Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar spotkał się tygodniu z mieszkańcami Dąbrowy Górniczej, Łazisk Górnych i Mikołowa, którym doskwiera zatrucie środowiska w pobliżu ich miejsca zamieszkania. Podczas piątkowego briefingu prasowego w Katowicach zapowiedział działania w tej sprawie.
- Były to spotkania zorganizowane w wyniku zawiadomień od organizacji zrzeszonych w ramach Koalicji Dość Truciu. Są one zaniepokojone tym, że w ich miejscowościach działają firmy produkcyjne, które powodują zatrucie środowiska. Chodzi nie tylko o smog, ale też o dodatkowe obciążenia związane ze skumulowaniem na jednym obszarze wielu firm produkcyjnych – wyjaśnił Adam Bodnar.
Często mieszkańcy nie wiedzą, co mogą zrobić
- Problemem jest to, że obywatele, nieposiadający często wystarczającej wiedzy prawnej, znajdują się w pozycji bardzo defensywnej w stosunku do władz i przedsiębiorców decydujących się na określoną produkcję. Czasem próbują coś zrobić, wskazać na zatrucie środowiska, ale nie ma wystarczającej reakcji – dodał.
Na przykład mieszkańcy Dąbrowy Górniczej zgłaszali podczas spotkania potrzebę przeprowadzenia profesjonalnych badań skali zatrucia środowiska w mieście, które stałyby się podstawą do dialogu z władzami i przedstawicielami firm czy instytucji. RPO zapowiedział wsparcie w tej sprawie.
- Będę też wskazywał, że być może warto zastanowić się nad uprawnieniami policji, może warto rozważyć stworzenie specjalnej jednostki w policji, zajmującej się przestępstwami ekologicznymi. Należałoby się też zastanowić nad procedurą kontroli, na ile skuteczne są wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska, na ile zapewniają realne wsparcie dla mieszkańców, którzy są dotknięci tego typu zagrożeniami środowiskowymi – wskazał rzecznik praw obywatelskich.
RPO przyłącza się do sprawy mieszkańca Rybnika
W tym kontekście wspomniał też o sprawie mieszkańca Rybnika. W 2015 r. wniósł on do sądu o 50 tys. zł zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych z powodu zanieczyszczenia w mieście. Sąd rejonowy nie dopatrzył się w tym stanie rzeczy naruszenia dóbr osobistych Oliwera Palarza, dlatego w drugiej instancji RPO przyłącza się do jego sprawy. Zdaniem rzecznika rybniczanin wykazał, że zanieczyszczenie powietrza w mieście przekracza znacznie akceptowalną społecznie miarę. W latach 2014-2015 poziom pyłu PM10 przekroczony był przez jedną trzecią roku, a w rekordowym lutym 2015 r. dobowe normy były przekroczone codziennie przez 24 dni. Pozbawienie możliwości oddychania czystym powietrzem to naruszenie prawa do korzystania ze środowiska – wskazuje RPO.
Z kolei w czwartek zapadł wyrok w procesie wytoczonym przez Grażynę Wolszczak (więcej tutaj). - Mamy pierwszy tego typu wyrok. Jeśli udałoby się nam doprowadzić do dobrego, podobnego rozstrzygnięcia w sprawie pana Palarza, to byłby pierwszy prawomocny wyrok; na ten wyrok mamy szansę w przeciągu najbliższych kilku miesięcy. Ta sprawa jest o tyle szczególna, że w Rybniku życie ze smogiem jest zupełnie inne niż w Warszawie, to jedna trzecia roku, gdzie normy jakości powietrza są znacząco przekroczone i to wpływa na funkcjonowania pana Palarza, utrudniając codzienne życie, uprawianie sportu, korzystanie z infrastruktury miejskiej czy choćby chodzenie na spacery – podkreślił Adam Bodnar. (PAP)
