© Grzegorz Komendarek
Wszystkim nam zależy, by spędzać miło czas nad czystymi jeziorami, rzekami czy też Bałtykiem. Niestety stan naszych wód pozostawia wiele do życzenia. Prawie 75 proc. wód rzecznych oraz ponad 20 proc. jeziornych wymaga podjęcia działań naprawczych, które poprawią lub utrzymają ich dobry stan. To wyniki analiz i badań przeprowadzonych w ramach drugiej aktualizacji planów gospodarowania wodami (IIaPGW). Ich projekty są opracowywane w cyklu 6-letnim przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. To jedne z najważniejszych dokumentów planistycznych w gospodarce wodnej.
Jeszcze tylko do 14 października trwają konsultacje społeczne IIaPGW dla dziewięciu obszarów dorzeczy: Wisły, Odry, Dniestru, Dunaju, Banówki, Łaby, Niemna, Pregoły i Świeżej. Każdy ma możliwość zabrania głosu, a tym samym wpłynięcia na to, w jaki sposób będzie osiągany, a następnie utrzymywany dobry stan wód w naszym kraju.
Czytaj: Woda pitna - dobra jakość i wiele zagrożeń
- To okazja do wskazania najważniejszych problemów związanych z gospodarką wodną. To jest ten moment, kiedy każdy może mieć wpływ na jakość wód w Polsce. Można nas poinformować o przypadkach oraz praktykach stanowiących zagrożenia dla ekosystemów wodnych, których być może nie dostrzegli eksperci. Dzięki temu będziemy w stanie jeszcze precyzyjniej wskazać obszary wodne, które powinny być priorytetem w działaniach naprawczych. Mają one poprawić stan wód powierzchniowych i podziemnych, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym – wyjaśnia Przemysław Daca, prezes PGW Wody Polskie.
Wszelkie uwagi i wnioski, które są zgłaszane w ramach konsultacji społecznych, są rozpatrywane przez ekspertów, a te uznane za zasadne będą uwzględnione w IIaPGW. Po zakończeniu półrocznych konsultacji społecznych oraz procedury legislacyjnej, plany gospodarowania wodami zostaną przyjęte w formie rozporządzeń ministra właściwego ds. gospodarki wodnej, a odpowiednie jednostki zajmą się realizacją wyznaczonych w dokumencie działań.
Koszty naprawy stanu wód
W aktualizowanych planach gospodarowania wodami przewidziano blisko 27 tys. działań naprawczych dla prawie 4 tys. jednolitych części wód (rzecznych, jeziornych, zbiornikowych, podziemnych, przybrzeżnych i przejściowych). Ich koszt oszacowano na około 30 mld złotych, z czego większość środków jest przeznaczonych na wody rzeczne, bo to poprawa ich stanu wymaga największych nakładów.
Oczywiście obecny stan rzeczy można byłoby poprawić, bo każdy z nas ma wpływ na środowisko wodne. Nie da się ukryć, że infrastruktura przemysłowa, styl życia mocno oddziałują na jakość i dostępność wód. – Priorytetem dla nas powinno być wdrożenie odpowiednich nawyków pozwalających utrzymać dobry bądź niepogarszający się stan wód. Dbanie, a także odpowiednie zarządzanie wodami, jest konieczne dla uzyskania dobrego standardu życia społeczeństwa oraz równowagi w przyrodzie – zaznacza Przemysław Gruszecki, dyrektor Departamentu Zarządzania Środowiskiem Wodnym w Wodach Polskich.
Wiele czynników wpływa na degradację wód, jednak w dużej mierze jest to efekt postępowania człowieka. Mamy tu do czynienia z presją antropogeniczną, czyli oddziaływaniem pośrednim i bezpośrednim człowieka na środowisko wodne. Negatywny wpływ na stan wód powierzchniowych oraz podziemnych mają m.in. ścieki przemysłowe i komunalne, zanieczyszczenia z powietrza, a także spływające z pól do wód resztki nawozów. Zbyt duża ilość związków azotu i fosforu prowadzi do najtrudniejszego do zwalczania zjawiska zwanego eutrofizacją (przeżyźnienie) zbiorników wodnych. Zanieczyszczone wody przyczyniają się do niszczenia, a nawet wymierania roślin i zwierząt.
Nie śmieć – czystość wód zależy od nas!
Porzucone na brzegach oraz w rzekach śmieci nie są obojętne dla ekosystemów – stanowią one zagrożenie zarówno dla zdrowia człowieka, jak i dla środowiska.
Wody Polskie, wraz z wolontariuszami, regularnie sprzątają zaśmiecane rzeki, jeziora oraz ich brzegi. I nie mówimy tu tylko o drobnych śmieciach, które po wypoczynku nad wodą powinniśmy ze sobą zabrać (o ile nie ma koszy), ale także o rzeczach wielkogabarytowych, np. sprzęt RTV i AGD. – Niestety mam wrażenie, że problem ten pogłębił się podczas pandemii. W taki sposób na pewno nie poprawimy jakości wód. Do tego coraz częściej odnotowujemy liczne zanieczyszczenia wywołane farmaceutykami. Konsekwencje takich działań mogą być poważne, dlatego niezwykle ważne jest wdrożenie odpowiednich procedur i rozwiązań – mówi Przemysław Gruszecki i apeluje: Zacznijmy dbać o środowisko wodne, bo nawet najlepsze działania naprawcze nie pozwolą nam przywrócić jego dobrego stanu. A na pewno przyjemniej jest spędzać wolny czas w miejscach zadbanych, a nie zanieczyszczonych czy też zniszczonych.
W działania na rzecz ochrony środowiska wodnego powinny być zaangażowane także samorządy, które są odpowiedzialne realizację działań naprawczych dotyczących wód w swoim regionie. Dla przykładu warto tu przytoczyć Mazury. – Na szczęście region ten nie jest pod dużym wpływem presji rolniczej ani też przemysłu. Największym zagrożeniem dla tych obszarów jest turystyka. To właśnie rolą samorządów jest uporządkowanie turystyki i gospodarki ściekowej, w tym zapewnienie odbioru ścieków z toalet z łodzi, ochrona brzegów jezior przed dewastacją, uregulowanie kwestii zakazów pływania sprzętem motorowym – zaznacza Przemysław Gruszecki.
Konsultacje OOŚ
30 września br. rozpoczęły się również 21-dniowe konsultacje społeczne strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (sooś) projektów IIaPGW. Uwagi i wnioski do projektów dokumentów można będzie zgłaszać do 20 października 2021 roku. Wszelkie informacje na temat sooś dostępne są na stronie https://apgw.gov.pl/pl/soos.
Więcej informacji na temat planów gospodarowania wodami można znaleźć na stronie internetowej: www.apgw.gov.pl.
Źródło: PGW Wody Polskie
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
