
Skończył się konkurs Eco-Miasto, opadła przysłowiowa kurtyna. Nie oznacza to jednak, że miasta spoczęły na laurach, że skończyły się ich starania w kierunku zrównoważonego rozwoju.
Jednym z takich miast jest Płońsk. Otrzymał on nie tylko wyróżnienie w konkursie Eco-Miasto w kategorii gospodarka odpadami, ale także nagrodę od redakcji Teraz Środowisko – za rozwiązania sprzyjające ponownemu użyciu produktów, a także metody zagospodarowania osadów ściekowych przyczyniające się do zamknięcia obiegu, w tym obiegu energii.
Ponieważ nagrodą dla Płońska od redakcji jest promocja projektów środowiskowych i polityki zrównoważonego rozwoju miasta - rozpoczynamy tę promocję dzisiejszym artykułem.Współpraca polsko-norweska
Projekt "Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu", był realizowany od stycznia 2016 r. do kwietnia 2017 r. Dotyczył współpracy pomiędzy polskimi i norweskimi samorządami lokalnymi, polegającej na wymianie doświadczeń, wiedzy, technologii i najlepszych praktyk w obszarze efektywności energetycznej i wykorzystania (OZE) w sektorze komunalnym. Był finansowany w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej na poziomie Programu PL04 ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014.
Inny projekt, w który zaangażowany był Płońsk to „Podnoszenie kompetencji polskich jednostek samorządu w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym oraz wykorzystanie OZE z użyciem technologii informatycznych, w oparciu o doświadczenia norweskie”. Był realizowany w okresie wrzesień - październik 2017 r.
Płońsk, a za nim kolejne gminy
- Płońsk już jakiś czas temu zrozumiał, że ochrona środowiska to jedno z głównych zadań samorządowych w zakresie poprawy jakości życia jego mieszkańców - stwierdził Andrzej Pietrasik, burmistrz Płońska. Mimo wielu znaczących osiągnięć na tym polu, nadal jest wiele do zrobienia.
W zakresie gospodarki odpadami najważniejsze to nie działać w pojedynkę. Stąd udział miasta i jego spółki (Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Płońsku Sp. z o.o.) w projekcie "Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu". W ramach tego projektu, we współpracy z norweskimi partnerami, miasto przedsięwzięło działania mające zbliżać je do modelu gospodarki o obiegu zamkniętym.
Pierwszym z posunięć było udostępnienie mieszkańcom specjalnego pojemnika do odbioru odpadów elektronicznych, wzorowanego na norweskim systemie Safedrop.
Ponieważ dopiero określona masa zebranych odpadów elektronicznych może zainteresować recyklerów, w ślady Płońska poszły kolejne gminy z województwa mazowieckiego, biorące udział w następnym projekcie norweskim we współpracy ze Związkiem Miast Polskich i Norweskim Związkiem Władz Lokalnych i Regionalnych (KS). - Przedstawiciele 18 gmin z Mazowieckiego Stowarzyszenia Gmin na Rzecz Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (MSSI) byli w Norwegii i widzieli na własne oczy norweski system zbierania elektroniki i innych elementów gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Teraz są na etapie kupowania podobnych pojemników - poinformował w rozmowie z Teraz Środowisko Jerzy Żelichowski, pełnomocnik burmistrza ds. współpracy ze spółkami komunalnymi i wiceprezes Zarządu MSSI.
Odzysk cennych metali
Pojemnik znajduje się w Urzędzie Miejskim w Płońsku, a można do niego wrzucać zużyty sprzęt elektroniczny małego formatu, jak np. telefony komórkowe, tablety, karty pamięci, laptopy, pen-drive'y, nośniki cyfrowe CD, DVD itp.
- Wśród odpadów komunalnych elektronika stanowi coraz większy odsetek. Z przeprowadzonych wśród mieszkańców ankiet wiemy, że ilość zalegających w domach urządzeń jest znaczna (np. po kilka niepotrzebnych telefonów na gospodarstwo domowe). Jak dotąd udało nam się zebrać kilkaset sztuk tego typu odpadów, ale będziemy dalej zachęcać mieszkańców – m.in. prowadząc edukację w szkołach - aby przynosili swoje sprzęty – mówił Andrzej Pietrasik.
Dlaczego zbiórka odpadów elektronicznych powinna się odbywać za pomocą specjalistycznego pojemnika? Najważniejsze, że pozostaje on szczelnie zamknięty, co umożliwia ochronę danych ewentualnie pozostawionych na nośnikach. W Norwegii funkcjonują w systemie certyfikowani w zakresie ochrony danych pracownicy, ale tam system jest już zaawansowany.
Płońsk rozpoczął również rozmowy z Przemysłowym Instytutem Automatyki i Pomiarów, który oferuje nowatorską technologię pozwalającą na odzysk z ZSEE rzadkich metali (to plazmotron, który ma służyć do ich wytapiania, bez obaw o wyciek danych).
Niepotrzebny przedmiot nie musi być odpadem
Innym elementem, który zbliża Płońsk do modelu circular economy i przenosi zwyczaje norweskie na polski grunt było uruchomienie punktu przyjmowania rzeczy używanych. W punkcie tym mieszkańcy mogą zostawiać niepotrzebne, ale nadające się jeszcze do wykorzystania przedmioty codziennego użytku, a także bezpłatnie wybrać coś dla siebie. Punkt wymiany działa w zadaszonym kontenerze w ramach PSZOK prowadzonego przez PGK Sp. z o.o. Przynoszone są do niego różne przedmioty, takie jak lampki nocne, żyrandole, kanapy i stoliki, ponadto ceramika, tekstylia, dywany, zabawki czy rowery.
W Norwegii oddawane przedmioty są tak dobrej jakości, a ich wymiana tak bardzo rozwinięta, że trafiają one ponownie do komercyjnego obiegu (można je kupić w sklepie za kilka koron). Koordynacją tej wymiany zajmują się podmioty prywatne współpracujące ze spółdzielniami socjalnymi.
Nietypowe rozwiązania to specjalność Płońska
Jeśli chodzi o inne działania Płońska wpisujące się w ideę circular economy, to miasto może pochwalić się także biogazownią założoną – nietypowo – bezpośrednio na istniejącym basenie fermentacyjnym oczyszczalni ścieków. Osadnik występuje tu więc w funkcji biogazowni i magazynu gazu. To rozwiązanie przybliżymy Państwu w jednym z kolejnych artykułów promocyjnych dotyczących Płońska. Napiszemy także o planach utworzenia przez miasto klastra energetycznego.
- Stawiamy na nowatorskie, innowacyjne rozwiązania w dziedzinie ochrony środowiska. I to od dawna. Jednym z takich przykładów jest zamiana miejskiej ciepłowni w elektrociepłownię opalaną biomasą, za którą otrzymaliśmy w 2007 r. nagrodę Energy Globe wręczoną na forum Parlamentu Europejskiego. Mamy głowy pełne pomysłów, dlatego myślę, że przed nami kolejne inwestycje związane z ekologią – mówi burmistrz Płońska Andrzej Pietrasik.

Dziennikarz
