Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Atom i gaz w unijnej taksonomii. Komentarze ekspertów

KE opublikowała projekt unijnej taksonomii, w której uznano rolę gazu i energetyki jądrowej w transformacji energetycznej. Decyzja ta sprzeczna jest z rekomendacjami naukowców. Zapowiadany jest nawet pozew przeciwko KE…

   Powrót       03 lutego 2022       Zrównoważony rozwój   

Komisja Europejska przyjęła wczoraj (02.02.2022 r.) uzupełniający akt delegowany(1) ws. klimatu, tzw. unijną taksonomię. W dokumencie uwzględniono działalność związaną z energetyką jądrową i gazem ziemnym. Oznacza to, że na inwestycje tego typu można będzie pozyskać środki UE.

Opublikowany dokument „pod ściśle określonymi warunkami” uwzględnia rolę gazu i energii jądrowej w transformacji energetycznej. Dokładniej mówiąc, KE zaliczyła technologie te do drugiej kategorii działań, tj. działań przejściowych objętych art. 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie taksonomii. Są to działania, których ze względu na postęp naukowo-techniczny nie można jeszcze zastąpić technologicznie i ekonomicznie opłacalnymi niskoemisyjnymi alternatywami, ale które przyczyniają się do łagodzenia zmiany klimatu i mogą odegrać istotną rolę w przejściu na gospodarkę neutralną dla klimatu, są zgodne z celami UE oraz nie wypierają przy tym inwestycji w odnawialne źródła energii. - Kryteria dla konkretnych działań związanych z gazem i energią jądrową są zgodne z celami klimatycznymi i środowiskowymi UE i pomogą przyspieszyć przejście od stałych lub ciekłych paliw kopalnych, w tym węgla, w kierunku neutralnej dla klimatu przyszłości – wskazuje KE.

Gaz na zielono, mimo naukowych rekomendacji

Wydany przez KE akt delegowany proponuje, aby projekty elektrowni gazowych mających pozwolenia na budowę do końca 2030 r. były określane jako zrównoważone, jeżeli ich bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych nie przekraczają 270 g CO2e/kWh lub roczne emisje gazów cieplarnianych nie przekraczają średnio 550 kg CO2e/kW mocy wyjściowej instalacji w ciągu 20 lat.

Progi te przekraczają opublikowane w 2020 r. zalecenia Grupy Ekspertów Technicznych KE(2), która wskazywała, że „jedynie obiekty, których emisje gazów cieplarnianych w całym cyklu życia są niższe niż 100g CO2e/kWh i do 2050 r. spadną do 0g CO2e/kWh, można uznać za mające wkład w łagodzenie zmiany klimatu”.

Sprzeczna jest także z opiniami organizacji pozarządowych. - Uznanie na przedstawionych warunkach gazu jako inwestycji, która jest częścią zielonej taksonomii, stoi w sprzeczności z wyjściowymi celami UE, według których Taksonomia miała być „złotym standardem” dla zrównoważonych inwestycji. Osłabienie kryteriów dotyczących poziomu emisyjności projektów gazowych jest wyraźnym odejściem od podejścia, według którego wytyczne określone w aktach delegowanych tworzone są w oparciu o przesłanki naukowe, czego domagali się zarówno eksperci, jak i inwestorzy. Biorąc także pod uwagę, że wizja transformacji przewidziana przez zaprezentowany akt opiera się w wielu miejscach na obietnicach, pojawia się pytanie, w jakim stopniu Taksonomia będzie rzetelnie wspierała UE w realizacji jej celów klimatycznych. Zamiast zmniejszać zależność UE od paliw kopalnych, zapisy Taksonomii mogą narażać inwestorów na inwestycje w aktywa osierocone, jednocześnie utrudniając rozwój niskoemisyjnych alternatyw – wskazuje Zofia Wetmańska, starsza analityczka ds. taksonomii w Climate Bonds Initiative. Podobnego zdania jest William Todts, dyrektor wykonawczy Transport & Environment (T&E), który stwierdził, że „nazywanie przez Komisję gazu zielonym jest całkowicie błędne”. - Komisja zignorowała naukowców, tylko po to, by zadowolić lobby gazowe – komentował propozycję KE.

Propozycja wychodzi jednak naprzeciw apelom m.in. polskiego środowiska gazowniczego, które w liście do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen apelowało o uznanie gazu za ważny surowiec przejściowy w procesie transformacji energetycznej.

Atom ujęty w taksonomii i groźba pozwu ze strony Austrii

Komisja zaproponowała ponadto, by do listy zrównoważonych przedsięwzięć włączyć także energetykę jądrową. - Grupa Ekspertów Technicznych ds. Zrównoważonego Finansowania, doradzająca Komisji, uznała, że ​​energia jądrowa jest niskoemisyjnym źródłem energii. Jest to zgodne ze stanowiskami organizacji międzynarodowych, takich jak Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) czy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), które uznają emisje CO2 z elektrowni jądrowych w całym ich cyklu życia za porównywalne z tymi z odnawialnych źródeł energii – podaje KE. Jak jednak dodano, opinia ekspertów w tej sprawie zwraca uwagę na inne oddziaływania energetyki jądrowej na środowisko oraz jej zgodność z zasadą „nie czyń poważnych szkód” (z ang. do no significant harm).

Decyzja ta nie spotkała się z aprobatą m.in. austriackiej minister ochrony klimatu, środowiska, energii, mobilności, innowacji i technologii Leonore Gewessler(3), która wyraziła opinię, że „energetyka jądrowa nie stanowi wkładu w ochronę klimatu”. Co więcej, jeśli dokument w takiej formie wejdzie w życie, Austria podejmie przeciwko niemu kroki prawne - ze skargą o stwierdzenie nieważności do Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej włącznie. - Z austriackiego punktu widzenia akt prawny nie odpowiada podstawie rozporządzenia taksonomicznego, a Komisja przekracza swoje kompetencje – podaje tamtejsze ministerstwo.

Co dalej z taksonomią?

Jak podaje KE, treść opublikowanego wczoraj dokumentu stanowi wynik konsultacji z grupą ekspertów państw członkowskich oraz platformą ds. zrównoważonego finansowania. Komisja wysłuchała ponadto opinii Parlamentu Europejskiego w tej sprawie.

Jak czytamy w komunikacie KE, kolegium komisarzy formalnie zatwierdzi dokument, gdy jego tłumaczenia będą dostępne we wszystkich językach UE. Następnym krokiem będzie weryfikacja dokumentu przez Parlament Europejski i Radę Europejską (czyli państwa członkowskie UE), które to będą miały możliwość odrzucenia propozycji KE.

Joanna Spiller: Dziennikarz, inżynier środowiska

Przypisy

1/ Szczegóły tutaj:
https://ec.europa.eu/info/publications/220202-sustainable-finance-taxonomy-complementary-climate-delegated-act_en
2/ Szczegóły tutaj:
https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/business_economy_euro/banking_and_finance/documents/200309-sustainable-finance-teg-final-report-taxonomy-annexes_en.pdf
3/ Szczegóły tutaj:
https://www.bmk.gv.at/service/presse/gewessler/20220202_taxonomie.html

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Interpretacja kryteriów Taksonomii UE dla sektora budownictwa i nieruchomości. Ankieta MRiT (25 marca 2024)Potrzeba taksonomii OZE. IRENA z postulatem (14 marca 2024)Płachta na rolnika (21 lutego 2024)Cztery projekty od NFOŚiGW. Wsparcie dla OZE i czystego transportu (05 lutego 2024)Rynkowe praktyki w zrównoważonych finansach. Unijna platforma udostępnia kompendium (02 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony