Miejskie plany adaptacji od najbliższego lipca. Nowelizacja ustawy opublikowana

© furyon

Miejskie plany adaptacji, mające stanowić odpowiedź na wyzwania wynikające ze zmiany klimatu, są już częścią polskiego porządku prawnego. Wprowadzająca je w życie ustawa 27 grudnia br. została opublikowana w Dzienniku Ustaw RP⁽¹⁾.

Mowa o ustawie z 27 listopada 2024 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja, za której przyjęciem głosowało 234 posłów, przewiduje obligatoryjne plany adaptacji do zmiany klimatu w miastach z populacją liczącą co najmniej 20 tys. mieszkańców. Kwestie związane z adaptacją będą musiały być uwzględniane również w dokumentach strategicznych, takich jak strategia rozwoju gminy czy strategia rozwoju ponadlokalnego, w tym w aktach przyjmowanych na szczeblu wojewódzkim. Oceny oddziaływania na środowisko będą musiały uwzględniać ryzyko klimatyczne, a także podatność danej inwestycji na skutki zmiany klimatu. Ustawa ustanawia też obowiązek spełnienia wymagań jakościowych dla biomasy pozyskiwanej z drzew i krzewów, a także reguluje kwestie dotyczące wyboru członków rad nadzorczych i zarządów Narodowego Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz funduszy wojewódzkich.

Czytaj też: Będzie Krajowa strategia adaptacji do zmiany klimatu. Obok niej – Krajowy plan odbudowy zasobów przyrodniczych

Koncepcja zazieleniania miasta

Na mocy nowelizacji ustawa Prawo ochrony środowiska stanowi, że polityka w tym obszarze jest prowadzona również za pomocą programów ochrony środowiska (stanowionych na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym), a także za pomocą miejskich planów adaptacji. Uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia planu podejmuje rada gminy, sam dokument musi zaś spełniać określone kryteria. Znajdujemy wśród nich elementy analityczne, takie jak analiza zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych, scenariusze zmiany klimatu, opis głównych zagrożeń, ocena wrażliwości miasta i jego potencjału adaptacyjnego czy analiza ryzyka i szans. Oprócz nich plan musi zawierać koncepcje zazieleniania miasta oraz zagospodarowania wód opadowych i roztopowych, a także zbiór danych przestrzennych, w części programowej z kolei – szczegółowe cele i mierniki monitorowania skuteczności, wskazanie podmiotów i organów odpowiedzialnych za wdrażanie środków adaptacyjnych czy zasady monitorowania skuteczności. Jak zaznacza ustawa, miejskie plany adaptacji nie będą aktami prawa miejscowego, uchwały w sprawie ich przyjęcia będą jednak przekazywane przez burmistrzów i prezydentów do Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOŚ-PIB). Co dwa lata od przyjęcia planu będą przyjmowane sprawozdania z monitorowania jego wdrażania.

10 stycznia i 1 lipca 2025 r.

Przepisy zobowiązujące miasta do sporządzenia w ciągu 30 miesięcy planów zgodnie z przedstawioną w ustawie specyfikacją wejdą w życie 1 lipca 2025 r. To samo dotyczy zasad ich cyklicznej aktualizacji oraz raportowania do IOŚ-PIB. Z kolei od 10 stycznia przyszłego roku będą obowiązywać regulacje związane z uwzględnianiem problematyki klimatycznej i środowiskowej w urbanistyce i planowaniu strategicznym, uwzględnianiem ryzyka klimatycznego i podatności w ocenach oddziaływania na środowisko, czy terminem 30 dni na uznanie przez duże i średnie miasta istniejących dokumentów strategiczno-wdrożeniowych za miejski plan adaptacji w rozumieniu przyjmowanego prawa. Data 10 stycznia 2025 r. obejmuje również wszystkie pozostałe zapisy ustawy.

Szymon Majewski
Dziennikarz