Transformacja energetyczna w Polsce. Dane za 2021 r.

energia
© onephoto

- W porównaniu z poprzednimi latami dostrzec należy szybszy rozwój energetyki słonecznej w Polsce. Pod koniec 2021 r. w OZE zainstalowanych było 16,7 GW mocy, choć w produkcji energii udział OZE jest nadal niewielki – czytamy w corocznym raporcie⁽¹⁾ Forum Energii pt. „Transformacja energetyczna w Polsce”. Jak wskazano, za sukces ostatnich lat można uznać stopniową dywersyfikację dostaw surowców i zmniejszanie roli Rosji w tym zakresie. Jednak nadal udział węgla w produkcji energii elektrycznej w 2021 r. wynosił ponad 72%.

Największy przyrost mocy odnotowano w OZE

W ostatnim roku moc osiągalna w źródłach konwencjonalnych spadła o 0,7 GW do poziomu 35,3 GW, przy czym od lat wartość ta waha się w przedziale 32-35 GW. Spadek ten – jak wyjaśniono – związany jest z wyłączeniem dwunastu bloków węglowych (po dwa bloki w elektrowniach: Dolna Odra, Rybnik, Łaziska, Łagisza, Siersza i Stalowa Wola).

Na przestrzeni ostatniej dekady widoczny jest natomiast czterokrotny wzrost mocy OZE, z 4,1 GW w 2012 r. do 16,7 GW w 2021 r. - co oznacza przyrost o 4,4 GW (+36% r/r). - Największy przyrost mocy odnotowano w OZE, zwłaszcza w prosumenckiej energetyce słonecznej. Moc w instalacjach fotowoltaicznych wzrosła o 3,7 GW (+94% r/r), osiągając poziom 7,7 GW. Oznacza to, że moc zainstalowana w fotowoltaice prześcignęła moc farm wiatrowych – wskazuje Forum Energii.

Czytaj też: Prosumenci rosną w siłę, rynek mocy na zakręcie

Produkcja energii elektrycznej w 2021 r.

Krajowa produkcja energii elektrycznej wyniosła 179,4 TWh, co jest rekordowym wynikiem, wyższym o 14% niż w 2020 r. Rekordowe było również zapotrzebowanie na energię elektryczną, które osiągnęło 180,3 TWh. W 99,5% krajowe zapotrzebowanie na energię elektryczną zaspokajane było przez produkcję krajową.

Udział węgla w produkcji energii elektrycznej w 2021 r. wzrósł o 2,7 p.p (r/r) do poziomu 72,4%, przy czym węgiel brunatny odpowiadał za 25,6% produkcji energii a węgiel kamienny za 46,8%. Sam udział węgla kamiennego w produkcji energii wzrósł o 1,4 p.p. osiągając najwyższy od 10 lat poziom – 84 TWh. W 2021 r. odnotowano spadek produkcji energii z gazu ziemnego (o 0,7 TWh), co przełożyło się na spadek udziału gazu o 1,6 p.p. (do 8,5%). - Produkcja z fotowoltaiki podwoiła się względem 2020 r. i wyniosła 3,8 TWh. Produkcja energii ze wszystkich źródeł OZE w ubiegłym roku wyniosła 30 TWh, co jest wynikiem rekordowym. Pomimo tego udział OZE w miksie produkcyjnym spadł do 16,7% (z 17,7% w 2020 r.) – czytamy. Jak dodano, za ponad połowę (54%) produkcji z OZE odpowiedzialna była energetyka wiatrowa, udział biomasy wynosił natomiast 15%, a fotowoltaiki 13%. - W ciągu 10 lat produkcja z OZE wzrosła o 80%. Poza fotowoltaiką, największy wzrost produkcji zaobserwowano w elektrowniach wiatrowych (+250% w ciągu dekady) – dodano.

Emisje gazów cieplarnianych

Całkowite emisje CO₂ Polski wyniosły w 2020 r. 374 mln ton, przy czym 46% z nich objęto europejskim systemem handlu emisjami (EU ETS). Według szacunków w 2021 r. emisje z elektrowni i elektrociepłowni wzrosły o 15% – do 140 mln ton CO₂eq. – Za 62% emisji gazów cieplarnianych z energetyki w 2021 r. odpowiedzialny był węgiel kamienny (93 mln ton CO₂, +18% r/r). Węgiel brunatny był odpowiedzialny za 31% emisji (7 mln ton CO₂, +18% r/r). Produkcja energii elektrycznej i ciepła z paliw gazowych wiązała się z emisją 10 mln ton CO₂ (-4,7% r/r) – czytamy.

Jak wskazano, tak wysoka emisyjność ma i będzie miała wpływ na przemysł, m.in. ze względu na rosnącą wagę śladu węglowego w produkcji czy wysoką wrażliwość cen energii elektrycznej na ceny uprawnień do emisji CO₂.

- Wnioski z raportu wskazują na jedno: transformacja energetyczna w Polsce przebiega wolno, inwestycji jest zdecydowanie za mało, a Polska nadal nie może dookreślić modelu modernizacji. Wobec szoku jaki wywołał atak Rosji na Ukrainę - teraz jest na to dobry moment – wskazuje Forum Energii.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska