie poszczególnych państw członkowskich UE. W przypadku jednak niektórych wskaźników dane dostępne są tylko dla całej UE.

Dla przykładu, ślad materiałowy dla Polski za 2020 r. wyniósł 18 ton na mieszkańca, a dla Niemiec 15 ton na mieszkańca. Najwyższy ślad materiałowy odnotowano dla Finlandii – 34 ton na mieszkańca.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska