Pomoc publiczna wesprze zielone technologie. Projekt rozporządzenia MRiT

© malp

19 września na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania wsparcia na projekty inwestycyjne o znaczeniu gospodarczym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto. Rozpoczęły się siedmiodniowe uzgodnienia międzyresortowe oraz konsultacje publiczne.

Podstawą prawną projektu jest ustawa z 7 lipca 2023 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych⁽¹⁾. Art. 53 ust. 1 wspomnianej ustawy mówi o tym, że minister właściwy ds. gospodarki może udzielać przedsiębiorcom pomocy publicznej na realizację projektów inwestycyjnych o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto. I to właśnie planuje MRiT⁽²⁾.

Jakie projekty dostaną finansowanie?

Kolejny ustęp ustawy definiuje ich rodzaj. Chodzi o inwestycje polegające na produkcji urządzeń, takich jak baterie, panele słoneczne, turbiny wiatrowe, pompy ciepła, elektrolizery oraz urządzenia do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCUS). Pomocą publiczną może zostać objęta także produkcja ich kluczowych komponentów oraz produkcja lub odzysk pokrewnych surowców krytycznych niezbędnych do produkcji urządzeń i kluczowych komponentów⁽³⁾. Drugi istotny kontekst prawny, który wymienia uzasadnienie, to wydany przez Komisję Europejską komunikat o tymczasowych kryzysowych i przejściowych ramach środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy. Komisja mówi w nim, że zaakceptuje pomoc publiczną państw członkowskich dla projektów inwestycyjnych o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto⁽⁴⁾. Sytuacja na rynku wymaga pobudzania działalności inwestycyjnej przedsiębiorców, a wywołany sytuacją geopolityczną kryzys energetyczny zwiększa potrzebę uniezależnienia gospodarki od paliw kopalnych oraz zwiększenie zdolności sektorów strategicznych do przejścia na zeroemisyjność – czytamy w uzasadnieniu.

Adresaci i zasady pomocy

Jak czytamy w § 3 projektowanego rozporządzenia, z pomocy mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy zobowiążą się do realizacji projektów wymienionych w art. 53 ust. 2 ustawy z 7 lipca 2023 r. i nie znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu komunikatu Komisji⁽⁵⁾. Nie mogą też być zobowiązani do zwrotu pomocy wynikającej z wcześniejszej decyzji Komisji Europejskiej, uznającej pomoc za niezgodną z prawem i wspólnym rynkiem⁽⁶⁾. § 4 wymienia obowiązki przedsiębiorcy ubiegającego się o pomoc. Musi on ponieść nakłady inwestycyjne w kwocie o równowartości min. 110 mln euro, a także stworzyć co najmniej 50 nowych miejsc pracy. Projekty składa się do ministra właściwego ds. gospodarki.

Intensywność otrzymanej pomocy nie będzie mogła przekroczyć 15% kosztów kwalifikowalnych, a jej łączna kwota nie może przekroczyć 150 mln euro na przedsiębiorstwo. Jak głosi uzasadnienie, wyjątkiem są inwestycje na obszarach objętych pomocą na podstawie ustawy z 20 kwietnia 2004 r. W takiej sytuacji jej górna granica to 35% kosztów kwalifikowalnych oraz 350 mln euro. Maksymalna intensywność pomocy może zostać podwyższona o 20 punktów procentowych dla małych przedsiębiorców oraz 10 dla średnich⁽⁷⁾.

Pomoc dla przedsiębiorców będzie udzielana do 31 grudnia 2025 r., co wynika bezpośrednio z treści wspomnianego Komunikatu Komisji – dlatego też uzasadnienie wskazuje na pilność projektu i wyznacza krótki czas uzgodnień oraz konsultacji. Ocena skutków regulacji przewiduje pozytywny wpływ rozporządzenia na rynek pracy, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz większą ochronę środowiska naturalnego⁽⁸⁾. Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia⁽⁹⁾.

Szymon Majewski
Dziennikarz