Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomi dwa nabory w programie priorytetowym Mój Prąd. Już 1 lipca br. wystartuje nabór wniosków w jego trzeciej edycji. Będzie prowadzony do 22 grudnia 2021 r. (z możliwością przedłużenia) lub do wyczerpania środków. Budżet programu to ponad 500 mln zł. W 2022 r. NFOŚiGW uruchomi kolejną, czwartą edycję Mojego Prądu. Pierwsza transza budżetu wyniesie ok. 850 mln zł, a wysokość kolejnej poznamy na jesieni, po weryfikacji budżetów państw członkowskich UE.
Program priorytetowy Mój Prąd był pierwszym etapem budowania świadomości prosumenckiej w ramach szerszego planu rozwoju energetyki rozproszonej. Jego zadaniem było oswojenie Polaków z tematem fotowoltaiki (PV), zwiększenie liczby mikroinstalacji fotowoltaicznych i zachęcenie polskich gospodarstw domowych – szczególnie tych znajdujących się na terenach słabiej zurbanizowanych – do produkcji własnej energii. Program spotkał się z olbrzymim zainteresowaniem indywidualnych użytkowników, potwierdzonym rekordową liczbą 266 tysięcy złożonych wniosków. 211 tys. z nich już uzyskało finansowanie, przekładające się na wsparcie z NFOŚiGW sięgające 1,08 mld zł oraz redukcję CO2 o 967 174 400 kg/rok.
Kolejnym etapem planu było włączenie fotowoltaiki do innego, dużego programu NFOŚiGW – „Czystego Powietrza”. Panele fotowoltaiczne są w nim kolejnym - po wymianie tzw. „kopciucha” – krokiem w kierunku optymalizacji efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych, a jednocześnie zwiększają opłacalność ekonomiczną wykonanych instalacji, opartych także na OZE. To również dobry sposób na wypracowywanie wśród prosumentów nawyków myślenia o energetyce prosumenckiej jako szeregu działań pozwalających wykorzystywać produkowaną energię w miejscu jej wytworzenia - w domu i jego najbliższym otoczeniu.
Mój Prąd 3.0 – oferta dla dojrzałego rynku
Ogłoszony trzeci nabór w programie Mój Prąd to wyjście naprzeciw ogromnemu zainteresowaniu wsparciem z NFOŚiGW. Mimo sięgającego ponad 1,15 mld zł budżetu drugiej edycji Mojego Prądu część projektów nie uzyskała dofinansowania ze względu na wyczerpanie przeznaczonych na ten cel środków.
Trzecia odsłona Mojego Prądu jest skierowana do osób fizycznych, wytwarzających energię elektryczną na własne potrzeby, które są stroną Umowy Kompleksowej (umowa regulująca kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji) z Operatorem Sieci Dystrybucyjnej. Ubiegający się o wsparcie z NFOŚiGW mogą liczyć na:
- dofinansowanie instalacji o mocy od 2 do 10 kW, która jest zakończona i podłączona do sieci OSD,
- dofinansowanie do 3 tys. zł, ale nie więcej niż 50 proc. kosztów kwalifikowanych,
- prostsze zasady aplikowania - wnioski będą składane wyłącznie drogą elektroniczną.
Maksymalny poziom dofinansowania wynika z niższych cen mikroinstalacji na polskim rynku, spowodowanych spadkiem globalnych cen paneli PV. Dla średniej instalacji o mocy 5,6 kW, po uwzględnieniu ulgi termomodernizacyjnej wynoszącej blisko 4 tys. zł oraz obowiązującego systemu opustów, czas zwrotu z inwestycji dla 4-osobowej rodziny wyniesie niecałe 7 lat.
Mój Prąd 4.0, czyli „nie wypuszczaj prądu z domu”
Maciej Chorowski, prezes NFOŚiGW, wyjaśnia konieczność zmiany kierunku interwencji rządowej w rozwoju rynku energetyki rozproszonej. - Dzięki kolejnym edycjom programu Mój Prąd nasz kraj przeżywa prawdziwy boom fotowoltaiczny. Z kwartału na kwartał moc zainstalowana w mikroinstalacjach PV rośnie o kilkaset megawatów. W grudniu 2018 r. było to 500 MW, a w listopadzie 2020 r. to już ok. 2,7 GW. Docelowo osiągniemy ok. 4 GW, co wymusza działania na rzecz stabilizacji systemu, przede wszystkim ograniczenie przesyłu energii. Uruchomione dotacje pokrywają ok. 20 proc. inwestycji, a zainwestowane ponad 1,1 mld zł generuje 5 mld zł. Teraz czas na kolejne kroki i rozwiązania, które pozwolą konsumować więcej energii wytworzonej w miejscu jej powstawania – bez przesyłu, przy minimum formalności, bez zagrożenia wahaniami cen – mówi Chorowski.
Czwarta edycja programu Mój Prąd jest wypracowywana z uwzględnieniem zmian na rynku energii oraz oczekiwań konsumentów zgłaszanych w ramach konsultacji społecznych do procesu legislacji z rynkiem PV, operatorami sieci dystrybucyjnych i producentami magazynów energii. Efektem ostatniego etapu strategicznych zmian, wprowadzanych przez resort klimatu i środowiska, będzie oferta dla użytkowników indywidualnych i przedsiębiorców premiująca magazynowanie i zużywanie (autokonsumpcję) prądu w miejscu jego powstania, czyli w gospodarstwie domowym i jego najbliższym otoczeniu. Będzie ona zawierać obecnie dostępne zachęty (ulga termomodernizacyjna, kompleksowe wsparcie w obecnych programach, tj. dofinansowanie do 5 tys. złotych do paneli PV w programie „Czyste Powietrze”, w którym podstawa to wymiana tzw. „kopciucha”). Dofinansowane zostaną także nowe rozwiązania służące magazynowaniu energii w różnej postaci, systemy zarządzania energią na poziomie gospodarstwa domowego oraz urządzenia zwiększające autokonsumpcję, jak np. ładowarki samochodów elektrycznych.
Wprowadzenie przez NFOŚiGW nowych elementów, podlegających dofinansowaniu, jest możliwe dzięki nowym rozwiązaniom legislacyjnym umożliwiającym:
- negocjacje cen sprzedaży/zakupu wytwarzanej energii u agregatorów,
- dowolną zmianę sprzedawcy i agregatora w ciągu 24h, co ułatwi dodatkowo dostęp do porównywarki cen energii,
- korzystanie z umów z ceną dynamiczną.
Skorzystanie przez odbiorcę energii z porównywarki cen lub zawarcie przez niego umowy z ceną dynamiczną umożliwi zainstalowany u odbiorcy inteligentny licznik zdalnego odczytu. Możliwość korzystania z funkcji tych urządzeń da odbiorcom tzw. ustawa licznikowa, wchodząca w życie 2 lipca br.
- W 2022 roku będziemy nadal oferować dotacje do zakupu paneli PV, ale będą one powiązane z komponentami motywującymi prosumenta do autokonsumpcji wytworzonej energii elektrycznej, czyli inteligentnym systemem zarządzania energią, ładowarką do samochodu, magazynem ciepła i chłodu, a być może także indywidualnym magazynem energii – wyjaśnia Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚiGW, odpowiedzialny za obszar OZE Funduszu.
Elastyczne podejście
Finansowanie w programie dostosowane jest do różnych potrzeb. O dotację mogą się ubiegać także osoby, które zakupiły instalację przed ogłoszeniem naboru, jednak nie wcześniej niż 1 lutego 2020 r. Możliwe będzie również połączenie dofinasowania z ulgą termomodernizacyjną, o ile koszty przedstawione do rozliczenia będą pomniejszone o kwotę przyznanej dotacji. Wysokość dotacji będzie zależała od zakresu rzeczowego inwestycji. Planowane dofinansowanie do mikroinstalacji PV wyniesie maksymalnie do 50 proc. kosztów kwalifikowanych, ale nie więcej niż 3 tys. zł (w przypadku wcześniejszego skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej prosument dolicza dofinansowanie do podstawy opodatkowania za 2021 rok w zeznaniu podatkowym składanym w przyszłym roku).
Szczegóły dotyczące aktualnego naboru dostępne są na stronie: mojprad.gov.pl/
Jak zmienił się rynek fotowoltaiki w Polsce w ostatnich latach? Zapraszamy do lektury opinii eskperta z IEO z 2015 r. pt. Fotowoltaika potrzebuje wsparcia politycznego.
Źródło: NFOŚiGW
