Podczas konferencji „Globalny problem a rozwiązania lokalne, czyli praktyczne aspekty polityki klimatycznej”, zorganizowanej przez Instytut na Rzecz Ekorozwoju w Warszawie, eksperci rozmawiali m.in. na temat postrzegania zmian klimatu przez Polaków. Polacy uważają, że zmiany klimatu to fakt, który wymaga działań, lecz na rynku lokalnym są już niestety mało skłonni do współpracy.
Zmiany klimatu to pojęcie abstrakcyjne
Polacy, zapytani o najważniejsze problemy dla środowiska, dopiero na piątym miejscu wymieniają zmiany klimatu, które lokują się za śmieciami, zanieczyszczeniami powietrza i wody oraz katastrofami naturalnymi. Prawie 90 proc. Polaków zna i rozumie pojęcie zmian klimatu, lecz tylko 27 proc. uważa tę kwestię za bardzo ważną. - Zmiany klimatu to dla większości Polaków pojęcie abstrakcyjne i odległe od życia codziennego – mówiła Joanna Skrzyńska z Kantar Public (dawniej Zespół Badań Społecznych TNS Polska). Większość Polaków informacje na temat zmian klimatu czerpie z telewizji. - Jednocześnie Polacy nie ufają informacjom telewizyjnym, a wiadomości naukowców i organizacji pozarządowych uważają za sprzeczne – dodaje Skrzyńska.
Prawie 90 proc. respondentów wykazuje się poparciem dla wdrażania energetyki odnawialnej. Mimo tego, w społeczeństwie funkcjonuje wyraźna ambiwalencja postaw wobec klimatu. 60 proc. ankietowanych uważa, że Polska powinna się angażować w działania na rzecz zmian klimatu, ale jednocześnie podkreśla, że nasz kraj jest zbyt biedny na nowe inwestycje. Polacy twierdzą, że zmiany klimatu są procesem globalnym i nie wpływają na ich życie codzienne. - Na poziomie lokalnym dochodzi do protestów, ponieważ inwestycje w OZE to silne wtargnięcie w najbliższe otoczenie tych ludzi – zaznacza Adrian Wójcik z Zakładu Psychologii Społecznej i Środowiskowej Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Konkretne korzyści zamiast teorii
Ewa Ryłko z SBM Profile podkreśla, że zachodzą wyraźne różnice w postrzeganiu zmian klimatu na szczeblu krajowym i lokalnym. - Im wyżej w strukturze, tym informacja ma charakter bardziej uporządkowany i tym mniej w niej ideologii – dodaje. - Informacja przekazywana do ludzi powinna rozszerzać percepcję, np. poprzez wykorzystanie monitoringu i aplikacji mobilnych, przekładać się na konkretne czynności do wykonania i podkreślać korzyści wynikające z tych działań – uzupełnia Ryłko.
Stosunek Polaków do zmian klimatu został przeanalizowany na podstawie badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) w publikacji „Stan środowiska i zmiany klimatu” oraz badań trackingowych zrealizowanych przez Ministerstwo Środowiska w latach 2011 – 2014 pt. „Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski”.
Natalia Rytelewska-ChilczukDziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska